No coś ty!  to zagadkowy tytuł drugiej już (pierwsza Glony też muszą czasem pić) książki autorstwa Moniki Skrzypek – absolwentki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (kier. ochrona środowiska), wielbicielki treningów samoobrony oraz języka hiszpańskiego.

Główną bohaterką książki jest 88-letnia Sabina Gułkowska – kobieta zwyczajna, nieznana, żyjąca normalnym, szarym życiem, ale zarazem postać niezwykła, osoba „po przejściach”, której nie złamały trudy życia i zakręty losu, a wręcz przeciwnie – umocniły ją,  bo Babka Sabina to silna, charakteryzująca się twardym charakterem osobowość, kobieta ciekawa świata, obyta towarzysko, kulturalna i elegancka miłośniczka teatru, w dodatku mistrzyni polskiej kuchni. I co najciekawsze postać autentyczna. Urodzona 13 listopada 1928 r. w Zagaju, Sabina Wanda Gułkowska z domu Czerwińska, obecnie mieszka w Łodzi.

No coś ty!  to literatura faktu, swoista podróż w czasie. Prowadzi czytelnika od lat trzydziestych ubiegłego wieku i II wojnę światową, poprzez czasy powojenne, a także okres PRL-u aż do współczesności. Wszystkie te etapy poznajemy właśnie dzięki głównej bohaterce. Książka powstała bowiem na kanwie naturalnych rozmów (nie wywiadu) autorki z babcią Sabiną. Z jej wspomnień i opowieści wygłaszanych podczas wspólnego gotowania, spotkań przy kawie, spacerów po ogrodzie botanicznym oraz podróży do rodzinnych miejsc.

Autorce udało się w sposób dojrzały, „bez taniej sensacji i zbędnego wulgaryzmu” opowiedzieć o przeszłości pani Sabiny Gułkowskiej, jej ciężkim dzieciństwie spowodowanym wojną, trudnym życiu na wsi w powojennej Polsce oraz niełatwej komunistycznej codzienności. Utwór wywołuje prawdziwe, pozytywne emocje: wstrząsa, wzrusza, ale także wywołuje uśmiech. Wstrząsające są opisy wojny, o której przecież było już w tak wielu książkach, filmach czy obrazach. Niezmiennie dziwi mnie skądinąd fakt, że o tej samej wojnie można pisać wciąż od nowa, wywołując tak silne emocje, że wciąż przeżywa się ją razem z bohaterami, że nadal nie jest nam obojętna. Poruszająca i bardzo smutna jest także scena, w której Sabina opowiada o śmierci swojej młodszej siostry Amelki.

Autorka w swojej książce ukazuje również czasy teraźniejsze – obecne życie Babki Sabiny, której we współczesności żyje się najlepiej. Bohaterka np. przy pieczeniu drożdżówek z truskawkami wygłasza swoje prawdy życiowe, a w swoje opowieści wplata zabawne anegdoty, przy tym niekiedy „przekręca” wyrazy, co wywołuje komiczny efekt. Przy okazji czytelnik może skorzystać z przepisów kulinarnych na różne pyszności, w których przyrządzaniu Sabina jest ideałem.

Na uwagę zasługuje przemyślana konstrukcja utworu. Tekst został rozplanowany w ten sposób, że każdy rozdział poprzedzony jest refleksyjnym wstępem autorki. Są to filozoficzne, subiektywne rozważania Moniki Skrzypek na tematy, które w dalszej części rozdziału poruszane są przez Babkę Sabinę. Dotyczą one między innymi szukania miejsca na ziemi, rodziny jako wartości, małżeństwa i zazdrości czy śmierci.

Książka Moniki Skrzypek niesie przesłanie, że warto rozmawiać z osobami starszymi, z babciami, dziadkami, którzy przeżyli piekło wojny, że trzeba słuchać tego, co mają nam do przekazania, bo… nie wolno nam zapomnieć.

Książka posiada zachęcającą, przyciągającą wzrok okładkę (dzieło Magdaleny Kwasik), przedstawiającą portret pani Sabiny. Można powiedzieć, że obraz ten dokładnie trafia w punkt, ponieważ doskonale oddaje osobowość i charakter bohaterki. Ponadto w książce zostały umieszczone stare, czarno-białe fotografie z rodzinnego albumu rodziny Czerwińskich, które naprawdę warto zobaczyć.

Proza Moniki Skrzypek jest dla wszystkich, dla ludzi w każdym wieku, a No coś ty! to również idealny prezent dla naszych babć i dziadków. Gorąco polecam lekturę.

Nie przeczytasz? No coś ty! …

Magdalena Bednarek-Majda