O Bogu (fragmenty pamiętnika ze studiów) - introwerka
Od autora:
Pisałam ten pamiętnik na studiach (fizyka) w wieku 19-20 lat, w trakcie czegoś, co określam jako "fazę mistyczną" w moim życiu. Później mnie opuściła – wydaje się – na dobre ta, za Nietzschem, "tkliwa wieczność", a ja uznałam za wysoce niewskazane wymuszać na niej istnienie. Postanowiłam się podzielić tymi fragmentami, z ciekawości, jak je odbiorą wierzący, czy odnajdą w nich jakieś szczątki własnego doświadczenia, jak i ciekawa refleksji niewierzących, do których się obecnie sama zaliczam.
************
Uparcie szukam utworu literackiego, który zawierałby wszystko, co już wiem o życiu. Wiem, że ktoś powinien go napisać. Może Pan Bóg? Co za cholerne nieszczęście być poetką; Pan Bóg - tak ładnie brzmi...
***************
Gdy będę stara i mądra, opatentuję nowy produkt. Nie znam wciąż jeszcze jego zawartości; wiem, że etykietka na opakowaniu będzie taka: BÓG. INSTRUKCJA OBSŁUGI. Jest to jak sądzę konieczne. W pewnym kontraście z powyższą niezbędnością pozostaje okoliczność, że będzie to produkt IDEALNIE NIEDOSTĘPNY. Albowiem, jak śpiewa Sojka, "są na tym świecie rzeczy, których nie można kupić". Naiwność tej piosenki irytowała mnie, dopóki jej nie zrozumiałam. Klucz kryje się w słowie "kupić". Moim zdaniem najwłaściwszym znaczeniem tego słowa jest "nabyć w zamian za coś" (jakkolwiek owo "coś" byłoby niematerialne.) Otóż, jak trafnie zauważa Sojka, istnieją rzeczy, których n i e t r z e b a kupować, ponieważ są nam one dane b e z i n t e r e s o w n i e. Z góry. Apriorycznie. Osobiście znam tylko jedną taką rzecz: miłość Boga do człowieka nie wymaga wzajemności.
My jednak bardzo potrzebujemy Boga. I niejedna rzecz na tym świecie może stać się dla nas Bogiem. Niejeden zachwyt, pasja, fascynacja. Niejedno uczucie. Lecz ja będę uparcie twierdziła, że obowiązkiem myślącego człowieka jest świadomie wybrać sobie Boga. Jest stworzyć sobie Boga. W państwie naszym prawo wyboru Boga istnieje. Ale każdy, kto nie wybiera Boga, wybiera Go nieświadomie. Jeśli nie wiemy, co jest ważne, ważne jest dla nas wszystko.
******
Wydaje się, że Bóg jest niezbędny do życia nie tylko psychologicznie, ale i etycznie. Ten rodzaj budującego uczucia, jakim jest bezpośrednie doznanie Jego obecności, ma poza subiektywnym charakterem najzupełniej obiektywne konsekwencje: dostarcza absolutnych moralnych wytycznych. Jeśli nawet człowiek wymyślił Boga, aby zlikwidować własne zagubienie, to moralny aspekt tej likwidacji w pełni zwraca koszta poniesionej autoiluzji. Czy zresztą wiemy na pewno, co jest prawdą, a co iluzją? Innymi słowy - co (poza indywidualnymi predyspozycjami), jest w stanie przekonać nas o wyłącznej słuszności rozumowego lub emocjonalnego poznania? Czy gwałt na uczuciach zadawany przez rozum (znany mi z autopsji) albo fanatyzm nieprzyjmujący żadnej intelektualnej korekty to jedyna alternatywa? Nie. Emocje i myślenie, jeśli nie mogą (na co wszystko, łącznie z moimi rodzicami, wskazuje) iść w parze, powinny iść osobno. To się właśnie nazywa komplementarność. Jeżeli Leśmian pisał: "jam jest miejsce spotkania łez ze złotym kurzem słońca", to nie wprowadził wobec uczestników tego spotkania żadnej hierarchii, żadnego z nich nie uznał za gospodarza spotkania - ta funkcja przypada człowiekowi. Subiektywizm i obiektywizm nie powinny się zwalczać, ale współpracować na tych przewlekłych konferencjach, jakimi są ludzkie istnienia.
Wszelka inna (nie wywodząca się z Boga) moralność wpada w pułapkę subiektywizmu: wymaga takiego poziomu empatii, jakim niewielu zostało obdarzonych. Empatia zaś czymże jest innym, jeśli nie mariażem wrażliwości i dostrzegania pewnych analogii? Że jeden z elementów tego związku empatii nie czyni, dowodzi przykład Kartezjusza, który objawy odczuwania bólu przez zwierzęta uznał za efekt "z w o d n i c z y c h a n a l o g i i". Nie mogę pojąć, jak tak genialny człowiek mógł być aż tak głupi. Chyba że - jak przekonują niektórzy współcześni - geniusz to w jakimś sensie patologia.
Poleć
Pobierz
RSS
- Poleć ten artykuł znajomemu
- Znajomy został poinformowany
introwerka · dnia 05.08.2018 23:56 · Czytań: 835 · Średnia ocena: 5 · Komentarzy: 11
Komentarze
Kiedyś czytałem pewną krótką książkę dobre cztery miesiące, bo co akapit robiłem sobie długą przerwę, aby w pełni zrozumieć, co autor miał na myśli. Pomijając negatywne aspekty, jakie mi przyniosła ta książka, bo obawiam się, że musiałbym na ten temat napisać bardzo długi tekst, to wtedy coś takiego było mi potrzebne, gdyż byłem do cna zagubiony. Ale czy teraz chcę czytać podobne rzeczy? Z jednej strony tak, jeśli tematyka jest zbieżna z moimi upodobaniami, a z drugiej nie, bo mam przesyt "mądrości" i pragnę żyć chwilą. Sam czasem próbuję pisać "mądrze" i to takie moje małe zboczenie.
Także dwoiście odnoszę się do tego tekstu. Z jednej strony jest on dla mnie, subiektywnie, zbyt "wysublimowany treściowo", jeśli takiego sformułowania mogę się dopuścić, a z drugiej trafiają do mnie poszczególne myśli.
Jeśli chodzi o Boga. Dla mnie Bóg jest jak proste działanie matematyczne - dajmy na to "2 dodać 2" - nie należy o tym dyskutować ani się rozpisywać. (Dla mnie jest jeden genialny tekst o Bogu - "Nocnoautobusowa" Jacka Kleyffa). Więc większość tego tekstu do mnie nie trafia. Ale są wyjątkowe zdania. Pozwolisz, że odniosę się do kilku z nich.
Wybacz, ale dla mnie to kompletna bzdura.
Dla mnie to zdanie powinno się skończyć na słowie "współpracować". Bo to, co dalej, wynika z tego, co wcześniej. Gdyż bez ludzkiego istnienia nie ma subiektywizmu i obiektywizmu. Ale rozumiem zamysł, aby próbować pisać kwieciście.
Brawo! Piękne zdanie! Osobiście dodałbym: analogii w cierpieniu. Bo "przez ile dróg musi przejść każdy z nas, by mógł człowiekiem się stać".
Obecnie dla mnie zarówno geniusz, ten nieokrzesany, jak i filozof, ten, który pisze, co mu ślina na język przyniesie, to w pewnym sensie patologia. Ale nie zawsze patologia jest pejoratywna. Zresztą tak na dobrą sprawę co nie jest patologią?... (Chciałem tu dopisać swoje trzy grosze, ale dam sobie spokój, właśnie ze względu na spokój.)
Dobra, kończę już, bo sam chciałem się wdać w głębsze wywody.
Ale to znak, że Twój tekst mnie do tego skłonił, czyli nie przeszedłem obok niego.
Pozdrawiam
Także dwoiście odnoszę się do tego tekstu. Z jednej strony jest on dla mnie, subiektywnie, zbyt "wysublimowany treściowo", jeśli takiego sformułowania mogę się dopuścić, a z drugiej trafiają do mnie poszczególne myśli.
Jeśli chodzi o Boga. Dla mnie Bóg jest jak proste działanie matematyczne - dajmy na to "2 dodać 2" - nie należy o tym dyskutować ani się rozpisywać. (Dla mnie jest jeden genialny tekst o Bogu - "Nocnoautobusowa" Jacka Kleyffa). Więc większość tego tekstu do mnie nie trafia. Ale są wyjątkowe zdania. Pozwolisz, że odniosę się do kilku z nich.
Cytat:
Jeśli nie wiemy, co jest ważne, ważne jest dla nas wszystko.
Wybacz, ale dla mnie to kompletna bzdura.
Cytat:
Subiektywizm i obiektywizm nie powinny się zwalczać, ale współpracować na tych przewlekłych konferencjach, jakimi są ludzkie istnienia.
Dla mnie to zdanie powinno się skończyć na słowie "współpracować". Bo to, co dalej, wynika z tego, co wcześniej. Gdyż bez ludzkiego istnienia nie ma subiektywizmu i obiektywizmu. Ale rozumiem zamysł, aby próbować pisać kwieciście.
Cytat:
Empatia zaś czymże jest innym, jeśli nie mariażem wrażliwości i dostrzegania pewnych analogii?
Brawo! Piękne zdanie! Osobiście dodałbym: analogii w cierpieniu. Bo "przez ile dróg musi przejść każdy z nas, by mógł człowiekiem się stać".
Cytat:
Chyba że - jak przekonują niektórzy współcześni - geniusz to w jakimś sensie patologia.
Obecnie dla mnie zarówno geniusz, ten nieokrzesany, jak i filozof, ten, który pisze, co mu ślina na język przyniesie, to w pewnym sensie patologia. Ale nie zawsze patologia jest pejoratywna. Zresztą tak na dobrą sprawę co nie jest patologią?... (Chciałem tu dopisać swoje trzy grosze, ale dam sobie spokój, właśnie ze względu na spokój.)
Dobra, kończę już, bo sam chciałem się wdać w głębsze wywody.
Ale to znak, że Twój tekst mnie do tego skłonił, czyli nie przeszedłem obok niego.
Pozdrawiam
Antoni,
Dziękuję bardzo za ciekawą i rozbudowaną opinię. Muszę przyznać, że ja też stawiam obecnie na życie chwilą - aczkolwiek, nie kłóci się ono dla mnie z czytaniem "mądrych" książek, trochę w myśl hasła z Marii Janion: "Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś?". Zgadzam się z Tobą co do nadmiernej kwiecistości tekstu, to chyba po części efekt mojego ówczesnego niedawnego wyjścia z liceum, gdzie, jak wszyscy, bombardowana byłam w dużej mierze pompatyczną literaturą dawniejszą.
"Nocnoautobusowa" - zapamiętam.
Co do zdania: "Jeśli nie wiemy, co jest ważne, ważne jest dla nas wszystko", chodziło mi o zaznaczenie podwójnego sensu końcówki:"wszystko (i nic)", a więc taki miszmasz w głowie, oraz "wszystko" w znaczeniu antycypacji/substytucji tego, czym jest/może być Bóg.
"Nie zawsze patologia jest pejoratywna" - z tym się zgadzam, pojęcie patologii kształtowane jest społecznie i zależy od norm i wzorów danej kultury.
Dziękuję bardzo raz jeszcze za ciekawy komentarz i przepraszam za niecytowanie, ale piszę z urlopu i nie bardzo potrafię.
Pozdrawiam serdecznie.
Dziękuję bardzo za ciekawą i rozbudowaną opinię. Muszę przyznać, że ja też stawiam obecnie na życie chwilą - aczkolwiek, nie kłóci się ono dla mnie z czytaniem "mądrych" książek, trochę w myśl hasła z Marii Janion: "Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś?". Zgadzam się z Tobą co do nadmiernej kwiecistości tekstu, to chyba po części efekt mojego ówczesnego niedawnego wyjścia z liceum, gdzie, jak wszyscy, bombardowana byłam w dużej mierze pompatyczną literaturą dawniejszą.
"Nocnoautobusowa" - zapamiętam.
Co do zdania: "Jeśli nie wiemy, co jest ważne, ważne jest dla nas wszystko", chodziło mi o zaznaczenie podwójnego sensu końcówki:"wszystko (i nic)", a więc taki miszmasz w głowie, oraz "wszystko" w znaczeniu antycypacji/substytucji tego, czym jest/może być Bóg.
"Nie zawsze patologia jest pejoratywna" - z tym się zgadzam, pojęcie patologii kształtowane jest społecznie i zależy od norm i wzorów danej kultury.
Dziękuję bardzo raz jeszcze za ciekawy komentarz i przepraszam za niecytowanie, ale piszę z urlopu i nie bardzo potrafię.
Pozdrawiam serdecznie.
Przemawia do mnie ten tekst, myślę trochę podobnie, z tym, że w moich rozważaniach jest dużo biologii(neurobiologii). Kiedy " ja" pytam o takie rzeczy, zadaję pytanie, kto to jest "Ja"? - Jedna część mózgu, kierująca się emocjami,pyta drugą która ich nie posiada, mając tylko inteligencję. Ta druga jak zna odpowiedź to mówi prawdę a jak nie to kłamie. Wszystko po to by jakoś wyjść z twarzą albo przeżyć. No i wychodzą z tego "ja" niezłe jaja.
Polecam wykłady prof. Vetulaniego. Są na necie.
No i chyba zgubiłaś "nie" w zdaniu: " albo fanatyzm przyjmujący żadnej intelektualnej korekty"
Polecam wykłady prof. Vetulaniego. Są na necie.
No i chyba zgubiłaś "nie" w zdaniu: " albo fanatyzm przyjmujący żadnej intelektualnej korekty"
22227,
Dziękuję bardzo za ciekawy i frapujący komentarz. Niestety, odpowiedź mi się skasowała, więc odpowiem obszerniej już z Łodzi.
Pozdrowienia.
Dziękuję bardzo za ciekawy i frapujący komentarz. Niestety, odpowiedź mi się skasowała, więc odpowiem obszerniej już z Łodzi.
Pozdrowienia.
Dziękuję, Ekszynie 
Twoja opinia była dla mnie nieocenionym źródłem wiedzy i pewności, że nie trafiam w próżnię
Pozdrowienia
Twoja opinia była dla mnie nieocenionym źródłem wiedzy i pewności, że nie trafiam w próżnię Pozdrowienia
Zafascynowała mnie dojrzałość przemyśleń, jak na dziewczynę( tak jak piszesz ) 19/20 letnią.
Tekst, sam w sobie - widać pewne zagubienie.
Cóż, jak tłumaczył pewien jogin swoim uczniom: na początku drzewo widzisz jako drzewo, potem widzisz drzewo jako pole energii, no a potem jak zostaniecie już mistrzami, to znowu będziecie widzieć drzewo jak drzewo
W każdym razie coś w tym stylu
Pozdr.
Tekst, sam w sobie - widać pewne zagubienie.
Cóż, jak tłumaczył pewien jogin swoim uczniom: na początku drzewo widzisz jako drzewo, potem widzisz drzewo jako pole energii, no a potem jak zostaniecie już mistrzami, to znowu będziecie widzieć drzewo jak drzewo
W każdym razie coś w tym stylu
Pozdr.
Mnie też podobają się Twoje przemyślenia, jako nastolatki jeszcze. Ściągnę trochę od Antoniego, to znaczy masz lepsze i gorsze fragmenty w tym rozmyślaniu. Niestety w tym upale nie da się napisać nic rzeczowego na tak poważny temat.
Pozdrawiam.
Pozdrawiam.
Dziękuję jeszcze raz wszystkim gorąco za opinie i przemyślenia
22227,
Twój wpis przypomniał mi o jeszcze innym ujęciu Boga, które relacjonuje Marek Chlanda w albumie ze swojej wystawy "Beatyfikacje", którą miałam kiedyś przyjemność oglądać: "W wierszu szóstym Księgi o życiu mniszym Rilke mówi o Bogu-sąsiedzie zza ściany. Materiał, budulec ściany jest szczególny: tworzą go obrazy Boga". Jakoś tak się zdarza, że, chcąc pomyśleć Boga, często dochodzimy do człowieka. I myślę sobie, że cała w tym przyjemność, gdy jest to człowiek formatu profesora Vetulaniego - na razie zafascynowała mnie jego biografia, postaram się niedługo zgłębić choć mikroskopijną cząstkę jego naukowych dociekań
No i nie mogę nie napisać, że uśmiechnęło mnie szeroko to:
- świetne, także lingwistycznie!
Mileno,
cieszę się bardzo, że do mnie zajrzałaś Z tą dojrzałością bym dyskutowała, choć to był chyba ostatni moment, kiedy udało mi się z nią w pełni nie rozminąć, niczym ten bohater mitologiczny, nie pomnę teraz imienia, który urodził się staruszkiem, żeby umrzeć niemowlęciem Dziękuję za ciekawą przypowieść, która przypomniała mi przeczytany kiedyś bodaj w "Zwierciadle" felieton Paula Coelho (sic! "Człowiek zawsze dąży do czegoś lepszego", gdzie chodziło też o pewną "kołowość" ludzkich losów: dążąc zawsze do "czegoś lepszego", a, osiągnąwszy to, wyzbywając się rzeczy, które uznał za gorsze, człowiek dochodził do tego, że zaczynał dążyć... do tego, co miał na początku.
Darconie,
cieszy bardzo Twój pozytywny odbiór Masz rację, upał jest pieruński, gdybyś jednak mimo to (niekoniecznie od razu) znalazł czas na wyłuszczenie mocniejszych i słabszych punktów tekstu, byłoby to dla mnie ogromnie pomocne
Serdeczności dla wszystkich
22227,
Twój wpis przypomniał mi o jeszcze innym ujęciu Boga, które relacjonuje Marek Chlanda w albumie ze swojej wystawy "Beatyfikacje", którą miałam kiedyś przyjemność oglądać: "W wierszu szóstym Księgi o życiu mniszym Rilke mówi o Bogu-sąsiedzie zza ściany. Materiał, budulec ściany jest szczególny: tworzą go obrazy Boga". Jakoś tak się zdarza, że, chcąc pomyśleć Boga, często dochodzimy do człowieka. I myślę sobie, że cała w tym przyjemność, gdy jest to człowiek formatu profesora Vetulaniego - na razie zafascynowała mnie jego biografia, postaram się niedługo zgłębić choć mikroskopijną cząstkę jego naukowych dociekań
No i nie mogę nie napisać, że uśmiechnęło mnie szeroko to:
Cytat:
No i wychodzą z tego "ja" niezłe jaja.
- świetne, także lingwistycznie!
Mileno,
cieszę się bardzo, że do mnie zajrzałaś
Z tą dojrzałością bym dyskutowała, choć to był chyba ostatni moment, kiedy udało mi się z nią w pełni nie rozminąć, niczym ten bohater mitologiczny, nie pomnę teraz imienia, który urodził się staruszkiem, żeby umrzeć niemowlęciem Dziękuję za ciekawą przypowieść, która przypomniała mi przeczytany kiedyś bodaj w "Zwierciadle" felieton Paula Coelho (sic! "Człowiek zawsze dąży do czegoś lepszego", gdzie chodziło też o pewną "kołowość" ludzkich losów: dążąc zawsze do "czegoś lepszego", a, osiągnąwszy to, wyzbywając się rzeczy, które uznał za gorsze, człowiek dochodził do tego, że zaczynał dążyć... do tego, co miał na początku. Darconie,
cieszy bardzo Twój pozytywny odbiór
Masz rację, upał jest pieruński, gdybyś jednak mimo to (niekoniecznie od razu) znalazł czas na wyłuszczenie mocniejszych i słabszych punktów tekstu, byłoby to dla mnie ogromnie pomocne Serdeczności dla wszystkich
Trafiają do mnie wnioski, do których dochodzisz. Dodatkowo forma, jaka tym wnioskom towarzyszy bardzo mi się podoba, celnie i błyskotliwe dobrałaś myśli w słowa.
To brzmi przekonująco, psychologiczne argumenty też potrafią być sensowne, choć wiele osób (w tym często ja sam) na dźwięk słowa psychologia i filozofia wykręca twarz w grymasie niezrozumienia pogadanek "o niczym".
Bomba, błyskotliwe i celne.
To są zdecydowanie mocne punkty tego fragmentu.
To, co mi się nie podobało, to pewne "narzucanie" praw i poglądów. Nie lubię, gdy "wciąga się" mnie w jakąś grupę, bez mojej zgody. Chodzi o o stwierdzenia typu "my".
Poważny i dojrzały utwór, jak na wiek nastolatki. Ten wiek kojarzy mi się z największą wiarą w ideały i sprzyja takim przemyśleniom, co nie znaczy, że każdego nastolatka (tkę) na to stać.
Pozdrawiam.
Cytat:
Wydaje się, że Bóg jest niezbędny do życia nie tylko psychologicznie, ale i etycznie. Ten rodzaj budującego uczucia, jakim jest bezpośrednie doznanie Jego obecności, ma poza subiektywnym charakterem najzupełniej obiektywne konsekwencje: dostarcza absolutnych moralnych wytycznych.
To brzmi przekonująco, psychologiczne argumenty też potrafią być sensowne, choć wiele osób (w tym często ja sam) na dźwięk słowa psychologia i filozofia wykręca twarz w grymasie niezrozumienia pogadanek "o niczym".
Cytat:
Jeśli nawet człowiek wymyślił Boga, aby zlikwidować własne zagubienie, to moralny aspekt tej likwidacji w pełni zwraca koszta poniesionej autoiluzji.
Bomba, błyskotliwe i celne.
To są zdecydowanie mocne punkty tego fragmentu.
To, co mi się nie podobało, to pewne "narzucanie" praw i poglądów. Nie lubię, gdy "wciąga się" mnie w jakąś grupę, bez mojej zgody. Chodzi o o stwierdzenia typu "my".
Cytat:
My jednak bardzo potrzebujemy Boga.
Nie znasz mnie, czytelnika, nie możesz wiedzieć, czy potrzebuję Boga, czy nie. Możesz zapytać, powiedzieć o sobie, dać jakieś przypuszczenie, ale stwierdzenie to nie.Cytat:
Jeśli nie wiemy, co jest ważne, ważne jest dla nas wszystko.
Powiedziałbym raczej, jeśli nie wiemy, co jest dla nas ważne, to znaczy, że nic nie jest. Cytat:
Wszelka inna (nie wywodząca się z Boga) moralność wpada w pułapkę subiektywizmu:
Tu też się nie zgodzę, to szybko weryfikuje życie, znam niewierzących z moralnością znacznie większą, niż niejeden wierzący. I to nie subiektywna, wynikająca z poglądów, ale taka naturalna, "jak być dobrym człowiekiem". Chyba, że skłaniasz się w tej moralności wręcz ku bogobojności, ale to już temat na inną dyskusję. Poważny i dojrzały utwór, jak na wiek nastolatki. Ten wiek kojarzy mi się z największą wiarą w ideały i sprzyja takim przemyśleniom, co nie znaczy, że każdego nastolatka (tkę) na to stać.
Pozdrawiam.
Darconie,
dziękuję bardzo za powrót. Cieszę się bardzo, że znalazłeś w tekście mocniejsze i przemawiające fragmenty
Zgadzam się z Tobą co do pewnej takiej autorytarności stwierdzenia:
Wprawdzie w mojej intencji to "my" miało jedynie oznaczać ludzi (jak ja wtedy) wierzących lub poszukujących, ale powinno to zostać doprecyzowane.
Z kolei co do stwierdzenia:
chodziło mi również o znaną mi z autopsji kondycję osób poszukujących, które, doświadczając różnych rzeczy, przeczuwają w każdej z nich jakiś zalążek boskości, dlatego traktują każdą z nich z najwyższą uwagą, niejako w antycypacji wyłonienia się kształtu tej boskości. Tak to rozumiem, choć zgadzam się, że może to być nieczytelne na podstawie tak krótkiego zdania.
Z tym się bardzo zgadzam. W szczególności powiedziałabym dziś, że nie ma moralności uniwersalnej, w sensie: każda moralność - także ta religijna - jest wypadkową wychowania, wpływów kulturowych i myślenia, a ich różnorodność może tylko wyjść społeczeństwu na dobre.
Cieszę się bardzo, że zajrzałeś do tego utworu sprzed wielu, wielu lat, a nawet znalazłeś w nim jakąś dojrzałość Idealistką - stety/niestety - pozostałam do dziś, choć, mam nadzieję, nabrałam też nieco szerszego spojrzenia.
Serdeczności
dziękuję bardzo za powrót. Cieszę się bardzo, że znalazłeś w tekście mocniejsze i przemawiające fragmenty
Zgadzam się z Tobą co do pewnej takiej autorytarności stwierdzenia:
Cytat:
My jednak bardzo potrzebujemy Boga.
Wprawdzie w mojej intencji to "my" miało jedynie oznaczać ludzi (jak ja wtedy) wierzących lub poszukujących, ale powinno to zostać doprecyzowane.
Z kolei co do stwierdzenia:
Cytat:
Jeśli nie wiemy, co jest ważne, ważne jest dla nas wszystko.
chodziło mi również o znaną mi z autopsji kondycję osób poszukujących, które, doświadczając różnych rzeczy, przeczuwają w każdej z nich jakiś zalążek boskości, dlatego traktują każdą z nich z najwyższą uwagą, niejako w antycypacji wyłonienia się kształtu tej boskości. Tak to rozumiem, choć zgadzam się, że może to być nieczytelne na podstawie tak krótkiego zdania.
Cytat:
Cytat:
Wszelka inna (nie wywodząca się z Boga) moralność wpada w pułapkę subiektywizmu:
Tu też się nie zgodzę, to szybko weryfikuje życie, znam niewierzących z moralnością znacznie większą, niż niejeden wierzący. I to nie subiektywna, wynikająca z poglądów, ale taka naturalna, "jak być dobrym człowiekiem".
Wszelka inna (nie wywodząca się z Boga) moralność wpada w pułapkę subiektywizmu:
Tu też się nie zgodzę, to szybko weryfikuje życie, znam niewierzących z moralnością znacznie większą, niż niejeden wierzący. I to nie subiektywna, wynikająca z poglądów, ale taka naturalna, "jak być dobrym człowiekiem".
Z tym się bardzo zgadzam. W szczególności powiedziałabym dziś, że nie ma moralności uniwersalnej, w sensie: każda moralność - także ta religijna - jest wypadkową wychowania, wpływów kulturowych i myślenia, a ich różnorodność może tylko wyjść społeczeństwu na dobre.
Cieszę się bardzo, że zajrzałeś do tego utworu sprzed wielu, wielu lat, a nawet znalazłeś w nim jakąś dojrzałość
Idealistką - stety/niestety - pozostałam do dziś, choć, mam nadzieję, nabrałam też nieco szerszego spojrzenia.Serdeczności
Ostatnio dodane recenzje
- Czy guguły mogą być smaczne?
- Samotność Boga – Antoni Grycuk
- „Zabójca w bezpiece”, czyli proza niedoceniona
- Poetycka opowieść o wojnie w Donbasie - recenzja książki S. Żadana "Internat"
- Recenzja książki portalowej koleżanki
- Kazimierz Junosza „Buntownik” - recenzja książki
- Kompot. Trudny powrót do życia - recenzja książki
- Jezioro
- Król
- Pokora
- Sen o stołku
- Kuzynka
- Co to za mundury?
- Marionetki (fragment)
- Saudade - fragment
- Prostytucja w PRL cz. 5
- Na nieznanym globie 20 lat później. cz.2
- Problemy byłego więźnia cz. 4
- Bajka o królu Srulu
- Żydek
- Dykciarze i inni, cz.3/3
- Dykciarze i inni, cz.2/3
- Dykciarze i inni, cz.1/3
- Nieporadnik przed wypłynięciem na szerokie wody pisarstwa
- Na nieznanym globie 20 lat później. cz.1
- FILIPEK CONTRA FILIP. HISTORIA MAŁO ROMANTYCZNA
- COME BACK
- Tęsknota za łzami
- Przedwieczorny seans
- Benek
- Urodziny
- Korzenie
- Młynarz i król
- Odrażający drab
- Jarek wpada w kłopoty, cz. 3
Proza: Dolna Półka
- Mężczyzna z uschniętą różą
- Egzaminator 07
- Domorosły detektyw.
- Wszyscy jesteśmy różami
- Winowanie
- Egzaminator 06
- Sto donośnych słów
- Golda. Rozdział 2 Siedem razy TAK
- Żywoty świętych 2
- O wieczności
- O ludziach
- O nienawiści
- Golda. Rozdział 1. Mgła nad Miastem.
- Umierają nawet cmentarze
- Zamknięty krąg
- Prezent dla Mikołaja
- Egzaminator 05
- Stanik testowy
- Współlokatorzy
- Witch, ty głupia Babo!
- wehikuł czasu (dane wejściowe plus teoria chaosu)
- świątynia
- Rzecz o pisarstwie *
- Nie da rady
- Niedomoga
- Wyrapidlo
- Myśli niezespolone
- Plaśnięcia
- Solarpunk
- Dnoryt
- Fosfeny
- Co słonko widziało *
- Dowody nieobecności
- o zmarłych albo dobrze
- Na wiosenne życia tchnienie
- Ostatni wieczór
- plamy słońca i cienia
- jesteś. jestem
- Poezjo, ty moja..
- jakie to proste
- Zapalniczka
- Taszczyciele wymiarów
- to nie jest wiersz o kasjerce
- Teraz możesz bezpiecznie wyłączyć ogródek
- Nadzabijaj
Poezja: Dolna Półka
- Zabawa
- Marzenie o niebie w gębie
- nic o pokoju
- Serce jak z lawy
- nogami w chmury
- Z optymizmem na garb lat
- Niesamowite
- rozkwitanie
- Niedoskonałe
- kartki z kalendarza
- Niekontrolowane
- Do wytrącenia z oczu
- upadek Ikara
- O przedświątecznym myciu okien
- Żółtoróżowe
- Erotyk o nienasyconym
- pusto tutaj
- O zasłużonym w stanie... spoczynku
- wiosenne kurze
- Ananas czy z wodą ambaras
Galeria
Polecane
Nawigacja
-
Promocja -
Społeczność -
Konkursy -
Przydatne Linki -
Nasze Antologie
Ostatnie komentarze
- d.urbanska
- 15/04/2024 19:06
- Poruszający tekst, świetnie napisany. Skrzący się perełkami… »
- Marek Adam Grabowski
- 15/04/2024 16:24
- Kopiuje mój cytat z opowi: "Pod płaszczykiem… »
ShoutBox
- Leszek Sobeczko
- 02/04/2024 18:12
- Komu po drodze -Zapraszam [link]
- Zbigniew Szczypek
- 01/04/2024 10:37
- Z okazji Św. Wielkiej Nocy - Dużo zdrówka, wszelkiej pomyślności dla wszystkich na PP, a dzisiaj mokrego poniedziałku - jak najbardziej, także na zdrowie ;-}
- Darcon
- 30/03/2024 22:22
- Życzę spokojnych i zdrowych Świąt Wielkiej Nocy. Wszystkiego co dla Was najlepsze.
- mike17
- 30/03/2024 15:48
- Ode mnie dla Was wszystko, co najlepsze w nadchodzącą Wielkanoc - oby była spędzona w ciepłej, rodzinnej atmosferze
- Yaro
- 30/03/2024 11:12
- Wesołych Świąt życzę wszystkim portalowiczom i szanownej redakcji.
- Marek Adam Grabowski
- 30/03/2024 10:46
- Składam wam wszystkim serdeczne życzenia świąteczne
- Kazjuno
- 28/03/2024 08:33
- Mike 17, zobacz, po twoim wpisie pojawił się tekst! Dysponujesz magiczną mocą. Grtuluję.
- mike17
- 26/03/2024 22:20
- Kaziu, ja kiedyś czekałem 2 tygodnie, ale się udało. Zachowaj zimną krew, bo na pewno Ci się uda. A jak się poczeka na coś dłużej, to bardziej cieszy, czyż nie?
- Kazjuno
- 26/03/2024 12:12
- Czemu długo czekam na publikację ostatniego tekstu, Już minęło 8 dni. Wszak w poczekalni mało nowych utworów(?) Redakcjo! Czyżby ogarnął Was letarg?
Ostatnio widziani
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
- Offline
Gości online:0
Najnowszy:Usunięty
Najnowszy:Usunięty
© Copyright by Portal Pisarski 2006-2024
Ważne: Regulamin | Polityka Prywatności | FAQ
Polecane: | montaż anten Warszawa | montaż anten Warszawa Białołęka | montaż anten Sulejówek | montaż anten Marki | montaż anten Wołomin | montaż anten Warszawa Wawer | montaż anten Radzymin | Hodowla kotów Ragdoll | ragdoll kocięta | ragdoll hodowla kontakt