Strona głównaBiblioteka PortaluZgłoś tekst!Forum pisarskieGaleria zdjęćKontakt
Literackie protesty - OWSIANKO
Publicystyka » Artykuły » Literackie protesty
A A A

 

Wymóg nieupolityczniania literatury jest co najmniej dziwaczny, a przede wszystkim nierealny, bo TRZEBA zgodzić się z tym, że skoro żyjemy i odczuwamy, to wszyscy, mały, duży, średni, jesteśmy w nią zaangażowani. Oczywiście na miarę swojej udolności.
Wszyscy bez wyjątku, mały, duży, średni, jesteśmy wpierw obywatelami, a jako obywatele państwa, w którym przyszło nam żyć, chcemy mieć wpływ na jego kształt.

Jak świat światem, literatura zawsze szła z polityką pod rękę. Bo czymże jest owa POLITYKA? Z pewnością nie jest nią obecna karykatura: obskurancka sieć doraźnych intryg, plotek i partyjnych pomówień. Nie ma nic wspólnego z aktualnymi poczynaniami, ma jednak sporo wspólnego z dążeniem do światopoglądowego ładu.

W procesie upolityczniania literatury znajdujemy nazwiska nie byle hetek-pętelek: Honoriusz Balzak, Viktor Hugo, Emil Zola, Marcel Proust, Thomas Mann, Erich Maria Remarque, George Orwell, Aldous Huxley, Aleksander Sołżenicyn, a u nas Maria Dąbrowska, Zofia Nałkowska, Gustaw Herling Grudziński, Tadeusz Borowski, Jerzy Andrzejewski, Witold Gombrowicz, Sławomir Mrożek oraz wielu innych.

Powieść Człowiek śmiechu, najlepsze (obok Nędzników) dzieło Victora Hugo, potępiająca społeczne dysproporcje pomiędzy szlachtą, arystokracją, nieuzasadnioną wielkopańskością, a plebsem, motłochem, szarakami pozbawionymi błękitnej krwi – to tylko jeden z przykładów na obecność polityki w literaturze.

A gdzie umieścić pacyfistów, Lwa Tołstoja czy Bertranda Russella? Albo co począć z kłopotliwym naturalistą – Emilem Zolą i jego namiętną obroną Dreyfusa (Oskarżam!)? Co zrobić z Proustem, poświęcającym Dreyfusowi niejedną stronicę swoich powieści? Jak zaklasyfikować i docenić ponadczasową wymowę utworów Remarque’a (np. Na zachodzie bez zmian czy Łuk tryumfalny) lub jak poddać krytycznoliterackiej analizie prozatorski dorobek T. Manna odnoszący się do I wojny światowej?
 
Akcja Czarodziejskiej góry dzieje się przecież w określonym czasie, dotyczy mentalnościowych zmian bohaterów i jest namiętnym oskarżeniem niemieckiej, ekspansywnej psychiki. Narrator i główne postaci tej powieści mówią o polityce bardzo często; Castorp, Naphta, Settembrini – trzej towarzysze gruźliczej niedoli – toczą nieustanne sprzeczki i akademickie dysputy na jej temat.

Gdzie  miejsce dla naszych literackich dysydentów publikujących poza cenzurą? Na zapleczu Historii? W jakiej przegródce ulokować Ernesta Hemingwaya, korespondenta wojennego, uczestnika walk w Hiszpanii oraz dwóch wojen światowych i jego Komu bije dzwon? A do jakiej szuflady da się wtłoczyć Ryszarda Kapuścińskiego z mało znanym utworem Rwący nurt  historii czy Jerzego Pilcha z powieścią Marsz Polonia?  No i pytanie zasadnicze: co to jest POLITYKA KULTURALNA?

Warto przy tej okazji przypomnieć o działalności paryskiej „Kultury”, pisarstwie politycznym Cata Mackiewicza, publicystycznej działalności Daniela Passenta, Jerzego Giedrojcia, Juliusza Mieroszewskiego, Mieczysława Grydzewskiego.

Nie odmawiajmy im prawa do zabierania głosu. Nie zawężajmy spraw poruszanych przez literaturę do opisów przyrody i miłosnych rozterek. Tak postrzegana twórczość byłaby czymś połowicznym, kadłubkowym, okrojonym o istotny obszar ludzkiego myślenia. Literatura powinna sprawiać, że rysuje się przed naszymi oczami pełen obraz człowieka, a nie jego fragment. Całość, a nie wycinek.

Powieści Stefana Kisielewskiego, kryminały i romanse, stanowiły swoiste dokumenty opisywanych czasów, były istotnymi elementami politycznymi: osadzone w konkretnym otoczeniu, ilustrowały przemijającą rzeczywistość.  Literaci nie są na szczęście uniżonymi wykonawcami poleceń kogokolwiek. Mają własne zdanie i artykułują je bez względu na absurdalne apele o pozostawienie polityki – politykom.

Kiedyś kursowało powiedzenie: LITERACI DO PIÓR. Innymi słowy:  ZOSTAWCIE POLITYKĘ MĄDRZEJSZYM! Przy czym, jak orzekła Historia, owi mądrzejsi nie grzeszyli rozumem. Lecz to było kiedyś. Tak dawno, że niebawem zapomnimy, że może być inaczej. Że NIE WOLNO MILCZEĆ.

Posiadam własną historię literackich dokonań, subiektywną hierarchię zachodzących w niej incydentów; nie to mnie zachwyca, co na tymczasowym topie, lecz to, co mnie wzrusza: piękno, zachwyt, życie z ikrą, optymizm dodający sił, nie zaś pokraczne pływanie w bajorku z glutami.
 
Poleć artykuł znajomym
Pobierz artykuł
Dodaj artykuł z PP do swojego czytnika RSS
  • Poleć ten artykuł znajomemu
    Zamknij
  • E-mail znajomego:
  • E-mail polecającego:
  • Poleć ten artykuł znajomemu
    Zamknij
  • Znajomy został poinformowany
OWSIANKO · dnia 27.10.2017 08:42 · Czytań: 582 · Średnia ocena: 0 · Komentarzy: 4
Inne artykuły tego autora:
Zobacz więcej
Komentarze
Jacek Londyn dnia 28.10.2017 09:48
Literaci nie są na szczęście uniżonymi wykonawcami poleceń kogokolwiek. Mają własne zdanie i artykułują je bez względu na absurdalne apele o pozostawienie polityki – politykom. - chyba żyjesz w Nierealu. Dziś idzie nowe. :)

JL
OWSIANKO dnia 28.10.2017 12:36
Jacek Londyn
piszę o literatach. Pomijam wysyp usługowych gryzipiórków

mj
Jacek Londyn dnia 28.10.2017 13:08
Niektórzy wchodzą na listy lektur szkolnych. Ilu uczniów za jakiś czas odróżni Literata od literata? Szkoła nauczy? Gombrowicza chyba już w niej nie ma.

JL
Krystyna Habrat dnia 02.11.2017 11:43
Zgadzam się jak najbardziej! Literatura powinna dawać obraz świata wielowymiarowy. Uwzględniać wszystkie wymiary realności opisywanego czasu. I psychologię przedstawionych postaci i ich mentalność, wynikającą z odbioru świata i ten świat. Bez tego powstają płaskie romanse, gdzie akcja opiera się na fizjologicznych odczuciach (jedzenie, wygląd zewnętrzny, seks) i polega na przeskakiwaniu bohaterów z łóżka do łóżka. Ale romanse, sensacja jak i kryminały czy fantastyka, mają odmienne prawa.
Jacek Londyn - nie gdybaj na temat Gombrowicza, ale sprawdź.
Ostatnio dodane recenzje
Zobacz więcej
Proza: Górna Półka
Proza: Dolna Półka
Zobacz więcej
Poezja: Górna Półka
Poezja: Dolna Półka
Zobacz więcej
Galeria
Następne »
Przejdź do galerii
Polecane
Nawigacja
Ostatnie komentarze
Pokazuj tylko komentarze:
Do tekstów | Do zdjęć
Marian
16/04/2024 07:51
Marku, dziękuję za odwiedziny i komentarz. Kazjuno, także… »
Kazjuno
16/04/2024 06:50
Też podobała mi się twoja opowieść, zresztą nie pierwsza.… »
Kazjuno
16/04/2024 06:11
Ogólnie mówiąc, nie zgadzam się z komentującymi… »
d.urbanska
15/04/2024 19:06
Poruszający tekst, świetnie napisany. Skrzący się perełkami… »
Marek Adam Grabowski
15/04/2024 16:24
Kopiuje mój cytat z opowi: "Pod płaszczykiem… »
Kazjuno
14/04/2024 23:51
Tekst się czyta z zainteresowaniem. Jest mocny i… »
Kazjuno
14/04/2024 14:46
Czuję się, Gabrielu, zaszczycony Twoją wizytą. Poprawiłeś… »
Gabriel G.
14/04/2024 12:34
Bardzo fajny odcinek jak również cała historia. Klimacik… »
valeria
13/04/2024 23:16
Hej miki, zawsze się cieszę, gdy oceniasz :) z tobą to jest… »
mike17
13/04/2024 19:20
Skóra lgnie do skóry i tworzą się namiętności góry :)… »
Jacek Londyn
12/04/2024 21:16
Dobry wieczór. Dawno Cię nie było. Poszperałem w tym, co… »
Jacek Londyn
12/04/2024 13:25
Dzień dobry, Apolonio. Podzielam opinię Darcona –… »
Darcon
11/04/2024 19:05
Hej, Apolonio. Fragment, który opublikowałaś jest dobrze… »
gitesik
10/04/2024 18:38
przeczytać tego wiersza i pozostawić bez komentarza. Bardzo… »
gitesik
10/04/2024 18:32
Trochę ironiczny wydźwięk ma ten tekst, jak na mój gust to… »
ShoutBox
  • Zbigniew Szczypek
  • 01/04/2024 10:37
  • Z okazji Św. Wielkiej Nocy - Dużo zdrówka, wszelkiej pomyślności dla wszystkich na PP, a dzisiaj mokrego poniedziałku - jak najbardziej, także na zdrowie ;-}
  • Darcon
  • 30/03/2024 22:22
  • Życzę spokojnych i zdrowych Świąt Wielkiej Nocy. :) Wszystkiego co dla Was najlepsze. :)
  • mike17
  • 30/03/2024 15:48
  • Ode mnie dla Was wszystko, co najlepsze w nadchodzącą Wielkanoc - oby była spędzona w ciepłej, rodzinnej atmosferze :)
  • Yaro
  • 30/03/2024 11:12
  • Wesołych Świąt życzę wszystkim portalowiczom i szanownej redakcji.
  • Kazjuno
  • 28/03/2024 08:33
  • Mike 17, zobacz, po twoim wpisie pojawił się tekst! Dysponujesz magiczną mocą. Grtuluję.
  • mike17
  • 26/03/2024 22:20
  • Kaziu, ja kiedyś czekałem 2 tygodnie, ale się udało. Zachowaj zimną krew, bo na pewno Ci się uda. A jak się poczeka na coś dłużej, to bardziej cieszy, czyż nie?
  • Kazjuno
  • 26/03/2024 12:12
  • Czemu długo czekam na publikację ostatniego tekstu, Już minęło 8 dni. Wszak w poczekalni mało nowych utworów(?) Redakcjo! Czyżby ogarnął Was letarg?
  • Redakcja
  • 26/03/2024 11:04
  • Nazwa zdjęcia powinna odpowiadać temu, co jest na zdjęciu ;) A kategorie, do których zalecamy zgłosić, to --> [link]
Archiwum Shoutboxa
Ostatnio widziani
Gości online:0
Najnowszy:Usunięty
© Copyright by Portal Pisarski 2006-2024

Ważne: Regulamin | Polityka Prywatności | FAQ
Polecane: | montaż anten Warszawa | montaż anten Warszawa Białołęka | montaż anten Sulejówek | montaż anten Marki | montaż anten Wołomin | montaż anten Warszawa Wawer | montaż anten Radzymin | Hodowla kotów Ragdoll | ragdoll kocięta | ragdoll hodowla kontakt