Jak prowadzić dialogi? - Polter13
Dla użytkownika » Poradnik użytkownika » Jak prowadzić dialogi?
A A A
Jak prowadzić dialogi?


Dialog w tekście literackim jest rozmową dwóch postaci. I tu najbardziej liczy się realizm. Jest on jedną z najważniejszych rzeczy w dialogach. Rozmowa dwóch pijaków nie będzie pełna elokwencji, ale najprostszych sformułowań, wulgaryzmów, potocyzmów itp. Dlatego ważne, żeby używać słów odpowiednich do postaci, które je wypowiadają. Rzadko słyszymy np. zdania wielokrotnie złożone. Raczej często występuje słyszalna kropka. Rozmowa składa się z krótszych wypowiedzi, ale czym innym jest dyskusja polityczna czy naukowa. Co za tym idzie, można używać wszelkich powtórzeń i błędów. Nie zapominajmy o poziomie intelektualnym postaci. Inteligent nie będzie mówił jak wieśniak.

Wypowiedzi bohaterów są jedną z ważniejszych rzeczy ich charakteru. Terry Pratchett dobrze to ukazał w swoich książkach poprzez specyficzne mówienie, częste zwroty, jąkanie się itd. Nie możemy jednak zapominać o ortografii i interpunkcji. W tym drugim przypadku dopuszczalne jest wyeliminowanie przecinków, a nawet spacji, jeśli postać szybko coś mówi.

Oczywiście dopuszczalne są eksperymenty autora i używanie dziwnych, wręcz nieprawdopodobnych zwrotów, jak choćby u Gombrowicza. Jednak wszystko powinno być odpowiednie do tego, co piszemy. Jeśli pracujemy nad realistycznym tekstem wszystko musi być rzeczywiste. Inaczej sytuacja wygląda z groteską czy humoreską.

Wielkie litery powinny być używane, mimo że tego raczej nie słychać. Więc piszemy: Bóg, Polska itp. Tu też sytuacja nie jest jasna, np. w opowiadaniach Wodehouse’a, gdzie bohater jest wyczulony na to, że jego nazwisko jest z małej litery. Oczywiście mowa o humoreskach.

Może jeszcze przykład.

Dobrze ubrany mężczyzna podszedł ze wstrętem do pijanego kloszarda.
- Przepraszam, którędy trafię na dworzec centralny?
- Co? – Kloszard miał nieprzyjemny, charkliwy głos.
- Gdzie jest dworzec?
- Jaki?
- Centralny.
- Tam. – Kloszard wskazał gdzieś ponad ramieniem mężczyzny.
Dżentelmen odwrócił się i został pozbawiony przytomności.
- I co, kurwa? Myślisz, że mam brudne szmaty, taa? Wezmę se twoje!


Widać, kto jest intelektualistą, a kto nie. Dialog w dużej części mówi nam o zdarzeniu. Patrząc z daleka, moglibyśmy nie wiedzieć, co się dzieje.

W dużej mierze od nas zależy, czy dialog może być ciekawy. Realistyczny, nie znacz nudny. Jeśli ma być nieciekawy, to skracamy. Musimy też być konsekwentni. Jeśli w pierwszym rozdziale bohater będzie pełen sarkazmu i goryczy, a w drugim uprzejmości i kultury, może wydać się to niedopracowane, o ile nie ma mowy o nagłej przemianie.

W pewnym sensie dialog jest luźniejszy niż reszta tekstu, ale też wymaga pracy, by mógł interesować. Zawsze warto przeczytać go głośno i wsłuchać się. Czasem warto w dialogu coś powtórzyć. Przecież sami nie zapamiętujemy wszystkiego od razu. Można go też upiększyć wtrąceniami o czynnościach, mowie ciała bohaterów.

_________
Mam nadzieję, że pomogłem. Gdybyście dostrzegli, jakieś braki lub uwagi, byłbym wdzięczny za napisanie tego w komentarzu, by móc to poprawić.

Poleć artykuł znajomym
Pobierz artykuł
Dodaj artykuł z PP do swojego czytnika RSS
  • Poleć ten artykuł znajomemu
  • E-mail znajomego:
  • E-mail polecającego:
  • Poleć ten artykuł znajomemu
  • Znajomy został poinformowany
Polter13 · dnia 20.04.2010 19:05 · Czytań: 1862 · Średnia ocena: 4 · Komentarzy: 10
Inne artykuły tego autora:
Komentarze
tulipanowka dnia 20.04.2010 19:58
taki instruktaż zawsze warto przeczytać

drobna moja uwaga:
często ludzie dopasowują się do swojego rozmówcy, albo towarzystwa, w którym przebywają w danym momencie;
inaczej mówią, gdy im na czymś zależy, a inaczej gdy oni są panami sytuacji; w stosunku do jednych osób są milczący i skryci, a przy innych buzia im się nie zamyka itp., i jeszcze dochodzi nastrój chwili

innymi słowy - każdy dialog jest prawdopodobny
Cytat:
Jeśli w pierwszym rozdziale bohater będzie pełen sarkazmu i goryczy, a w drugim uprzejmości i kultury, może wydać się to niedopracowane, o ile nie ma mowy o nagłej przemianie

z tym się nie zgadzam
TomaszObluda dnia 20.04.2010 20:33 Ocena: Bardzo dobre
Cytat:
Rozmowa dwóch pijaków nie będzie pełna elokwencji, ale najprostszych sformułowań, wulgaryzmów, potocyzmów itp.
Nie zawsze. Dlatego warto poznać ludzi, o których się będzie pisać. Pijacy, zwłaszcza starsi, potrafią używać bardzo wyszukanych sformułowań, zazwyczaj są grzeczni przesadnie itd. No tacy pijacy, co wypili nie wiem, nalewkę na głowę, bo większej ilości różnie bywa.

Cytat:
ważne, żeby używać słów odpowiednich do postaci, które je wypowiadają.
Dokładnie, ale to nie takie proste, jak już mówiłem.

Wszystko prawda :) Tylko w przykładzie inteligent, jest raczej idiotą, bo pytać lumpa o drogę to szaleństwo. Do takich lepiej nie podchodzić. I dobrze, że w łeb dostał. Poza tym, Mam jeszcze jedną uwagę, otóż podobnie jak w filmach, nie możemy, albo inaczej nie jesteśmy wstanie odtworzyć pełnego realizmu, zwłaszcza w dialogach. Inaczej, rozmowa nawet dwóch inteligentnych osób, byłaby nudna, niezrozumiała i bełkotliwa. Wystarczy posłuchać rozmowy jakichkolwiek studentów np, i wyobrazić sobie, możliwość zapisu tego, lub przedstawienia w filmie. Koszmar. Dlatego, relizm w tworzeniu postaci, tak jak mówisz, nadawaniu cech charakterystycznych dla danej grupy, ale nie całkowite odwzorowanie.
Ot np. Rzadko w rozmowie, prowadzi się gładką opowieść o jakimś zdarzeniu, odbiorca często przerwa, wstawiamy różne dygresje, a w książce byłoby to nieznośne.
Ale ogólnie twój tekst bardzo mi się podobał. Nieźle.
Tihomil dnia 21.04.2010 13:38
Tak, tworzenie ciekawych dialogów to trudna sztuka. Każdy początkujący autor ma z tym problemy. A i nie każdy odbiorca potrafi zrozumieć, co autor miał na myśli pisząc dialogii nie całkiem czystą i poprawna polszczyzną :) Ale cóż, jak głosi powyższa instrukcja, trzeba używać słów i zwrotów odpowiednich do postaci - pod tym podpisuję się wszystkimi dostępnymi kończynami ;)
moniaxx dnia 21.04.2010 20:13 Ocena: Bardzo dobre
Dzięki wielkie, na pewno przydadzą się twoje rady:)
Polter13 dnia 25.04.2010 21:32
Uwaga tulipanowki jest celna - powinno się znać podstawową psychologię ludzi podczas rozmów.
Tomasz, może i masz rację, że pełen realizm wydałby się nudny. Jednak pozory trzeba stwarzać, w końcu tworzymy fikcje :lol:
Aramin dnia 27.06.2010 21:04
-Kto Ty jesteś?
-Początkujący autor.
-Jaki Twój problem?
-Dialogi i przecinki:p

Tekst bardzo pomocny dla każdego newbie. A jak nie dla każdego, to przynajmniej dla mnie.
Indyphar dnia 18.03.2012 15:50
Według mnie zabrakło jednej, ważnej informacji, a raczej nazwania rzeczy po imieniu. Dialog nie powinien brzmieć dokładnie tak, jak prawdziwa rozmowa; dialog powinien jedynie naśladować prawdziwą rozmowę.
W rzeczywistości ogromny procent ludzi mówi niegramatycznie, niewyraźnie, nie dokańcza zdań licząc na to, że rozmówca intuicyjnie zrozumie przekaz. Natomiast dialog często pełni funkcję informacyjną, co za tym idzie powinien być zrozumiały dla czytelnika. Nawet jeśli dana postać bełkocze, jąka się, czy zacina, to mimo wszystko zapis takiej wypowiedzi powinien być gramatycznie poprawny.
Ludzie w książkach, czy filmach nie mówią tak, jak prawdziwi ludzie. Ich wypowiedzi są jedynie wystylizowane.

Choć tematem jest samo prowadzenie dialogu, to według mnie zabrakło też typowo warsztatowego spojrzenia (np. gdzie stawiać kropkę, kiedy wtrącenie narracyjne zaczynać małą, a kiedy wielką literą, czym się różni dywiz od półpauzy).

Pozdrawiam i do przeczytania
Usunięty dnia 18.03.2012 16:24
Słuszna uwaga Indyphar.
Oto jeden z wielu linków, gdzie można się tego dowiedzieć:
http://naszapisarnia.ugu.pl/viewtopic.php?f=18&t=57

Jest jeszcze jeden bardzo ważny element pisania dialogów, o którym chcę wspomnieć. W większości przypadków dialogi prowadzone są przez postacie mające "charakter", cechują je różne osobliwe czasami nawyki językowe, pochodzenie, itd. Podobnie jak my.
Jeśli stworzymy, poświęcając trochę czasu na zapisanie tych detali, charakterystykę postaci, przykładów sformułowań używanych przez nią, innymi słowy jak najwięcej detali, mamy dobry punkt wyjścia.
Należy pamiętać, że postać może ewoluować, a zmiany powinny być nanoszone do jej profilu.
W zależności od objętości pracy jest to mniej lub bardziej pracochłonne, ale zawsze się opłaca. To rada praktyczna i dobry nawyk dla myślących o pisaniu.
Pisanie "z palca" jest zawsze loterią, a efekt często niewystarczający.
Pozdrawiam Alex.
Adelina dnia 26.10.2012 16:35
Dla mnie dialog jest bardzo ważny. Często zapisuję fragmenty rozmów zasłyszanych w różnych miejscach: w sklepie, przy rodzinnym stole, w kolejce u lekarza. Namiętnie podsłuchuję ludzi w różnych okolicznościach. Niedawno czekając na tramwaj przysłuchiwałam się dwóm babciom, które z entuzjazmem opowiadały sobie o swoich łowach w sklepach Biedronka:
- A wie pani, tam to były taniutkie banany, po dwa złote.
- E tam, pani kochana, mnie nie wolno bananów, bo tam potas jest.
I tak dalej.
Opowiadana historia poprzez dialog staje się żywsza, ciekawsza, można więcej wyrazić, stworzyć bardziej plastyczny obraz. Będę starała się korzystać z zamieszczonych tu wskazówek.
Ten_Smiertelny dnia 07.08.2017 11:26
Siąpił lekki deszcz, było szaro i nieprzyjemnie. Był wściekły, zgubił się. W taką pogodę oczywiście nie można było spotkać zwykłych ludzi, by spytać ich o drogę. Ulica była pusta. Jedynie pod sklepem na ławce nocował jakiś zawszony menel – jakich wszędzie pełno.
Chcąc, nie chcąc, mężczyzna w garniturze podszedł do niego:
– Hej ty! Gdzie jest ulica Długa? - nie czuł się w obowiązku zachowywać kulturalnie wobec takiego bydła.
– Tak, szanowny panie? - chwiejąc się, na niepewnych nogach, skłonił się przed nim ten dziwny osobnik. – W czym mogę panu słuuużyć?
– Ulica długa. Masz pojęcie jak tam dojść?
– Długa… Ulica Długa… - pijak powtarzał wolno, jakby wysilał ostatnie z pozostałych mu zwojów nerwowych.
Heh, by coś osiągnąć, musi przemówić do niego w języku, który ten opój zrozumie:
– Słuchaj, dam ci piątaka, jeśli zaprowadzisz mnie na ulicę Długą, kapujesz? A teraz gadaj!
Obdartus poczuł się jakby go spoliczkowano: On do niego kulturalnie, a ten cham! chce go kupić za marne pięć złotych! Już miał, używając pięści, nauczyć wykształciucha kultury, gdy uświadomił sobie, że w kieszeni swych brudnych łachów nie ma już ani grosza; język przylgnął mu do podniebienia. W ustach miał strasznie sucho.
– A może szanowny pan, raczy dać dyszkę?
Mężczyzna w garniturze skrzywił się. A to śmieć! Z takimi trzeba twardo! Nie miał jednak ochoty dłużej negocjować.
– Niech będzie. Dostaniesz swą „dyszkę”. A teraz prowadź!

Gdy wreszcie doszedł na miejsce, odwiedził najpierw łazienkę; starannie umył twarz i ręce. – Nigdy więcej! – pomyślał sobie.
Chwilę później wygłaszał już audyt o tolerancji. Nie minął rok, a sam również wpadł w jarzmo alkoholizmu.
[KONIEC]

Tak ja bym to widział...
Polecane
Ostatnie komentarze
Pokazuj tylko komentarze:
Do tekstów | Do zdjęć
Marek Adam Grabowski
29/03/2024 13:24
Dziękuję za życzenia »
Kazjuno
29/03/2024 13:06
Dzięki Ci Marku za komentarz. Do tego zdecydowanie… »
Marek Adam Grabowski
29/03/2024 10:57
Dobrze napisany odcinek. Nie wiem czy turpistyczny, ale na… »
Kazjuno
27/03/2024 22:12
Serdeczne dzięki, Pliszko! Czasem pisząc, nie musiałem… »
pliszka
27/03/2024 20:55
Kaz, w niektórych Twoich tekstach widziałam więcej turpizmu… »
Noescritura
25/03/2024 21:21
@valeria, dziękuję, miły komentarz :) »
Zdzislaw
24/03/2024 21:51
Drystian Szpil - to i mnie fajnie... ups! (zbyt… »
Drystian Szpil
24/03/2024 21:40
Cudny kawałek poezji, ciekawie mieszasz elokwentną formę… »
Zdzislaw
24/03/2024 21:18
@Optymilian - tak. »
Optymilian
24/03/2024 21:15
@Zdzisławie, dopytam dla pewności, czy ten fragment jest… »
Zdzislaw
24/03/2024 21:00
Optymilian - nie musisz wierzyć, ale to są moje wspomnienia… »
Optymilian
24/03/2024 13:46
Wiem, że nie powinienem się odnosić do komentarzy, tylko do… »
Kazjuno
24/03/2024 12:38
Tu masz Zdzisław świętą rację. Szczególnie zgadzam się z… »
Zdzislaw
24/03/2024 11:03
Kazjuno, Darcon - jak widać, każdy z nas ma swoje… »
Kazjuno
24/03/2024 08:46
Tylko raz miałem do czynienia z duchem. Opisałem tę przygodę… »
ShoutBox
  • Kazjuno
  • 28/03/2024 08:33
  • Mike 17, zobacz, po twoim wpisie pojawił się tekst! Dysponujesz magiczną mocą. Grtuluję.
  • mike17
  • 26/03/2024 22:20
  • Kaziu, ja kiedyś czekałem 2 tygodnie, ale się udało. Zachowaj zimną krew, bo na pewno Ci się uda. A jak się poczeka na coś dłużej, to bardziej cieszy, czyż nie?
  • Kazjuno
  • 26/03/2024 12:12
  • Czemu długo czekam na publikację ostatniego tekstu, Już minęło 8 dni. Wszak w poczekalni mało nowych utworów(?) Redakcjo! Czyżby ogarnął Was letarg?
  • Redakcja
  • 26/03/2024 11:04
  • Nazwa zdjęcia powinna odpowiadać temu, co jest na zdjęciu ;) A kategorie, do których zalecamy zgłosić, to --> [link]
  • Slavek
  • 22/03/2024 19:46
  • Cześć. Chciałbym dodać zdjęcie tylko nie wiem co wpisać w "Nazwa"(nick czy nazwę fotografii?) i "Album" tu mam wątpliwości bo wyskakują mi nazwy albumów, które mam wrażenie, że mają swoich właścicieli
  • TakaJedna
  • 13/03/2024 23:41
  • To ja dziękuję Darconowi też za dobre słowo
  • Darcon
  • 12/03/2024 19:15
  • Dzisiaj wpadło w prozie kilka nowych tytułów. Wszystkie na górną półkę. Można mieć różne gusta i lubić inne gatunki, ale nie sposób nie docenić ich dobrego poziomu literackiego. Zachęcam do lektury.
  • Zbigniew Szczypek
  • 06/03/2024 00:06
  • OK! Ważne, że zaczęłaś i tej "krwi" nie zmyjesz już z rąk, nie da Ci spać - ja to wiem, jak Lady M.
Ostatnio widziani
Gości online:65
Najnowszy:wrodinam