Genologia Mickiewicza - Krystiansuper25
Proza » Inne » Genologia Mickiewicza
A A A
Od autora: Witam! Cześć i Czołem!
Biorę udział w Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego - piszę pracę literacką (dokładniej rozprawkę, choć prawdopodobnie esej również może być). Chciałbym WAs prosić o pomoc przy ewentualnych poprawkach. Co Wy byście dodali, co wyrzucili i wszystko inne. Mile widziana pomoc polonistów i studentów filologi polskiej, ale również innych forumowiczów.
Przesyłam fragmentami, bo niestety, ale praca jest bardzo, bardzo długa

TEMAT: Genologia Mickiewicza

 

Adam Mickiewicz. Jeden z czołowych przedstawicieli polskiego romantyzmu i prawodawca jego najważniejszych cech. Wielokroć nazywany poetą przeobrażeń, co wskazywać ma na znaczną rolę ewolucji i przemian w jego biografii poetyckiej i duchowej. Rzeźbił on nie tylko własne życie, ale budował i torował drogę romantyzmowi w Polsce.

Gatunków, w jakich gustował ten poeta jest bardzo wiele. Od wspaniałych Ballad i romansów przedstawiających folklor, dziwności, tajemnice czy nadziemskie zjawiska, po narodowo-wyzwoleńcze wiersze patriotyczne osnute wokół zrywów powstańczych, w szczególności powstania listopadowego.

Taką właśnie tematykę podejmuje jeden z najbardziej znanych i do dzisiaj aktualnych wierszy poety – Oda do młodości. Tekst ten na przestrzeni wieków był wielokrotnie rekonstruowany. Pierwszym człowiekiem, którego zainteresowała różnorodność tego tekstu był Stanisław Krzemiński. Udało mu się, całkowicie przypadkiem, odnaleźć nieznane wydanie pochodzące z roku 1831 zapisane w formie ulotki. Jednak mimo, iż dokonał on zestawienia różnych jej fragmentów, to dziś nie mają one wielkiego znaczenia, nie było bowiem znane wtedy Archiwum Filomatów, a to właśnie w nim zawarte były trzy najautentyczniejsze przekazy. Kolejna odbudowa tekstu dokonana przez Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza we Lwowie również okazała się bezwartościowa. Powód był ten sam, co w przypadku próby pierwszej.  Jednym prawdziwym, najpełniejszym, uwzględniającym autograf poety i dwie kopie tekstu pochodzące z Archiwum Filomatów, rekonstruktorem okazał się Wacław Borowy.

Sam tekst Ody do młodości powstał koło grudnia 1820 roku i został natychmiast wysłany w jej pierwotnym kształcie do Wilna filomatom. Początkowo, mało który filomacki przyjaciel Mickiewicza zrozumiał jej przekaz, lecz znaleźli się i tacy jak Czeczot, którzy nie od razu, a za którymś razem pojęli jej sens.

 Utwór jest przejawem dążeń do zbudowania nowego świata opartego na sile marzeń, wylatuje ponad poziomy filomackiego pojmowania świata, jest pierwszym sygnałem, że ludzkość wkracza w nową epokę, w której nie tyle rozumie się świat poprzez rozum i doświadczenie, co przez uczucie.

W mickiewiczowskiej Odzie zaznacza się kilka ważnych elementów. Pierwszym z nich jest apoteoza młodości – niczym nie zmąconej, rwącej się do uszczęśliwiania świata. Kolejnym jest przepełnienie treści utworu heroizmem – zarówno radosnym, jak i bojowym. Uczucie to sprawia, że czytelnik nie wiąże go tylko z jednym konkretnym obrazem, ale również może dosięgnąć sfery dalszej – działania, które w życiu realnym działa jak ogień zapału. I wreszcie w samym tekście występuje wiele obrazów, wręcz zadań z jakimi musi zmierzyć się młodość. Są to między innymi zdobywanie grodu sławy czy dążenie do co raz trudniejszych czynów wzorem Heraklesa.

Jeżeli chodzi o drugie zadanie młodości, to jest on bardzo swoiście związane z treścią całego utworu. Bowiem, oto Oda do młodości przepełniona jest nawiązaniami do poprzednich epok. Głównie starożytności. Przejawia się to w używaniu przez poetę wielu nazw bóstw, bożków czy bohaterów mitologicznych w utworze, na przykład:

 

Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,

Ten młody zdusi Centaury,

Piekłu ofiarę wydrze,

Do nieba pójdzie po laury.

 

 Naczelnym jej zadaniem, które jawi się nam już od początku czytania treści utworu jest stworzenie świata ducha. Ujęty w porównanie homeryckie jego obraz plecie ze sobą mitologiczne i biblijne wątki. W Biblii to Bóg stwarza świat, a w Odzie, zarówno świat ludzi, jak i ducha wyłania się on z chaosu.          

 

A jako w krajach zamętu i nocy,

Skłóconych żywiołów waśnią,

Jednym ‹‹stań się›› z bożej mocy

Świat rzeczy stanął na zrębie:

(…)

Oto miłość ogniem zionie,

Wyjdzie z zamętu świat ducha:

(…) 

 

Śmiało można stwierdzić, że w utwór ten obfituje w zwroty starej klasycznej poetyki, które co chwila sąsiadują z wyrażeniami potocznymi czy pospolitymi – czasami nawet, aż do zuchwalstwa.

Ton Ody Mickiewicza jest od samego początku bardzo wyniosły, wyrazisty i potężny. Nie słabnie ani na chwilę, wręcz przeciwnie z każdą zwrotką potężnieje i co raz mocniej chwyta za serce.

Epoka następująca przed romantyzmem – oświecenie – zawierała w sobie dwa hasła bardzo wyraźnie mówiące, w jaki sposób należy postrzegać świat – w sposób racjonalny, czyli za pomocą rozumu (nic przecież nie dzieje się z przypadku) i w sposób emipirystyczny, czyli doświadczalny. I tak oto w mickiewiczowskim tekście te dwa oświeceniowe poglądy stają się przeciwieństwami. Zapał młodości kontra doświadczenie. Młodzieniec ze wzniosłymi ideałami, które pokochał, pragnie pielęgnować, przekazywać swoim następcom, próbuje natychmiast wcielić w życie. Widzi jednak przeszkody, które zna tylko z teorii. Nie zważa na to, dlatego stają się one bodźcem do wytężania wszystkich sił i dążenia do realizacji określonego sobie celu.

Na temat znaczeń młodości w utworze można by się jeszcze długo rozwodzić. Można by mówić, że w wierszu tym duch filomackich myśli i dążeń wyraził się najpełniej, najwspanialej i najuroczyściej. Można by mówić, że uniwersalizm Ody wylatuje ponad poziomy filomackiego pojmowania świata. Jednak najważniejsze jest to, że tekst jest ponadczasowy. Nigdy bowiem ludzie nie urodzą się starzy, będą mogli przeżyć młodość, w której tak wiele się dzieje.

Zakończenie mickiewiczowskiego utworu jest przepowiednią zwycięstwa. Jak Boży świat wyszedł z otchłani chaosu, tak oto ogień miłości młodzieńczej odnowi się i stanie się odpowiedzią na głos rozumu i doświadczenia.

Pod względem stylistycznym utwór jest bardzo ciekawie zbudowany. Będąc jednocześnie przykładem metaforyki tamtego okresu. Nieustannie powtarza się w niej konkretyzowanie pojęć abstrakcyjnych takich jak rajska dziedzina ułudy czy nowość potrząsana światem. Ostatni czterowiersz łączy ideały oświecenia z ideałami romantycznymi, co idealnie obrazuje poniższy fragment:

 

Pryskają nieczułe lody

I przesądy światło ćmiące;

Poleć artykuł znajomym
Pobierz artykuł
Dodaj artykuł z PP do swojego czytnika RSS
  • Poleć ten artykuł znajomemu
  • E-mail znajomego:
  • E-mail polecającego:
  • Poleć ten artykuł znajomemu
  • Znajomy został poinformowany
Krystiansuper25 · dnia 21.08.2015 18:48 · Czytań: 1525 · Średnia ocena: 0 · Komentarzy: 3
Komentarze
Heisenberg dnia 21.08.2015 22:43
Cytat:
co raz moc­niej chwy­ta za serce.

coraz
Cytat:
koło grud­nia

nie brzmiałoby lepiej "około"? W końcu utrzymujesz pracę w, można powiedzieć, "naukowej" stylistyce i "koło" odrobinkę zbyt pospolicie mi zabrzmiało.
Cytat:
gu­sto­wał ten poeta(,) jest bar­dzo wiele.

Cytat:
z roku 1831(,) za­pi­sa­ne w for­mie ulot­ki.



Do bólu szkolnie, ale rozumiem, że tak ma być. Możesz pisać wypracowania za pieniądze ;)
maker dnia 22.08.2015 00:05
Witam, prosisz o pomoc, to ja bardzo chętnie - zwłaszcza że Mickiewicza całkiem sobie cenię, zwłaszcza niepospolity umysł (do czasu wejścia w sekciarstwo, które, ze względu na okoliczności, w jakich się to odbyło, jest całkiem zrozumiałe - ale mózg to mu przyćmiło, tak czy owak).

No to do przodu:

Cytat:
prawodawca jego najważniejszych cech

To nie brzmi dobrze, bo sugeruje, jakoby Mickiewicz mógł te cechy romantyzmu ustanowić (a przecież jedynie czerpał z Goethego, Schillera, Byrona etc.).

Cytat:
Gatunków, w jakich gustował ten poeta jest bardzo wiele.

Przecinek po "poeta". A w ogóle, proponowałbym po prostu: "Poeta gustował w bardzo wielu gatunkach".

Cytat:
Tekst ten na przestrzeni wieków był wielokrotnie rekonstruowany. Pierwszym człowiekiem, którego zainteresowała różnorodność tego tekstu był


Piszesz, że Oda do młodości podejmuje tematykę powstania listopadowego. A czy nie było to tak, że Mickiewicz napisał ten wiersz jeszcze w Towarzystwie Filomatów, że przyjaciele przyjęli go w większości dosyć chłodno, bo nazbyt już odchodził od klasycyzmu, a zbliżał się do szkoły romantycznej?

Cytat:
Jednak mimo, iż

Jednak, mimo iż...

Cytat:
trzy najautentyczniejsze przekazy

Tego typu czasowniki stopniujemy opisowo, czyli: najbardziej autentyczne.

Cytat:
Kolejna odbudowa tekstu dokonana przez Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza we Lwowie również

Przecinki: przed "dokonana" i po "we Lwowie".

Cytat:
Jednym prawdziwym, najpełniejszym, uwzględniającym autograf poety i dwie kopie tekstu pochodzące z Archiwum Filomatów, rekonstruktorem okazał się Wacław Borowy.

Jedynym, nie jednym.
No i sugerujesz, że Wacław Borowy był najpełniejszym rekonstruktorem - a chyba nie o to chodzi. :)

Cytat:
powstał koło grudnia 1820 roku

Około.

Cytat:
został natychmiast wysłany w jej pierwotnym kształcie do Wilna filomatom

(...) filomatom do Wilna.

Cytat:
nie od razu, a za którymś razem

Tu wkradł ci się pleonazm. Albo "nie od razu", albo "za którymś razem".

Cytat:
nowego świata opartego na

Przecinek przed "opartego na".

Cytat:
w której nie tyle rozumie się świat poprzez rozum i doświadczenie, co przez uczucie.

Sugeruję tylko, że takie kontrastowe przeciwstawienie jest jedynie pozorne, bo przecież żaden z romantyków nie zrezygnował z rozumu na rzecz uczucia.
Tutaj bardziej chodzi o konflikt między oświeceniową, czysto (!) racjonalistyczną i empirycznie poznawalną wizją rzeczywistości - a wizją metafizyczną. Preromantycy zauważyli pewne anomalie, które nie przystawały do oświeceniowego paradygmatu poznawczego, a romantycy wcielili je w nowy system (chodzi o świat irracjonalny, świat metafizyczny, duchowy). Świetnie to widać, porównując XVIII- i XIX-wieczne obrazy szaleńców. O ile wcześniej widziano w nich jedynie wyalienowanych, chorych osobników, tak później zaczęto dostrzegać w nich istoty, mające kontakt z ową irracjonalną rzeczywistością.
Myślę, że warto byłoby pogłębić ten temat, coby nie spłaszczać szoku poznawczego romantyków do konfliktu między "uczuciem" a "rozumem". Polecam np. M. Janion, Gorączka romantyczna i M. Janion, M. Żmigrodzka, Romantyzm i historia. Wstępne rozdziały dosyć wyczerpująco na ten temat informują.

Cytat:
utworu heroizmem – zarówno radosnym, jak i bojowym. Uczucie to

Heroizm jest postawą - nie uczuciem.

Cytat:
I wreszcie w samym tekście

Ja bym to "wreszcie" oddzielił przecinkami - jako wtrącenie. Samo wyrażenie "w samym tekście" to tak nie za bardzo, bo to tak, jakbyś wcześniej mowa była cały czas gdzieś naokoło tekstu (a to raptem jedno zdanie).

Cytat:
zadań z jakimi musi zmierzyć się młodość

Przecinek przed "z jakimi".

Cytat:
do co raz trudniejszych czynów wzorem Heraklesa.

Coraz (nie: co raz). Przecinek przed "wzorem" (a w ogóle to najlepiej: na wzór Heraklesa).

Cytat:
jest on bardzo swoiście związane

Jest ono. I co to znaczy "bardzo swoiście"? :)

Cytat:
Bowiem, oto Oda do młodości

"Bowiem" to taki spójnik, którym raczej nie zaczynamy zdania (nawet składowego), lepiej "Oto bowiem". Drugim takim spójnikiem jest "zatem" (choć tu rygory są trochę luźniejsze).

Cytat:
nawiązaniami do poprzednich epok. Głównie starożytności.

A nie lepiej tak: "nawiżaniami do poprzednik epok - głównie starożytności"?

Cytat:
Przejawia się to w używaniu przez poetę wielu nazw bóstw, bożków czy bohaterów mitologicznych w utworze

Wyrzucić "w utworze" (no bo gdzie indziej?). I lepiej te "nazwy" zmienić na "postaci", "odwołań do", cokolwiek.

Cytat:
Naczelnym jej zadaniem, które jawi się nam już od początku czytania treści utworu jest stworzenie świata ducha. Ujęty w porównanie homeryckie jego obraz

Czyim zadaniem? Kim jest "ona", czemu później pojawia się zaimek osobowy "jego" - czyj obraz?

Cytat:
W Biblii to Bóg stwarza świat,

Zdaje mi się, że Biblię też wypadadałoby kursywą. :)

Cytat:
w Odzie, zarówno świat ludzi, jak i ducha wyłania się on z chaosu.

"w Odzie zarówno świat ludzi jak i ducha wyłania się z chaosu".

Cytat:
starej klasycznej poetyki

Kolejny pleonazm: skoro klasyczna, to wiadomo, że stara. :)

Cytat:
następująca przed romantyzmem

Występująca przed. Następuje się zazwyczaj po czymś.

Cytat:
sposób emipirystyczny,

Empiryczny. Empirystyczny to przymiotnik utworzony od "empiryzmu", czyli można mówić np. "filozofia empirystyczna" - ale "poznanie empiryczne", czyli za pomocą zmysłów, doświadczenia etc.

Warto pomyśleć nad ograniczeniem zaimków osobowych. Za dużo ich tu.

Cytat:
Jednak najważniejsze jest to, że tekst jest ponadczasowy. Nigdy bowiem ludzie nie urodzą się starzy, będą mogli przeżyć młodość, w której tak wiele się dzieje.

Hihi - banał. :)


Przestałem już z tymi błędami. Bardzo ich dużo, stylistycznie mało zgrabnie, sporo błędów składniowych, interpunkcyjnych, logicznych - zwłaszcza pleonazmów. Warto byłoby przeczytać na spokojnie ten tekst i wyłapać wszystkie drobnostki, które Ci gdzieś uciekły - bo mam wrażenie, że to bardziej nieuwaga, która zawsze zdarza się przy pisaniu dłuższych tekstów.

Generalnie: za Heisenbergiem - do bólu szkolnie. Oklepane frazesy o tekście, o którym, co prawda, nie da się już chyba wynaleźć nic nowego, ale za to to, co już wynalezione, można jakoś ładnie podać. Tutaj ciężko się czyta. Zwłaszcza ten radosny, pochwalny ton, te wszystkie "idealne obrazowania", "genialne frazowanie", "super utwór, naprawdę".
Bardzo dużo banałów. Informacje historyczne brzmią, jakby były przepisane z podręcznika. Analiza tekstu nie mówi nic ważnego, sporo "przegadanych" fragmentów. Są momenty, gdzie lotem wieszcza metaforyzujesz i wzlatujesz na wyżyny poezji, ale to też takie bardziej w wydaniu romantyków krajowych niż Wielkiej Trójki. Nic ciekawego. :)


Co proponuję: przeczytać cały tekst głośno i na spokojnie - wtedy wybrzmią Ci wszystkie błędy interpunkcyjne (bo przecinek = pauza intonacyjna i to słychać), logiczne, stylistyczne etc. Pomoc polonisty też się przyda, bo znacznie łatwiej jest mazać czerwonym długopisem po wydruku niż wszystko kopiować i przepisywać.

No i życzę powodzenia na olimpiadzie.

Pozdrawiam,
Krystyna Habrat dnia 22.08.2015 16:54
Czy nie lepiej, by tekst był pracą samodzielną, a nie zbiorową?
Polecane
Ostatnie komentarze
Pokazuj tylko komentarze:
Do tekstów | Do zdjęć
Marek Adam Grabowski
29/03/2024 10:57
Dobrze napisany odcinek. Nie wiem czy turpistyczny, ale na… »
Kazjuno
27/03/2024 22:12
Serdeczne dzięki, Pliszko! Czasem pisząc, nie musiałem… »
pliszka
27/03/2024 20:55
Kaz, w niektórych Twoich tekstach widziałam więcej turpizmu… »
Noescritura
25/03/2024 21:21
@valeria, dziękuję, miły komentarz :) »
Zdzislaw
24/03/2024 21:51
Drystian Szpil - to i mnie fajnie... ups! (zbyt… »
Drystian Szpil
24/03/2024 21:40
Cudny kawałek poezji, ciekawie mieszasz elokwentną formę… »
Zdzislaw
24/03/2024 21:18
@Optymilian - tak. »
Optymilian
24/03/2024 21:15
@Zdzisławie, dopytam dla pewności, czy ten fragment jest… »
Zdzislaw
24/03/2024 21:00
Optymilian - nie musisz wierzyć, ale to są moje wspomnienia… »
Optymilian
24/03/2024 13:46
Wiem, że nie powinienem się odnosić do komentarzy, tylko do… »
Kazjuno
24/03/2024 12:38
Tu masz Zdzisław świętą rację. Szczególnie zgadzam się z… »
Zdzislaw
24/03/2024 11:03
Kazjuno, Darcon - jak widać, każdy z nas ma swoje… »
Kazjuno
24/03/2024 08:46
Tylko raz miałem do czynienia z duchem. Opisałem tę przygodę… »
Zbigniew Szczypek
23/03/2024 20:57
Roninie Świetne opowiadanie, chociaż nie od początku. Bo… »
Marek Adam Grabowski
23/03/2024 17:48
Opowiadanie bardzo ciekawe i dobrze napisane.… »
ShoutBox
  • Kazjuno
  • 28/03/2024 08:33
  • Mike 17, zobacz, po twoim wpisie pojawił się tekst! Dysponujesz magiczną mocą. Grtuluję.
  • mike17
  • 26/03/2024 22:20
  • Kaziu, ja kiedyś czekałem 2 tygodnie, ale się udało. Zachowaj zimną krew, bo na pewno Ci się uda. A jak się poczeka na coś dłużej, to bardziej cieszy, czyż nie?
  • Kazjuno
  • 26/03/2024 12:12
  • Czemu długo czekam na publikację ostatniego tekstu, Już minęło 8 dni. Wszak w poczekalni mało nowych utworów(?) Redakcjo! Czyżby ogarnął Was letarg?
  • Redakcja
  • 26/03/2024 11:04
  • Nazwa zdjęcia powinna odpowiadać temu, co jest na zdjęciu ;) A kategorie, do których zalecamy zgłosić, to --> [link]
  • Slavek
  • 22/03/2024 19:46
  • Cześć. Chciałbym dodać zdjęcie tylko nie wiem co wpisać w "Nazwa"(nick czy nazwę fotografii?) i "Album" tu mam wątpliwości bo wyskakują mi nazwy albumów, które mam wrażenie, że mają swoich właścicieli
  • TakaJedna
  • 13/03/2024 23:41
  • To ja dziękuję Darconowi też za dobre słowo
  • Darcon
  • 12/03/2024 19:15
  • Dzisiaj wpadło w prozie kilka nowych tytułów. Wszystkie na górną półkę. Można mieć różne gusta i lubić inne gatunki, ale nie sposób nie docenić ich dobrego poziomu literackiego. Zachęcam do lektury.
  • Zbigniew Szczypek
  • 06/03/2024 00:06
  • OK! Ważne, że zaczęłaś i tej "krwi" nie zmyjesz już z rąk, nie da Ci spać - ja to wiem, jak Lady M.
Ostatnio widziani
Gości online:0
Najnowszy:Usunięty