Pan Gienek

To jeden z moich byłych sąsiadów, którego nie sposób nie lubić. Taki ciepły, o wystarczająco słusznej budowie, a przy tym misiowato-serdeczny typ. Na pierwszy, drugi, trzeci i czwarty rzut oka można powiedzieć: człowiek bez wad, bo zawsze sympatyczny, otwarty na innych i bezpośredni. Bez zbędnej gry i udawania. Typowy przykład jednostki zdolnej do współpracy, zaspakajający podstawowe społeczne potrzeby. Po części własne oraz drugich napotkanych na jego codziennej, prawie od zawsze tak samo wydeptywanej ścieżce. I bez zbędnego łamania schematów oraz niepotrzebnych wychyleń.

I co ciekawe, ale do realizacji potrzeb społecznych przyczyniał się, w największym chyba stopniu jego nałóg, to jest palenie papierosów. Żeby zrealizować akt palenia, pan Gienek musiał wychodzić na galerię, na której znajdowały się również mieszkania sąsiadów. Nie sposób zatem było na niego się nie natknąć. I przy okazji nie pogawędzić miło...

Jak dobrze, że w bloku w ogóle istniała taka możliwość; zwłaszcza gdy się mieszkało w najdłuższym bodaj, budynku w Europie. Budynku, który połknął średniej wielkości miasteczko. Gdzie wyobcowanie związane z taką wydłużoną niczym wąż formą budownictwa, wyciągnęło się, w tym bardziej jeszcze niedostępną dla wspólnego przeżywania, istnienia, przestrzeń. Mowa oczywiście o około kilometrowym gdańskim Falowcu.

W którym to znajduje się ponad sto mieszkań w jednej klatce. Wystarczająca cyfra do ogarnięcia, a raczej nie do ogarnięcia, zważywszy, ile osób liczyła sobie każda z poszczególnych rodzin. A dzieci? Na szczęście wtedy rodziły się jeszcze normalnie i chyba z normalnej miłości, bo nierzadko wypływającej z radości powojennego odnalezienia i możliwości budowania wszystkiego od nowa. Można więc chyba śmiało powiedzieć, że były to dzieci zupełnie Nowego Czasu. A nawet szumnie określić ich dziećmi Nowej Nadziei.

Czas jednak upływał w tempie podobnym do wody w Wiśle i tak wszyscy żyli w tym jednym, Wielkim Domu. Domu, który niósł nadzieję na ustabilizowane i spokojne życie; na zwyczajny, bo bez zbędnych pretensji, dostatek. A stał za tym oczywiście w miarę równy, a zatem i sprawiedliwy podział dla wszystkich. W zadziwiająco też szybkim tempie, jak na owe możliwości, budowały się szkoły, przedszkola, kwitła też w niemałym stopniu infrastruktura, a zakłady pracy,  głównie stocznia, wchłaniały, a potem około piętnastej wypluwały tysiące zadowolonych, że kroczą coraz szybciej do upragnionej stabilizacji, do obowiązkowo niedzielnych rosołów i spacerów wzdłuż przyjaznego Bałtyku.

Bałtyku, który nie zdradzi nikogo i nigdy, a zawsze ukoi, oderwie myśli, które już chciałyby się rozwichrzyć - ale tam, nad jego brzegiem, na szczęście, prawo większe ma bryza przekształcająca się co pewien czas w wichurę i wreszcie sztorm. Tak, by jedynie wyznaczać bezpieczny rytm wszechświata i przypominać, że pomimo wszystko trwa, i coś się naprawdę w nim istotnego dzieje. I nic nie obumrze i nie rozpadnie się w nudzie i zapomnieniu niezmienną jednostajnością.

Jednostajność? Po tak dojmującej burzy dziejowej pragnęło się trochę tej jednostajności i zwyczajnego zacumowania i czasem nic nie dziania się, a nawet takich zwyczajnych codziennych, rutynowych czynności. Warunkujących wreszcie, choć jako takie poczucie bezpieczeństwa i tak długo wyczekiwany odpoczynek… przed ewentualnym następnym lotem w niebo lub skokiem w przepaść.

Co się więc stało, że dzieci Nowej Nadziei, wytęsknione dzieci nowych czasów zawiodły, i nie stały się motylami z lekkością dryfującymi po nowym Niebie i nowym Czasie? Dlaczego założyły potem glany, a wcześniej krzykliwie kolorowe spódnice i spodnie, następnie kolczyki, koraliki gdzie popadło; krzykliwie barwiły włosy, bądź golili się na łyso? Lub też coraz częściej ginęły za kratami więzień, bądź szpitali, które są tym samym, jeśli nie gorszym o wiele jeszcze przybytkiem; czy też w najgorszym przypadku wyskakiwały ostentacyjnie z ich wielkiego, wspaniałego Domu. Pomnika nowych Szans, i wielu, wielu podobnych domów, w których się w takim oczekiwaniu i nadziei, porodziły.

Nie tylko dzieci powojennych dzieci czuły się z czasem coraz bardziej podzielone, w porażającej, acz nie od razu zauważalnej, niczym postępujący paraliż, odrębności. I zgubiły się w meandrze schodów, balkonów i galerii i na siłę powciskanych lokali. Ale i oni sami. Dzieci wielkiej Migracji oraz powojennych i nowych Ustaleń. Dzieci Wielkiej Wojny, które gdzieś należało pomieścić; ten wielki wysyp z Wileńszczyzny, Kijowszczyzny i Lwowszczyzny, nie mówiąc o zrównanej niemal doszczętnie z ziemią Warszawy i tysięcy innych polskich miast. Gdzieś trzeba było.. i to jak najszybciej.

Wszyscy, dosłownie wszyscy byli aż nadto zmęczeni konfliktem na tak globalną skalę, jak też związanymi z nim niedogodnościami i dręczącą wciąż w koszmarach sennych traumą nad traumami. Jednakże nadzieja na Nowe dodawała im skrzydeł, to owa nadzieja budowała niezliczone ilości domów, szkół, przedszkoli i zakładów pracy, wielkich fabryk i hut. I to w niewyobrażalnie szaleńczym i zawrotnym tempie! By mieć wreszcie swój, choć z gruzów podniesiony ale za to własny dom, własny kąt…

Także i tu, na wypalonym wojenną pożogą Wybrzeżu, należało pomieścić jak największą ilość mieszkańców prawie zupełnie zrujnowanego Gdańska i wszystkich przybyłych zewsząd, do swojej wreszcie i ponownie, Polski.

Tak więc, maleńkie kuchnie w wielkim i bardzo śmiałym architektonicznie Domu; niezbyt fortunne, bo z reguły podłużne i na przestrzał z drzwiami na zewnątrz, pokoiki, co zapewniało przeciągi, jakich nigdzie w naszym kraju nie spotkasz; był to z nadzwyczajną cierpliwością wyczekiwany i wymarzony kawałek przestrzeni. Jakże wówczas upragnionej i docenionej.

Pan Gienek patrząc z galerii Wielkiego Domu w stronę Bałtyku z widocznym fragmentem Helu rozpaczliwie wciskającego się pomiędzy fale, byleby bliżej stałego lądu, ostoi pewności i trwania, pamiętał o tym doskonale.

Nie narzekał więc ani na przeciągi, ani na dom w którym mieszkał. Kochał go takim jakim był, za sam fakt, że niegdyś w latach oczekiwań spełnił podstawowe potrzeby tysięcy ludzi. I odtąd stał się trwałym przytuliskiem, co absolutnie wszystkim zapewniło poczucie bezpieczeństwa i wreszcie, jako takiego uporządkowania oraz ładu i sensu, z czego aż nadto zdawał sobie sprawę. I nie utyskiwał jak niektórzy. Z przyzwyczajenia albo z nieprzyzwyczajenia się do wygody wreszcie i nie zagrażającej niczym powszedniości.

Jego jowialny sposób bycia, a więc i niemal stale goszczący na jego twarzy uśmiech, był tym, na co się czekało. Czekało szczególnie, zwłaszcza w takim tyglu... i z latami coraz bardziej okrutnego i wzajemnego od siebie rozdzielenia i prawie że zapomnienia, że kiedyś w ogóle byliśmy jakąkolwiek społecznością. Że cokolwiek budowaliśmy wspólnie z wielkim zapałem i oddaniem. Owszem, bywamy, jesteśmy nią jedynie w obliczu potężnych politycznych zrywów, bądź poważnie zagrażających żywiołowych klęsk. Ale też nie zawsze i nie wszyscy…

A pan Gienek? Eminencja jakich wiele w tym krajobrazie. Więc jak niejeden na Wybrzeżu całe życie przepracował w Stoczni. Posiadając wyższe wykształcenie i smykałkę oraz niezły pomyślunek wiódł z żoną i dwójką dzieci wystarczająco godziwe i spokojne życie. Czasem zakłócane nadzwyczajnymi obserwacjami z galerii, na której przestał niemal pół wieku, bezskutecznie zmagając się z nałogiem. Jednakże nic szczególnego się nie wydarzyło. Niemniej, zdumiewało go coraz bardziej, co też to porobiło się z grzecznym Piotrusiem sąsiadów, którego rodzice na wszystkie imieninowo- urodzinowe spotkania i w wielkie kościelne święta, prowadzili za rączkę ubranego wraz z bratem w garniturek z muszką w groszki albo schludny mały krawacik.

Piotruś się oczywiście buntował… Nie, nie okazywał tego wprost, skądże! Był zbyt dobrze i przyzwoicie, bo po wileńsku wychowany, niemniej jego butna i nabzdyczona mina mówiła sama za siebie. A pan Gienio chociaż coraz bardziej zmęczony pracą, czy też rutyną, trudno to teraz ocenić; widział jak Piotruś przeistacza się stopniowo z chłopczyka w znakomicie skrojonym garniturku i śnieżnie białej koszulce, którą uszyła mu babcia lub mama, w zbuntowanego nastolatka. Zabijakę.

Tak właśnie po latach określił Piotrusia – punka, bo nim stał się ostatecznie, gdy z niemałym, jak można się domyślać, trudem wyskoczył z przymusowych uniformów i zaczynał mieć władzę nad niewysokiego wzrostu i bardzo zapracowaną – matką, która także dzielnie zasilała szeregi gdańskiej stoczni. Oczywiście, by się przeciwstawić matce, której, patrząc na to całkiem z boku, tak naprawdę niczego nie można było zarzucić; musiał dopomóc sobie butaprenem, marihuaną i tzw. psylocybami.

Jego ugrzeczniony brat nadal był grzeczny, ale co pewien czas zwracał na siebie uwagę w sposób zupełnie i nieoczekiwanie inny. Był to bowiem zawzięty piroman, który dostarczał panu Gienkowi i innym sąsiadom szczególnych atrakcji, podpalając śmietniki i co tylko się dało. Z kolei syn drugich sąsiadów miast irokeza na głowie miał czystą glacę, gdyż był zupełnie łysy; za to zawsze niósł przed sobą jak tarczę groźny wyraz twarzy, z wciąż napiętą uwagą i głową skierowaną w dół… aż w końcu gdzieś przepadł na ileś lat. Powiadają że w więzieniu.

Jeszcze inny syn sąsiadów studiował psychologię. Jakich szukał tam rozwiązań? I dlaczego? I co wreszcie z dziećmi pana Gienka? Jak na inżyniera, dość, dość oczytanego, człowieka. Niby robotnika, jednakże najnowszego sortu, bo powojennego, prawie że inteligenta. Skoro ten właściwy kwiat inteligencji jeśli nie sczezł gdzieś podczas Holokaustu, to został w diabły wybity przez współpracujących w czasie tuż przedwojennym i wojennym, Niemców i Rosjan.

Zatem, pan Gienek i jemu podobni, to druga poprawiona ideologicznie wersja. Nowy narybek.

Zresztą, pan Gienek, fakt związany z jego latoroślami zazwyczaj pomijał milczeniem, machając ręką, gdy tylko ktokolwiek próbował o nie zapytać. Wcześniej ponoć nie rzucały się specjalnie nikomu w oczy. Zwyczajne dzieci jakich w okresie wyżu demograficznego było tysiące. Na galerię, tę zawieszoną dumnie od ponad półwiecza przestrzeń, wychodziło się z klaustrofobicznej i dusznej kuchni po łyk słońca i powietrza, a także po łyk zwyczajnej rozmowy - gdzie na szczęście, niezawodnym i stałym punktem był pan Gienek właśnie. Natomiast jego dzieci gdy już dorosły, zniknęły gdzieś zupełnie, choć wiem, że nie opuściły Trójmiasta.

Z kolei jego żonę widywałam nadzwyczaj rzadko i to dość przelotnie. Jaka była? Taka jakaś ciemna, surowa, twarda i obca, a nawet chyba w wyrazie tak jakby nieco męska i ciut kanciasta. Wziąwszy pod uwagę miękkość sylwetki, z dość rozlaną, bo księżycowatą twarzą pana Gienka, tak można było ją odebrać. Jako zimną, zamkniętą i nieufną. W każdym razie nieprzystępną i bardzo, ale to bardzo odległą.

Dobrze, że popołudniowe słońce rozjaśniało naszą galerię i jej atmosferę, przy wydatnym oczywiście współudziale, zazwyczaj gawędzącego z każdym, Gienia. Co by nie mówić, owe przypadkowe spotkania i rozmowy odsuwały na dalszy plan własne kłopoty. Trwało to jakiś czas. Do zamieci pierwszego krwawego grudnia, jak też i do tego następnego, niemniej pamiętnego. Znaczonego tym razem wielkim pomnikiem.

Dzieci rosły, a z nimi wciąż rosło miasto, sukcesywnie zagrabiając wolną i nieokiełznaną przestrzeń nadmorskich łąk, dzikich parków oraz gęsto pokrytych lasami, morenowych wzgórz. Mijało następne ćwierćwiecze a pan Gienio wciąż trwał na swoim stanowisko; zaś dzieci coraz bardziej zbuntowane, w przeważającej części zawiodły swoich przyzwoicie i solennie pracujących rodziców; aż wreszcie zaczęły powoli wyfruwać z przyciasnych gniazd, zaś utopia oazy i spokoju rozpadła się ostatecznie, kiedy i System w końcu się wziął i przewrócił.

No, bo przecież nikt tak pojedynczo, na myśli mam mieszkańców takich wszystkich bezpiecznych domów, tego nie chciał. Jeśli już, to żeby było tylko bardziej sprawiedliwie i jeśli można, lepiej; ale i tak się przewróciło. I rozpadło. Dosłownie WSZYSTKO!?

Najpierw jednak piwnice rozbrzmiewały dziką, nieznośnie niepojętą, hałaśliwą, potem i nierzadko coraz bardziej prymitywną muzyką, naładowaną sprzeciwem wobec wszystkiego i wszystkich, następnie niepokoiły coraz bardziej grupy, nierzadko zbyt głośnej i skandalizującej, bo zbuntowanej młodzieży, czasem zbiorowe mordy na ulicy w wykonaniu dzieci, również i z tzw. porządnych domów …. i tak jakoś się to niepostrzeżenie rozlało, rozprzestrzeniło. Wymknęło spod kontroli i klosza Bezpiecznej Przystani. Nieważne gdzie i jak rodzi się bunt. Ważne, że się rodzi… a skąd i dlaczego, to odwieczne pytanie zapewne wszystkich pokoleń. Widać jest to wpisane w naturę. W odpowiednim czasie właściwa dla każdego pokolenia kontestacja, upór, gwałtowność. I niechęć. Czy aby jednostronna?

Pan Gienek nieraz myślał o przyczynie zarzewia, które miało się miało zamienić się w następną rzekę krwi i przemocy.

- Przecież, tak żeśmy dobrze chowali te nasze dzieci, daliśmy im to co najlepsze…. W zasadzie miały prawie wszystko, w przeciwieństwie do nas i naszych rodziców… może miały za dobrze? Teraz jest o wiele gorzej. Wiem, wiem, na pozór mamy kokosy i wszystkiego w bród, nieograniczony niemal dostęp do informacji, wolność słowa, słowem upragnioną demokrację. A jednak tamten czas, to był najbezpieczniejszy czas. A teraz? Teraz mamy, ale Pospolitą Konsumpcyjną Pankrację!

Co się zatem stało? Czego im brakowało? Każdy miał pracę i potem mieszkanie. Wczasy. I miał co jeść. Każdy! Kto to widział kiedyś żebrzącego bezdomnego albo umierającego z zimna na dworcu, czy ulicy? Toż to w głowie się po prostu nie mieści! I kto widział takie różnice w płacach i w warunkach bytowych? Kto widział? Ale co ja tam się będę powtarzał, wszyscy wiemy o co chodzi. Tylko dlaczego, i jak to się zaczęło?

Zamyślił się puszczając zręczne tytoniowe kółka w niebo pochylone dość wyrozumiale nad wzburzonym i wystarczająco groźnie kłębiącym się od bielonej szaleństwem kipieli, Bałtykiem. I przypomniał sobie gołębie…

Te, które babcia Marianna dokarmiała na balkonie u sąsiadów. Polubiły babcię, polubiły balkon i uznały za swój własny dom, a więc zakładały gniazda, wysiadywały jajka, a potem pielęgnowały pisklęta. Nigdy nie mógł się nadziwić, skąd one, te gołębie, mają w sobie tyle czułości. Jakże pieściły te piórka i chroniły od najmniejszej niepogody nieporadne nieopierzaki; a ojciec, nie tylko zdobywał pokarm, ale wykazywał się nie mniejszą, jeśli nawet nie większą czułością, niż matka. Tyle pieszczot nie tylko nie dostało żadne z jego dzieci, ale też i nie spotkał u innych rozumnych, dwunogich. Rozumnych? Zawstydził się.

To nie koniec jednak jego wspomnień w związku z miłością, nie bał się w tym oto, z pozoru tak nikczemnym kontekście, użyć takiego słowa. Miłość...

Bo gdy tak pieściły piórka swoich małych, dokarmiały głodem wyciągnięte pod balustradę niemal dzióbki, to było to nadto oczywiste. Troszczyć się, pielęgnować, skoro powołało się je na ten wątpliwy i kruchy świat. No ale, to co działo się potem, do jakiej kategorii zaliczyć? Za nic nie mógł pojąć determinacji gołębich rodziców, gdy te w pewnym, najmniej przez człowieka oczekiwanym momencie, z niemniejszą mocą i samozaparciem jak podczas obdarowywania potomstwa niewyobrażalną czułością, zaczęły je wypychać siłą w zupełne niewiadome, bo w poza świat; czyli poza balustradę, a więc poza bezpieczną, bo jedynie znaną im przestrzeń balkonu.

Reszta, to jak sen marzyciela. Odległość nie do pokonania. Coś, co miało znamię jedynie cudownego i bezpiecznego tła. Ten wpisany w ich wzrastanie obszar dziania się poza… to z reguły radosne krzyki bawiących się na placu zabaw dzieci, echa pobliskiego przedszkola oraz szkoły, a także szczebiot innych ptasich braci, szum pobliskiej topoli, oraz lipy, a czasem ludzką ręką posadzonych poświątecznych świerków. Spokojny warkot parkujących i ruszających leniwie samochodów. Toteż opór ze strony młodych był równie niewyobrażalnie nieugięty, bo podszyty atawistycznym lękiem, jak samozaparcie i nieprzejednanie rodziców. A kończyło się zawsze i li tylko, zwycięstwem wieńczącym najpiękniejszą chwilą, bo zawsze szczęśliwym lotem. Oni, rodzice, zawsze wiedzieli, kiedy, w którym momencie dokonać aktu największej i może jedynej inicjacji. Inicjacji…

Czyżbyśmy, my Ludzie zapomnieli o tym, o czym pamiętają jeszcze tzw. prymitywne plemiona?

A więc to jest miłość? Z posmakiem i z założenia mądrej bezwzględności. Jednakże czy w Wielkim, wspaniale zorganizowanym Domu istniała taka możliwość? I czy gdyby nie taki właśnie System, miałby on szansę w ogóle powstać. Z ruin i zgliszcz? Wydobyć się spod partyzanckiego głównie płaszcza, oraz niezliczonych i nie utulonych nigdy łez?

Czy podporządkowany, nisko opłacany niewolnik, w takim oto osobliwie niepojętym tempie i czasie, byłby w stanie odbudować cały kraj, dosłownie cały kraj? – zastanawiał się wciąż. Czy karty dziejów nie mają przypadkiem albo może i nie przypadkiem, swojego nierozpoznawalnego przez jednostkę rytmu i zasadnej, bardziej aniżeli nam się wydaje, konfiguracji. Kto wie? Wszak tylko nadzieja i poczucie sprawiedliwej wspólnoty ma moc Feniksa. A więc było, jak powinno było być? Dlaczego więc przestało istnieć. Też normalna kolej rzeczy, wpisany w proces Wszechświata cykl?

- Niezadowoleni są zawsze ale żeby aż tak? Na taką skalę? Teraz jest po stokroć gorzej i więcej niezadowolonych i co? I nic! I nic z tym nie możemy zrobić! Jedynie ruszyć, ale palcem w bucie!

I czemu to? Czyżby wszystkiemu winne było rozdzielenie, a raczej podzielenie społeczeństwa.? Tylko jak do tego doszło, że każdy sobie rzepkę teraz skrobie? Jak to się zaczęło? I dlaczego na Wybrzeżu najpierw?

I co do tego mają gołębie?

Taaa… subkultury. To zaczęło się tutaj, szczególnie tutaj… bardzo niewinnie, niezauważalnie. I przez to parszywie podstępnie??? Nie, brzmi za ostro i pompatycznie nawet. Myśmy po prostu pracowali, musieli pracować, nie mogliśmy, jak te gołębie, wtedy pieścić się. Nie było na to czasu. Dzieci w przeważającej części z kluczem na szyi. I kogo tu winić? Dzisiaj Niemca, wczoraj Ruskiego, Turka, Szweda za potop… i tak dalej i tak dalej?

To niezupełnie tak i nie tędy droga. My ich, a oni nas, czyżby to napędzało dialektyczne koło historii, bo koło karmy na pewno. Zresztą, to jedno i to samo. No, ale teraz konkretnie - Gienek nie dawał za wygraną - gdzie tkwi zasadniczy błąd, a zatem i przyczyna?

- No, taak – zaciągnął się jeszcze mocniej- gołębie nie siedzą tyle przed telewizorem, a zwłaszcza Internetem. I nie mają ustawicznie pochylonych głów na gadżetami typu komórka, na uszach nie mają słuchawek. Nadal jasno patrzą w niebo i słuchają rytmu świata, i jak dawniej wpisują się w najbardziej podstawowe dźwięki i choć powtarzalne, ale wciąż jednak sycące wyobraźnię, obrazy. Wystarczy zmiana barwy nieba lub najmniejsza zmiana kierunku wiatru oraz nieustannie toczące się życie, tam w dole i zewsząd, by cieszyć się byle czym. By szybować, jak się chce i kiedy się chce i z pasją oraz zwiewną lekkością przecinać ciężkie, stalowe chmury w poszukiwaniu jaśniejszych plam, niezmiennie kraszonych ciepłem słonecznych promieni.

Telewizor, czyżby to była pierwsza i największa przyczyna wielkiego społecznego Podziału i rozwarstwienia, z którego ludzkość już nigdy się nie podniesie? Telewizor, ten dawca rozrywki wprost na tacy, bez żadnego wysiłku twórczego, ze strony odbiorcy, ma się rozumieć.. .Wysiłku, który zawsze ale to zawsze jest najlepszym gwarantem radości i spełnienia, a w każdym razie ustawicznego spełniania się, a więc i wpisanego nam wzrostu, rozwoju.

Wygląda na to, że zostaliśmy, ale z kuszącym atrybutem Stamtąd - surogatem Nowych Czasów. Miast z możliwością normalnego, naturalnego wzrastania, budowania i doświadczania. Może gdyby nie zostały zakłócone proporcje? Może gdyby percepcja nie została tak intensywnie przesterowana w stronę mediów, bowiem Internet, to następny etap w dekonstrukcji znanej nam rzeczywistości- cieszylibyśmy się nadal i niemniej intensywnie swoją wzajemną obecnością?

Jakby nie spojrzeć, w ten oto sposób i po raz pierwszy na tej znanej nam przestrzeni dziejów, zakłóciliśmy naturalny rytm świata, a jego mądre pulsowanie zamieniliśmy na pulsujące zimnym światłem, odbitym na ścianach milionów mieszkań, z milionów bezdusznych telewizorów oraz komputerów. Wrzeszczących i wymądrzających permanentnie i jak kropla w skale drążących naiwne umysły i wciskaną na potrzeby Wielkich, ideologią, a raczej wszechobecną marketingową frazesologią.

Owszem, można powiedzieć: ależ to okno na świat. Ot, wyświechtany, lecz po części słuszny banał. Gdyby jednak od początku wszystkie drzwi i wszędzie były szeroko i serdecznie na całym świecie otwarte, byłoby różnie, raz gorzej lub lepiej, ale by Było. Bowiem, przez okno nie widać za wiele. W takim przypadku można się tylko zachłysnąć i ulec Wielkiej Iluzji. Albo raz i na zawsze przestraszyć i uciec w najmniej widoczny kąt. I nie robić nic.

Zasklepić się i udawać, że wszystko jest w porządku. Że taka kolej rzeczy, dziejów…I tak też się stało i to z obydwu stron Okna. Z której strony by nie patrzeć, działo się tak i tak, ale nigdy zgodnie z tym, co było naprawdę po jednej i po drugiej jego stronie…

Jednakże czemu na Wybrzeżu akurat szybciej wszystko się działo? Zdaje się jednak, iż tutaj właśnie, jak nigdzie indziej, był dostęp do wszelkiej, rwanej ( i to jest właśnie najgorsze) informacji. Statki wpływały, odpływały…

I chyba nie przypadkiem, bo głównie poprzez nowinki muzyczne wytworzył się swoisty ferment i zakłócenia w ugruntowywanym skutecznie eterze. Wydawało się, że nic się nie przebije przez ideologię utwardzaną z taką pieczołowitą troską i kształtowaną w Jedyną Słuszną Rzeczywistość. I któż mógłby przypuszczać, jak potężna siła może się zawierać się nie tylko w słowie, ale i samym czystym dźwięku. Nie mówię, że każdy kraj, podobnie jak RPA na swojego Sugar mena, który niezauważalnie i stopniowo w świadomości poszczególnej jednostki przewraca wszystko do góry nogami. Niemniej, nie sposób nie wziąć wspomnianych oddziaływań po uwagę. I tak rodziły się, powstawały subkultury. A wszystko jak wiadomo, zaczyna się niewinnie od undergroundu… a nierzadko od pozornie zwykłej zabawy.

Gienio pytań miał coraz więcej… i coraz bardziej, coraz bardziej był rozżalony, rozgoryczony… Toteż częściej sięgał po nalewkę własnej produkcji, bowiem na szczęście nikt wtedy jeszcze nie próbował działkowcom odbierać ich ogrodów, jedynego prawdziwego azylu i pomimo wszystko, jako takiego kwitnienia jeszcze wzajemnych relacji.

Niemniej, w obliczu niespełnienia głębszych jeszcze marzeń i oczekiwań, oraz dążeń całego pokolenia, owe działania, czyli wzajemne toasty, poczęstunki i inne podobne wymyślunki, gwoli poprawienia sobie nastroju, usprawiedliwiały się niejako same…

… a Geniowi najgorzej było wtedy, gdy był blisko, bo tuż, tuż emerytury. I wszystko by grało, gdyby nie to cholerne biodro, które go z czasem zupełnie zawiodło. Wilgoć stoczniowych doków dała o sobie znać po latach. Tyle, że zupełnie nie w porę, czego następstwem było rozległe zwyrodnienie, operacja, a potem długotrwała rehabilitacja. Z tego co mówił, miał prawo do ciut wcześniejszej emerytury, jednak wykorzystano jego chorobę i nie przyznano mu jej, jak też nie chciano przyznać renty, bo gdy stocznia plajtowała to przeznaczyli go do grupowego zwolnienia. Itp. itd. W jego wcześniej ustabilizowanej świadomości i otaczającej go rzeczywistości pojawiło się coś niepojętego. Coś, było nie do pomyślenia przed Wielką Przemianą.

Walka o swoje racje zajęła mu kilka lat. Skończyły się też pieniądze, bowiem za liczne rozprawy sądowe trzeba było płacić, a z powodu narastającego stresu i niemal beznadziejnej walki, stan biodra się pogarszał i ból był coraz bardziej dotkliwy i nie do zniesienia.
Tak więc by go złagodzić oraz wielkie poczucie niesprawiedliwości, do papierosów coraz częściej dołączała butelka piwa. Dobrze, że miał przyjaciół, którzy w owym trudnym czasie wspierali go finansowo, a nierzadko i rozluźniającym drinkiem… niemniej długi rosły!

I tak to się zaczęło…

A żona? Zaczynała chyba mieć już dość tej sytuacji, bowiem widywałam ją coraz rzadziej. Ale też nikt i nigdy nie słyszał z ich strony awantury czy choćby głośniejszej wymiany zdań.

Z kolei pan Gienek robił się coraz to bardziej pulchny i Gieniowaty, coraz bardziej wylewny, i przelewny też. Jego nadmiernie wzbudzone libido wysokojakościowymi i odżywczymi trunkami szukało możliwości spełnienia. Stawał się więc Gienio coraz bardziej przymilny, zaczepny i rozerotyzowany. A gdy wprowadziła się młodsza sąsiadka, to tak się przymilał, flirtował i choć niezbyt nachalnie, to zaczął ją coraz bardziej adorować i najzwyczajniej uwodzić.

Najpierw komplementował, zachwycał się krągłościami i wdziękami sąsiadki, ale ileż można … Tak więc zaczął się uskarżać. Rozwlekle i boleśnie. Na nowy system, który go tak okrutnie skrzywdził, bowiem całe życie przepracował w jednym miejscu pełen oddania i poświęcenia, i na co mu teraz przyszło i gdzie jest teraz forpoczta młodzieży wykształconej także i za jego pieniądze? Czyszczą ubikacje na Zachodzie, tyrają w barach, na budowach, gdyż są niewolnikami po Czarnych, Rumunach Turkach, bądź Hindusach. I to właśnie jego, nasze dzieci, wnuki służą wciąż i od zawsze rzeczywistym Panom tego świata. Itp… itd…

Widać było, że zżerało go to od środka i zupełnie zakłóciło poczucie bezpieczeństwa. Gorycz rozlewała się po jego wnętrzu, podobnie jak goryczka chmielu po wnętrznościach. Nie sposób było mu nie współczuć i nie rozeźlić się na to, co się obecnie wyrabia. Taką to sprawiedliwość właśnie wywalczyliśmy?! Taką właśnie!?

Ale też, ile można się źlić i pastwić nad tym, co oczywiste i wciąż takie bolesne? Ile można się, oraz innych bulwersować? I nurzać, bebłać się w swojej niemocy i zupełnej bezradności. Człowiek staje się wówczas pusty z wycieńczenia, pozbawiony jakiejkolwiek energii i twórczej myśli. W konsekwencji pojawia się jedynie bolesna i trudna do strawienia, bo bezgłębna nuda. I totalny bezsens wszystkiego. Który zawsze zaczyna się od nieporadności i niewiary. I braku nadziei. Zmęczył się więc tym pan Gienek, zmęczyli i napotykani sąsiedzi, i młodsza nieco i w miarę ładna sąsiadka.

Toteż, panu Gieniowi tym bardziej było źle, smutno i coraz bardziej markotnie. Coraz bardziej topiąc się w smutku i beznadziei, z dnia na dzień coraz intensywniej podtapiał opokę, na której tyle lat wiernie i tak niezachwianie trwał. I tak galeria zamieniła się z oazy wzajemnej przychylności i zdrowego użalania, w nieudany trakt niemożności, osaczenia i w konsekwencji, bezbrzeżnej rozpaczy.

Coraz częściej mijany zdawkowym dzień dobry i pospiesznym, a co tam u pana, panie Gieniu, oraz zmęczony konieczną i taką z rozpędu kurtuazją, pan Gienio zaczepiał już inne, lecz nadal te ładniejsze kobietki ze swojej klatki, przekomarzał się z nimi, flirtował, gaworzył i coraz bardziej się znowu skarżył…. ale tym razem już…. na swoją nieczułą i okrutnie zimną żonę. Co to tylko gdzieś tam ciągle z dziećmi, a on wiecznie sam. I gdzie one są tak naprawdę, że o ojcu zupełnie zapomnieli?

A Ona? A Ona, potem pojawia się nagle, ni stąd ni zowąd i robi mu naloty, a przecież on jej nigdy nie zdradził. I tu już cały potok żalów i niechęci wylewał się tak intensywnie, jak Gienio wlewał w siebie butelki, puszki piwa, a potem coraz częściej przezroczyste, ale za to coraz bardziej ogniste kieliszki.

Żona, owszem, pojawiała się czasem jak duch i sądzę, iż to zasadnicze, nie uszło jej uwadze.

Nie ukrywam, iż samotność drugiego, rozgoryczonego człowieka budzi współczucie i zainteresowanie. Zwłaszcza miłego i dobrego kompana. A żal, zbyt często spotykany na wspólnej galeryjnej przestrzeni, udziela się bardzo i haczy najczulsze struny, zwłaszcza, w miarę wrażliwego człowieka; szczególnie gdy do tego dołączy się jakiś własny przejściowy mol, albo jaki inny troll.

Samotnością w wielości skażeni jesteśmy już wszyscy. Jedyną i najlepszą, nieważne że chwilową, ale jednak ucieczką od tego dotkliwie bolesnego uczucia jest możliwość współodczuwania, rozumienia. Wzajemne zwierzanie i otworzenie serc.

I w taki oto sposób, pewnego razu w oparach Gieniowej rozpaczy, przypomniałam sobie mój wilczy bilet i złamany paskudnie życiorys, i od tego czasu egzystencję na granicy wytrzymałości, i coś we mnie pękło. Nigdy nie ślubowałam egzystencji w okowach przyzwoitej abstynencji, niemniej prowadziłam zdrowy tryb życia. Jednakże razu pewnego zwyczajny problem małżeński wytrącił mnie z zony tzw. dobrych obyczajów. I wówczas to właśnie, nie odmówiłam Gieniowi jego działkowej - cud naleweczki.

Oczywiście, byłam na czczo, bo w największej rozpaczy, tak więc ochoczo nad wyraz przyjęłam serdecznie serwowaną wiśnióweczkę, a pan Gienio stwierdził, że najlepiej z kubeczka i wprost. I tak też wprost i od razu upiłam się i to w sztok!

Jakże mi dobrze na ów moment i wspaniale było, a co mi tam problemy! Nie dotrzymane obietnice, zgasłe przed czasem nadzieje, zaprzepaszczone gaże i tantiemy… Mogłabym już zawsze w takim rozkosznym zawieszeniu trwać, jako że samo mi się śmiało, cieszyło, wszystko poluźniało i pachniało pięknem i najmniej spodziewaną i całkiem nawet wykwintną, jak na mój wisielczy przed chwilą nastrój, radością. A obok, na dłoni wielkiej i ciepłej, podane takie bardzo czerwone, i o smaku wiśniowym, serce. Nurzałam się tak więc w obłokach Gieniowego zrozumienia, współczucia i lekkości, a co wydawało się jeszcze przed chwilą syzyfowym kamieniem, od tej chwili stało się zwiewnym i miękkim jak puch kumulusem, zaś słońce wnikające ochoczo na galerię, pieściło mi ciepłem twarz i wygładzało potargane złą myślą, włosy. Cóż, za magia!

Odczucia, odczuciami, lecz ten głównodowodzący Inkwizytor czyli rozum, czuwa! Na samym początku zwłaszcza. Czujnym więc okiem spostrzegłam, kiedy to ni stąd, ni zowąd, prawie że nadeszła na tę sielankę, żona pana Gienia. Ta zła, zimna i zadufana w sobie zołza, po części odpowiedzialna za tragiczny los naszego miłego i wspaniałego sąsiada! Jednakże Genio, nie wiedzieć kiedy, zdążył się sprytnie zmyć, a ja zostałam sam na sam z tą niewdzięczną heterą, która nigdy wcześniej ani dzień dobry, ani nic podobnego. Takie: [i]ani be, ani me, ani kukuryku…
[/i]
I tak patrzę na to wszystko zwolnionym i takim byczym, kiwającym się wzrokiem. Patrzę i patrzę na tę bezlitosną cwaniarę, co to Gienia samego tak często zostawia i szukam tej wyrachowanej bezwzględności w jej twarzy, a tu… nic. Żona! Zwykła żona! Nim zamknęła za sobą drzwi, popatrzyła na mnie z daleka, bowiem byłam bliżej już swoich, aniżeli jej…

… i wówczas to, jak mnie nie olśniło, jak nie olśniło!. Jakże ona jest niepospolicie piękna, jaka piękna, że też przez tyle lat tego nie widziałam! A że byłam tak cudownie pijana, więc rozkapała się ze mnie, ta w trzeźwej konieczności, jak się okazało, latami tłumiona wszechobecna i wszechogarniająca miłość. I rozlała się i po całej galerii i całym naszym Wielkim Domu. Odczekałam więc kiedy Piękna już Żona ponownie wyjdzie na galerię...

no i po krótkim czasie wyszła!

- Proszę, panią, sąsiadko kochana, widzi mnie pani? I widzi pani, jaka ja jestem pijana, jaka zupełnie pijaniusieńka; nigdy mnie pani takiej nie widziała, prawda? Zatem niech mnie pani posłucha: In aqua sanitas, in wino veritas. Jest pani piękną, naprawdę piękną kobietą. O mój Boże i to jak piękną!

Zaskoczyło ją to zupełnie. Stanęła jak wryta. Oszołomiona, pogubiona i wdzięczna, nawet nie za treść, bo pewnie nie zdążyła jej jeszcze w ogóle przyswoić, oswoić, uwierzyć i pojąć. Wdzięczna za sam akt odwagi, to nic że pijanej, ale spełnionej wreszcie. Ludzkiej, do człowieka drugiego, odwagi. Co powiedziała? Coś tam… i jakie to ma teraz znaczenie?

Ano, chyba jedynie takie, że od tamtej pory stała się ciepłą i bardzo serdeczną sąsiadką. I mimo, że starsza, ale to ona już z daleka się kłaniała się i uśmiechała serdecznie. Nie jestem już pijana, ale jej piękno jest trwałe. Galeria pojaśniała nową radością i odnalezieniem.

A pan Gienek? A pan Gienek uwodził, drinkował ze ślicznotkami dość ostentacyjnie i wciąż narzekał, ale był jeszcze wystarczająco pewny siebie i nie mniej wypełniony złością i krytyką głównie do połowicy, skoro Ojczyzna w końcu, po długotrwałej i bardzo wyczerpującej walce, ale jednak, przywróciła mu prawo do renty, czy też emerytury nawet.

Po dość niedługim czasie, odwiedzając gasnących powoli, moich staruszków - rodziców, spotkałam go znowu… i jakże się przeraziłam, gdy ujrzałam przed sobą starego i zblazowanego, oraz kompletnie załamanego człowieka. Nie patrzy jak niegdyś prosto i jasno w oczy.

Jednak lata poprzedniej, galeryjnej zażyłości zrobiły swoje... nie wytrzymał więc i niemal się rozpłakał:

- Jak mogła mi to zrobić, jak mogła! Rozumie pani! Oszalała na stare lata? Rozwód?! Kiedyśmy przeżyli razem całe życie!? Nie chciałem się na to, oczywiście, zgodzić. Mówiłem jej: dziewczyno odbiło ci? Po co Ci to? Teraz, gdy tyle razem przeszliśmy? No powiedz, po co?

- No ale cóż miałem zrobić, podpisałem ugodę, przecież nic na siłę się nie da! I świat mi się zawalił kochana sąsiadko, zupełnie. Wszystko runęło w jednej, jedynej chwili, wraz z tym nieszczęsnym podpisem. Rozumie pani, wraz z tym jednym podpisem rozpadło się całe moje życie. Nie było zbyt kryształowe, a rozpadło się na tysiące kawałków, jak kryształ właśnie.

- Albo jak kryształowy kieliszek lub karafka- pomyślałam, ale nie powiedziałam nic. Pokiwałam ze zrozumieniem głową.

No, bo i cóż mogłabym powiedzieć…

.