Z wielką radością przeczytałem ten słodki kawałek, penetrujący tajniki oratorstwa.

Szkoda, że nasz bohater nie doszedł (ale może wszak dojdzie ), że jedną z najważniejszych rzeczy w przemawianiu jest to, że się wie, o czym się mowi. Tak się nasunęło, bo teraz wielkie ilości pozerów wokoło.

Bardzo mi się podobało.


Pozdrawiam,

DoCo

Bardzo dobry tekst. Wydrukowałam go sobie i będę nosić w torebce. Czyta się świetnie, a przypomina mi tekst, który w latach 80tych jacyś satyrycy ułożyli. Można było w nim dowolnie mieszać zdania, a zawsze z tego i tak wychodziła płomienna przemowa.
Świetny pomysł.

Pozdrawiam,

JOLA S.

Nie spodziewałem się tak wielkiej liczby komentarzy. Bardzo wam wszystkim dziękuję!

Jest tyle różnych kwestii… Zastanawiam się czy powinienem tutaj wyjaśniać je jakoś bardziej, czy też może tekst broni się sam i jest zrozumiały. Świerzbi mnie trochę, by go bardziej rozjaśnić, choć może jest to zupełnie zbędne…

Zostawię więc większe objaśnienia na koniec (jeśli chcecie możecie ewentualnie do nich zajrzeć), a wpierw odpowiem wam wszystkim pokrótce:

////////////
/////Darcon
////////////

Darcon bardzo dziękuję za tak miły komentarz i prawdziwe wyróżnienie.

Prawdę mówiąc obawiałem się trochę, czy redakcji się ono spodoba. Bardzo łatwo można by przecież błędnie odczytać je jako gderanie półanalfabety, czy zachętę do niechlujstwa. Nie o to mi tutaj chodziło i bałem się takiej typowej interpretacji.

Tym bardziej więc cieszy mnie, że zgadasz się z sensem mojej małej historii, a nawet uważasz, że powinien przeczytać ją „każdy ‘cierpiący’ młody pisarz”. Jestem uszczęśliwiony twoim odbiorem!

Bardzo ci zatem dziękuję i pozdrawiam równie serdecznie!

////////////
/////DoCo
////////////

Drogi DoCo,
wzbudzić radość we współczesnych czasach (choćby tylko na chwilkę) jest zaiste radością wielką.



Niestety bohater mojego opowiadanka, chyba do tego arcymądrego wniosku raczej nie dojdzie, bo jest już stary i pewnie niedługo umrze.

Wiedzieć o czym się mówi to wielka rzecz. Niezwykle jednak trudna. Skąd bowiem mamy mieć pewność, że wiemy o czym mówimy?

Cóż… pewnie często wydaje nam się, że wiemy o czym mówimy, a potem okazuje się, że gadamy nieszczęsne bzdury.



Pozerstwo jest zdecydowanie naganne!
Ale, opowiadanie z samego założenia miało być o takim właśnie pozerze… Pomysł zrodził się podczas czytania Bakumana, którego bohater, twórca, krzyczał na ulicy: „Chcę być popularny!” i był gotowy zrobić wszystko (w granicach jako takiej „uczciwości” i sztuki) dla tego celu.

Tak więc: Tak to było o takim trochę pozerze. Wszakże ty Doco, jak mówisz, możesz pisać o zboczeńcach, wybacz zatem i mi, pisanie o pozerach.

Wszakże wydaje mi się, że mój bohater zrozumiał trochę, że pozerstwo prowadzi donikąd. Jeśli zaś ktoś tworzy, bo chce coś szczerze przekazać czytelnikowi (a nie dla poklasku), nie zasługuje już chyba na to miano, prawda? A może nieprawda?

Zdrowia, zdrowia, zdrowia…

////////////
/////Maly
////////////

Maly, Maly… który gdzie indziej twierdzisz, że nie mam prawa pisać jeśli nie znam greki i łaciny! Dzięki za komentarz.

No można byłoby się spodziewać, że moje opowiadanko nie przypadnie ci do gustu, lecz jednak duch jest ważniejszy niż kreska.

Rozumiem, że według ciebie jestem niekompetentnym durniem…

Wszakże spójrz na to proszę z tej strony; jeśli małe dziecko kalecząc język wyduka: „Maman khhk khoinka sie palli…”, to może, choć języczek niezbyt jeszcze giętki i głowa mała, będzie to najważniejsze i najbardziej potrzebne przesłanie, które może uratuje cały dom przed zajęciem się ogniem i ocali niejedno życie.

Tak też jeśli ktoś ma jednak coś ważnego do przekazania, niech mówi choćby nieskładnie. Ja z pewnością posłucham.



No w tym jest właśnie problem drogi Maly, że często właśnie ci, którzy bardzo starają się swym stylem zachwycić i olśnić miliony, są nieczytelni i trudni w odbiorze. Wszakże rozprawy naukowe trudne są często do przełknięcia, a którzy chcą popisać się swą umiejętnością, ozdabiają, udziwniają i utrudniają odbiór swoich dzieł.

Łatwiej wszak zrozumieć „głupca” który mówi do rzeczy, niźli „mędrca” bredzącego do rzeczy

Prosta mowa prostaczka – „Kali jeść, kali pić” – jest zupełnie zrozumiała, nadęta zaś mowa naukowa – która zdajesz się tak wielbić – pozostaje niemożliwa do odcyfrowania dla większości ludzi.

Tutaj zresztą zarzucasz mi dalej przerost formy nad treścią. Uznajesz zatem, że treść jest niczego sobie, a przecież i tak nie zrozumiałeś mojego opowiadania…



Trafiłeś w samo sedno!
Bardzo obawiałem się właśnie takich zarzutów. No pozwoliłem sobie trochę pobawić się formą w tym opowiadaniu, wszak jednak tylko o treść mi chodziło.

Przy tym wszystkim, naprawdę nie starałem się o formę podczas pisania tej edukacyjnej humoreski. Chyba jeszcze napisanie żadnego tekstu, nie przyszło mi równie łatwo i przyjemnie.

Jeśli więc nie starając się o formę i myśląc wciąż tylko o treści, słyszę oskarżenia o przerost formy nad treścią, o ileż bardziej godny byłbym nagany, gdybym więcej skupił się na formie, niż treści?

Swoim zarzutem zatem potwierdzasz przesłanie utworu.



Wybacz to co powiem, ale złoty środek to bardzo głupia filozofia. Rozprawiłem się z tą teorią w Przypisach. Lepiej być gorącym, albo zimnym, niż na złot-środkową modę: letnim.

Jestem pewien, że ktoś mógłby, o dosłownie wszystkim, powiedzieć, że wymaga złotego środka. Nic jednak z takiej nauki nigdy nie wynikało. To, że po raz kolejny usłyszę, że potrzebuję zachować złoty środek, między czymś tam, a czymś, nie uczyni mnie ani odrobinę mądrzejszym.

Wybacz, ale takie są fakty.



Ciekawy jestem skąd możesz wiedzieć, czy ja coś przemyślałem, czy nie przemyślałem?
Tak się składa, że przemyślałem tą historię bardzo dobrze, jednak zwyczajnie nie o tym ona była…

Reasumując:

Szanowny Maly, naprawdę bardzo dziękuję ci za twój komentarz i przepraszam za te powyższe drobne zgryźliwości. Dufam, że jesteś człowiekiem inteligentnym i wybaczysz mi te moje autorskie (słuszne, czy też nie) rozgoryczenie. Mimo wszystko cieszę się, że widzę cie pod moimi tekstami, dziękuję ci zatem i pozdrawiam cię serdecznie.

////////////
/////JOLA S.
////////////

Kochana Jolu, dobrze, że wiem, że przesadzasz w swoich komentarzach ku uciesze twórców, inaczej chyba musiałbym zejść na zawał słysząc, że wydrukowałaś sobie mój tekst i nosisz go w torebce.

Cieszy mnie niezmiernie twój komentarz, bo obawiałem się, że już zraziłaś się do mojej twórczości.

Płomienne przemowy to zaiste jest to co lubię! Mam jakiś taki nienaturalny ciąg do przemów, lubię bardzo je czytać i pisać, obawiam się tylko czy moi czytelnicy odbiorą je podobnie dobrze. Cieszę się zatem bardzo, że ten utwór ci się spodobał.

Pozdrawiam, mrugam, macham i uśmiecham się

////////////
/////Alen Dagam
////////////

Wybacz! okaż litości! miej mnie w opiece i pomyślności. Z błogosławieństwem redaktora i przekleństwem czytelnika, niezwykle konstruktywna zbliża się krytyka.

Alen, smutno mi i przykro, że tak odebrałaś moją humoreskę, wszakże pochlebia mi moc sprawcza jaką mi przypisujesz. Mamże ja władzę rozpocząć erę anarchii!?

Doprawdy nie wiedziałem o tym! Jako król i władca Internetu (inna sprawa, że nawet niepodłączony do sieci), rozkazuję zatem anarchii niech nastanie kres! A jednak nic się nie dzieje, bo woja może zostać rozpoczęta na rozkaz króla, jednak nie skończy się z jego rozkazem.

Jestem ja zatem przyczyną nieszczęścia. Póki nie przybyłem, wszyscy w Internecie komentowali i pisali na forum zawsze czystą i poprawną polszczyzną, a portalowe teksty, nigdy nie potrzebowały nawet najdrobniejszej korekty. Niestetyż! napisałem krótką przypowieść i tym samym, zawaliłem cały świat! rozpocząłem erę anarchii! Wybaczcie potomni!


Co mam ci powiedzieć? Opowiadanie nie było o tym. Myślę, że zdecydowanie możesz „dalej pisać”, nawet jeśli robisz błędy. Jeśli zaś jakieś literówki i ortografy miałyby cię zrazić… to chyba nie miałoby to większego sensu.

To co jest, można zawsze poprawić. Z tym zaś czego nie ma, nic zrobić nie można.


Jasne!: pisz ile chcesz. Jeśli rzeczywiście masz tyle do powiedzenia, że ma zamienić się to w kilkustronowy komentarz – tym lepiej!

Ja sam potrafię dawać i uwagi na 8 stron A4, przy czcionce Times New Roman 12 i nie sądzę byś mnie w tym pobiła. Z chęcią zaś zobaczyłbym taki długi komentarz pod jakimś swoim dziełem, bo wiedziałbym przynajmniej, że to co zrobiłem poruszyło czytelnika na tyle, że spędził tydzień na mozolnym pisaniu komentarza – jak mi się przecież zdarza.

Czyli nie zgadzasz się z tym, że formę trzeba dostosować do treści, a długość dzieła zależy od obszerności tematu?

Nie na temat wszystkiego, można wszakże napisać wielotomowy epos, z drugiej strony są przecież rzeczy których nawet nie można wyjaśnić w dwóch zdaniach. Niech zatem każdy tworzy na tyle długie dzieła, na ile pozwala mu i wymaga tego jego temat.



Widzę, że jesteś za, a nawet przeciw – jak pewien przeterminowany polski polityk. Ja naturalnie jako autor, będę ze skromności, zdecydowanie przeciw, a nawet za…

Piękny pomysł Dagam!
Dziękuję za komentarz i salutuję zdejmując koronę. Miej się dobrze. Pozdrawiam serdecznie.

////////////
/////Purpur
////////////

Purpur potworze szczerozłoty, którego kocham i nienawidzę jednocześnie!
Sympatią darzę cię niebywałą, kiedy więc już nawrócę cię na chrześcijaństwo, będziemy braćmi i radować będziemy się pospołu. Tymczasem zaś… dzięki za pozytywny komentarz!

Kurczę Purpur, szelmo i przyjacielu, ciężko mi, ciężko, mierzyć się z twoim komentarzem. Niby bowiem jest pozytywny, a jakby niby nie… Zresztą zupełnie pochwalny i radością napełnia mnie wielką, lecz zaraz drapię się po głowie i minę mam dziwną…



Nauka z tego taka: bocian dziobał szpaka, potem zaszła zmiana, szpak dziobał bociana.

Fakt, fakt, Purpurze! Dziękuje za komentarz i uwagę.

Cieszę się, że tekst lekko i przyjemnie się czytało, wniosek wyciągam z tego taki, że jeśli autorowi lekko się pisze, to później, czytelnikowi lekko się czyta.

Nie chciałem starać się o formę w opowiadaniu, które mówiło poniekąd o wadze treści, dlatego też pisałem bezstresowo i lekko, co pewnie przełożyło się na pozytywny odbiór dzieła.

Czasem więc mniej starać się, oznacza lepiej wypaść – oto zaiste ważny morał, który wyciągam z twojego komentarza i zapamiętuję na przyszłość.



Zupełnie jak nie ja…
Zdaje się, że moje wcześniejsze teksty były dla ciebie bardzo nadąsane i zapatrzone w siebie… Cóż, prze… prze… praszam…



Bez żadnego sarkazmu, ani drwiny, wyznaję że wielka to dla mnie radość.
Wszakże nie może pisarz bardziej pochwalić pisarza, niż powiedzieć, że jego twórczość przypomina mu jego dzieło. Wszyscy bowiem jesteśmy swoimi zaciętymi zwolennikami i niedościgniętymi mistrzami.



Kurczę! Kurczę! Do groma!

Ach, w pewnym sensie rozumiem co chcesz powiedzieć, a nawet masz najświętszą rację! Rzeczywiście tak jest!

Gdybym tylko umiał koniec przedstawić, najlepiej w jakiś lekko absurdalny sposób, zamiast opowiadać, byłoby o wiele lepiej. To pewnie powinno być jakoś inaczej zrobione; bardziej symbolicznie, a jednocześnie równie czytelnie…

To przecież „dziwne”, o którym mówisz, to właśnie jakieś odbicie i sparafrazowanie rzeczywistości. Nieraz i nie dwa takie: „Niebo jest zielone.”, kończyło się oklaskami.

Masz rację w tym co piszesz. To właściwie błąd formy, która z początkowo symbolicznej, nagle na końcu, zmieniła się w niemal dosłowną. Gdybym zrobił to bardziej w stylu „Gintama”, tak by do samego końca opowieść była absurdalna i zabawna, a jednocześnie, zawierająca tą samą myśli i przesłanie, pewnie byłoby o wiele lepiej…

Z drugiej strony… Tak właśnie Purpurze, ty przecież chwalisz mi tutaj przede wszystkim formę, nawet sugerujesz, że końcowa myśl (puenta i sens całej przypowieści), nie była aż tak bardzo potrzebna…

Mówisz więc jakby: „Mądry i zabawny tekst, tylko jakbyś wyciął z niego mądrość i dodał więcej nonsensu, byłoby lepiej.” Zdaje się jakbyś twierdził, że gdyby to był tylko lekki i zabawny tekst o niczym, to byłoby dobrze, tym samym jakby przekreślasz właśnie cały przekaz mojego utworu.

Tobie przecież tekst spodobał się nie ze względu na treść, a to, że forma była zabawna, lekka i przyjemna. Znaczy więc: forma od treści ważniejsza! Ugodziłeś mnie podstępnie



Ha! Postaram się… Choć zamierzam tworzyć różnorodnie i nie wszystko będzie takie.

Chętnie zadałbym ci Purpurze jedno pytanie: Czy pisarz jest błaznem?
Jeśli zaś ma być już błaznem, niechaj będzie Stańczykiem.

Pozdrawiam bardzo.

////////////
/////Miazga
////////////

Miazgo dziękuję bardzo za komentarz i poprawki!

Jak już zdążyłem się przekonać, ty w swej twórczości, formę masz niezwykle wręcz dobrą; należałoby się więc spodziewać, że ktoś z takim jak ty warsztatem i umiejętnościami, będzie z góry patrzył na innych i twierdził, że forma najważniejsza. A jednak nie! jednak spodobało ci się moje opowiadanie!

Zaiste, bardzo miło mi to słyszeć.

Pozdrawiam i ciebie Miazgo, bardzo serdecznie!

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
////////////////////////////////////////////////

Odpowiedziawszy już zatem pokrótce wszystkim, mogę rozpisać się na dobre.

Jak wspominałem we wstępie, inspirację do napisania tekstu stanowił „Bakuman”, jest to japoński komiks, którego fabuła mówi o tworzeniu… japońskich komiksów – czyli mangi.

Mimo zdynamizowania i „zakcjonizowania” fabuły, autorzy zdradzają w nim swoje podejście twórcze. W uproszczeniu można powiedzieć, że twierdzą oni, że są dwa podstawowe sposoby: można tworzyć intuicyjnie i liczyć na to, że jakoś to będzie – lub kalkulować.

Przy czym, przez kalkulowanie rozumieją oni podpatrywanie co jest popularne i naśladowanie tego, w taki sposób by się z tym nie zdradzić. Można więc powiedzieć, że jest to zmyślne pisanie pod publikę i dawanie ludziom tego czego chcą, czyli – mówiąc językiem manipulacji – „wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom odbiorców”.

Już samo założenie nie brzmi zbyt etycznie, oni jednak nie patrzyli na to od strony moralności, chodziło bowiem jedynie o skuteczność. Problem w tym, że jak pokazują same dzieje mangi współczesnej, skuteczność takiego podejścia jest wysoce wątpliwa… W rzeczywistości zaś, większość z tych dzieł które osiągnęły niesamowitą popularność, nie było w ten sposób wykalkulowane, a próby powtórzenia ich sukcesu przez kalkulujących naśladowców, skończyły się w większości wielkimi porażkami.

Podczas czytania „Bakumana” zadziwiało mnie w jaki sposób wygląda takie analizowanie dzieł popularnych. W rzeczywistości bowiem, badanie ich dotyczyło tylko i wyłącznie formy! Treść dzieła, jego sens i to do czego ono skłania, było zupełnie ignorowane! I to do tego stopnia, że oceniając dzieło z kontrowersyjnym przekazem, autorzy wkładają w usta bohaterów słowa:
– Ale dlaczego miałby tak robić?
– Nie wiem, może dla oryginalności…

W rzeczywistości bowiem, tak bardzo skupili się oni na popularności, że niebyli wstanie zrozumieć, że ktoś może zawrzeć w swym dziele jakąś myśl, dlatego, że w nią wierzy. Nawet na sam przekaz zawarty w tekście, patrzyli z punktu widzenia jego wyglądu, nie zaś jego znaczenia.

Ten sam schemat odczytujemy przyjrzawszy się komiksom, które nie odniosły sukcesu. Rozsądna kalkulacja i porównanie dzieł wybitnych i ich naśladowców, pokazuje, że przede wszystkim różniły się one treścią.

O ile naśladowcy niemal doskonale imitowali formę, o tyle ich dzieła nie zawierały żadnego sensu. Dzieła znaczące zostały napisane po coś i coś mówiły, widać było w nich konsekwentny sens i dążenie ich autora. Próby powtórzenia ich sukcesu, były zaś jedynie pustą skorupą (formą uczynioną jedynie dla popularności) dlatego też – paradoksalnie – niebyły popularne.

Czytając „Bakumana” nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że jego bohaterowie cały czas zastanawiają się „jak mówić” zamiast „co mówić”. Rzeczy na których się skupiali, były właściwie rzecz biorąc sprawami drugorzędnymi, wobec treści dzieła, nad którą się nie zastanawiali.

Jeśli takie podejście ma przynieść popularność, może zdarzyć się to w bardzo kłopotliwy sposób.

By to wyjaśnić, wyobraźmy sobie kogoś, kto analizując najpopularniejsze przemowy, wybrał z nich najbardziej popularne słowa i ułożył własną która brzmiała: „jest, bezrobotnych,niebo, zabijanie, sprzątanie, dobre, dzieci,”. Podobna przemowa nie miałaby żadnego sensu, jasne więc, że nie zdobyłaby popularności – i tak mniej więcej ma się sprawa z tymi kalkulującymi naśladowcami.

Możemy jednak pójść dalej i wyobrazić sobie, że ktoś wybrawszy część tych słów ułożył je w tyradę: „Dobre jest zabijanie dzieci bezrobotnych.” Takie zdanie mogłoby mieć już sens i przynieść mu słuchaczy.

Powyższa przypowieść jest uzasadniona, gdyż coś takiego właśnie zdarzyło się autorom „Bakumana”. Zarówno bowiem w nim, jak i w swoim najsławniejszym „Death Note”, zawarte były przekazy, które zostały zamieszczone przypadkowo przez twórców i ich konsekwencje ich samych przeraziły oraz wprawiły w zakłopotanie.

Zwykle bowiem obecność jakiś idei, czy przekazów w dziele, świadczy o tym, że autor w te rzeczy chciał przekazywać, albo chociaż, że wierzy w nie. Tym razem zaś autorzy po prostu mówili to co dobrze brzmiało, bez zastanawiania się czy jest to prawdziwe i do czego mogłoby prowadzić. Efektem było tysiące notatników śmierci w japońskich szkołach i rzeczy których sami twórcy się nie spodziewali. Odbicie tych relacji, zawarli też w „Bakumanie”, który ponownie sprawił im takiego psikusa, powodując kłopoty Jumpowi.

Mimo to ci autorzy, są jednymi z nielicznych którym udaje się zaistnieć na rynku, mimo rzeczonej kalkulacji i skupiania się na formie. Jest tak dlatego, że ich dzieła zawierają zawsze treść, choć jest to treść jedynie pozorna i sztuczna. Z tego samego względu, już sami oni zauważyli, że łatwiej jest tworzyć takie dzieła biorąc za podstawę historię skomplikowaną, w prostej zaś nawet oni zawsze upadali.

Jest tak ponieważ w skomplikowanym bezsensownym dziele, o wiele trudniej dostrzec bezsensowność, niż w dziele prostym.

Jeśli chodzi jednak o mangę, najpopularniejsze są proste bitewne Shouneny, dlatego też kalkulujący odnoszą ciągłe porażki. Orientujący się w tym rynku, wiedzą o czym mówię. Próby powtórzenia sukcesu, są puste i odnoszą porażki. Kalkulujący mają większe szanse wybić się na początku i dominują rynek, nie potrafią jednak tego co dawni tworzący z serca. Dlatego też manga idzie w kierunku skomplikowanej wykalkulowanej fabuły.

Zapewne łatwiej będzie zrozumieć dlaczego takie podejście jest ułomne, na przykładzie: „Zbrodni i kary” Dostojewskiego. „Zbrodnia i kara” to dla wielu powieść niezrównana, w każdym razie jednak okazała się olbrzymim sukcesem i jest klasykiem aż do dzisiaj.

Jasne jednak jest, że Dostojewski napisał ten tekst w konkretnym celu. „Zbrodnia i kara” nie powstała w celu napisania „hitu”, to nie miała być przede wszystkim popularna książka, to miało być po pierwsze, dzieło które coś mówi i coś przekazuje. Widać wyraźnie, że Dostojewski skupiwszy się na tym co chce powiedzieć, wszystko inne przystosował dla tego celu, dlatego też wyszło mu to tak dobrze.

Gdyby teraz ktoś zafascynowany tą twórczością, chciał napisać coś w tym stylu istnieje realne niebezpieczeństwo, że zapomniałby o treści. tak bardzo skupiłby się na klimacie, na podobnym wprowadzaniu bohaterów, na równie długim pokazywaniu myśli, że cały temat i sens umknął mu w tym natłoku. Sam Dostojewski mało zaś poświęcał uwagi tym rzeczom, ważne zaś było dla niego to przesłanie, które zawierał w swym dziele.

Analiza literacka przeprowadzona przez Chestertona w „Heretykach” dowodzi, że Dostojewski nie był bynajmniej w tym jedynym. Większość sławnych i poczytnych pisarzy, za ważniejsze od popularności, uznawało przekaz swoich dzieł.

Wychodzenie od przekazu i treści, jest zresztą o wiele łatwiejsze i upraszcza tworzenie. Treść łatwo ubierzemy w formę. Niezwykle trudno zaś dosztukować formę do treści i zwykle nie wiele dobrego można powiedzieć o jej jakości.

Problem ten pojawia się również w filmach. Pokpienie treści to już rutyna sequeli. O ile pierwsza część wynika często z pomysłu i coś zawiera. O tyle druga, stara się jedynie zachować formę pierwowzoru i być hitem, dlatego często jest bezwartościowa.

W swoim opowiadaniu chciałem przypomnieć czytelnikowi, że sztuka jest nade wszystko środkiem przekazu. I tak jak nie można wygłosić dobrej mowy, gdy nie ma się nic do powiedzenia, tak też nie można zrobić dobrego dzieła, gdy nic nie ma się przekazania jego odbiorcy.

Historia i analiza najlepszych literatów i twórców, prowadzi nas do tylko jednego wniosku: Najlepszą radą jaką można dać początkującym, to to by się nie martwili formą, tylko dobrze zastanowili nad tym co chcą przekazać, co wiedzą i co mogą światu dać. Mając zaś już to co najważniejsze, zwykle łatwo przychodzi ubrać to w odpowiednie szaty. Jeśli zaś nie wiemy o czym mówić, ciężko znaleźć i piękne słowa.

Jak powiedział pewien sławny mówca: Trzymaj się tematu, a słowa same się znajdą.

Na koniec przedstawię obrazujący to wszystko zasłyszany (zaczytany? podebrany?) żart programistyczny:

„Kiedyś na zajęciach z Analizy, projektowania i programowania obiektowego kolega stwierdził, że ma problem z wymyśleniem nazwy dla klasy. Wywiązała się taka mniej więcej rozmowa:

– A co ta klasa robi?
– Noo... w zasadzie to nic.
– To po co ona jest?
– W sumie to nie wiem.

Nic dziwnego, że nie wiadomo było, jak ją nazwać.”

Ciężko nazwać coś, co niczemu nie służy. Niemożna ubrać powietrza. Zaczynajmy więc zawsze od istoty, a to co drugorzędne, zostawmy sobie na koniec. Skupmy się na tym co najważniejsze.

Pozdrawiam serdecznie,
Ten Śmiertelny