Szczenięce lata cz.IV (ostatnie zapiski) - Asocjacja
Proza » Inne » Szczenięce lata cz.IV (ostatnie zapiski)
A A A

W dzień Wigilii od rana ubieraliśmy choinkę przyniesioną prosto z lasu. Zapach żywicy roznosił się po całym domu. Oprócz licznych bombek, świecidełek i świeczek woskowych osadzonych na specjalnych uchwytach, zawiesiliśmy własnoręcznie zrobione papierowe, kolorowe łańcuchy klejone klajstrem.
Na święta przyjechała ciocia Helutka i wujek Janek, którego zobaczyłam po raz pierwszy i który natychmiast zdobył moją sympatię - Burt Lancaster i Mieczysław Fogg w jednej osobie. Niesamowite, jak kolędy w jego wykonaniu otwierały przede mną kolorowe sceny z życia ludzi sprzed dwóch tysięcy lat. Dzięki niemu, w świąteczne wieczory, tkwiłam w baśniowym świecie. Nie spotkaliśmy się więcej w tym samym gronie, przez wiele lat dzwoniłam do niego, przez telefon płynącą kolędą "Bóg się rodzi" rozpoczynał wigilię w moim domu.
Popołudniami, jako widownia, wysłuchiwaliśmy recytowanych przez niego ballad i wierszy A.Mickiewicza i J.Słowackiego, Pani Twardowska, Powrót Taty, Ojciec zadżumionych. Zabawy, piosenki, wiersze. Szaleństwa z wujkiem, zawadiaką z talentem aktorskim, trwały trzy dni.
Pod choinkę od Gwiazdora dostaliśmy łyżwy i dresy, okropnie rozciągliwe, rosły razem z nami. I łyżwy, i dresy.
Na łyżwach jeździliśmy po ulicy. Zwykłe buty zimowe ojciec musiał dostosować do łyżew, w obcasach powywiercał dziurki i przykręcił specjalne blaszki z otworami. Łyżwy z przodu butów "na żabkę" przykręcaliśmy małym kluczykiem. Mieliśmy figurówki!
Jeden tylko raz, na drewnianych, poniemieckich nartach wybraliśmy się pod skocznię narciarską (powstała w 1924 roku), która znajdowała około jednego kilometra od domu na północnym zboczu Kruczej Skały. Zmagaliśmy się ze skórzanymi, za dużymi do naszych butów, zapięciami. Deski ponad dwukrotnie przekraczały nasz wzrost. Kijki bambusowe zaczynały nam przeszkadzać, stawały się zbędne przy zjazdach z niewielkich wzniesień, zastanawialiśmy się do czego one właściwie mają służyć. W drodze powrotnej popychaliśmy narty kopniakami, kijki trzymaliśmy pod pachą. Wrzuciliśmy sprzęt narciarski na strych i przestaliśmy z niego korzystać.
Największą atrakcją stało się zjeżdżanie na starych, zardzewiałych miskach. Przygotowywaliśmy najpierw "tor saneczkowy", na drogę prowadzącą od ganku do dolnego ogrodu wylewaliśmy wodę, po zamarznięciu, szus.

W latach pięćdziesiątych, pamiętający przedwojenne czasy, mieszkańcy miasteczka spragnieni zabaw organizowali potańcówki i różnego rodzaju imprezy, jak ogniska, majówki. Często odbywały się one na stadionie sportowym, niedaleko domu.
Duży zespół obiektów sportowych z boiskami i zapleczem powstał w latach dwudziestych ubiegłego wieku. Służył on początkowo sportowcom niemieckim do przygotowań na olimpiadę w Berlinie w 1936 roku, a w późniejszym czasie hitlerowskiej organizacji młodzieżowej (Hitler-Jugend), jako ośrodek szkoleniowo-rekreacyjny.
Płynące z oddali melodie i piosenki w wykonaniu Marii Koterbskiej "Karuzela", "Wio, koniku" nie tylko zachęcały, ale wręcz wzywały do beztroskiego spędzenia czasu.
Zgodnie z ówczesną modą młode kobiety przychodziły w kwiecistych, marszczonych spódnicach i białych bluzkach, w tańcu przebłyskiwały mocno wykrochmalone fantazyjne bawełniane haleczki. Obowiązkowo w garniturach przybywali młodzi panowie.
W jednym z zapleczy sportowych aranżowano bufet z napojami i słodyczami, przed nim za miejsce do tańca służyło dosyć duże drewniane podwyższenie. Wzdłuż ogrodzenia oddzielającego boisko sportowe od alejki dla spacerujących poustawiano stoliki i krzesła. Chętnych do zabawy nie brakowało, robiło się tłoczno. Stanęłam za balustradą na bieżni stadionu i jeszcze przez chwilę przyglądałam się bawiącym. Wracając do domu przechodziłam obok stolika, przy którym siedzieli mężczyzni. Na stoliku stały szklanki i butelka z czerwoną kartką. W latach sześćdziesiątych zamilkły orkiestry i chichoty dziewcząt.

W czasie II Wojny światowej w miasteczku istniały obozy pracy przymusowej, z końcem 1944 roku utworzono tutaj filię obozu Gross-Rosen, w której przebywało około 500 kobiet pochodzenia żydowskiego - przywiezionych z Oświęcimia.
Wojska radzieckie zajęły miasto 7 maja 1945 roku. W czasie tym w mieście przebywało około 6300 rdzennych mieszkańców oraz około 1000 osób uciekających przed frontem.
W latach 1945-47 na mocy umów międzynarodowych ludność niemiecka została wysiedlona w głąb Niemiec. Na ich miejsce przybywali polscy osadnicy wysiedleni z terenów przyłączonych do Związku Radzieckiego, a także z centralnej Polski i w dużej ilości z okolic Nowego Sącza.

Za stadionem znajdowała się strażnica WOP. Żołnierze wykorzystywali jedno z boisk do ćwiczeń. Po rozwiązaniu w 1991 roku Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica weszła w podporządkowanie Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej.

W 1958 roku ukończyliśmy drugą klasę szkoły podstawowej, szykował się wyjazd do Wrocławia, na stałe. Po mnie i brata przyjechała Anka z Markiem. Po drodze na stację kolejową uczyliśmy się nowego nazwiska. Marek, drugi mąż Anki adoptował nas. Odprowadzała nas mama z Zosią. Płakaliśmy. Przez okno pociągu żegnałam się z dzieciństwem.

Mama urodziła się w Hołubiczach, w dawnej gminie wiejskiej w województwie wileńskim w Polsce, obecnie na Białorusi. W dowodzie osobistym, do czasu zmian na mapie Europy, w rubryce "miejsce urodzenia" wpisywano ZSRR. Zapis ten wzbudzał tylko zdziwienie, nic więcej.
W wieku dziewiętnastu lat, zakochana po uszy, poślubiła mężczyznę o siedem lat starszego. Ślub odbył się w Hołubiczach w 1927 roku.
Jak wyglądała młoda dziewczyna? O tym mówią zachowane stare fotografie...
Na jednym ze zdjęć patrzy na mnie piękna i elegancka kobieta. Uśmiechnięta, z lekko przechyloną głową, przy policzku trzyma w ręku bukiecik bratków. Drugie zdjęcie... Czy wszystkie kobiety, po pięciu latach od wyjścia za mąż i po urodzeniu dzieci, muszą podwajać swoją objętość?! Jak widać, muszą. Zmieściła się w kadrze, stoi dumna i władcza, obok dwie córki i mąż. Zniecierpliwienie widoczne na jej twarzy pogania fotografa. Pstryk, gotowe! Powiększyła rodzinną dokumentację. Z czasów drugiej wojny światowej zachowało się niewiele zdjęć. W połowie 1943 roku mieszkała w Sędziszowie, który od września 1939 roku do sierpnia 1944 roku był pod okupacją hitlerowską. Na pierwszym planie córki, Helutka i Anka obejmujące kózki, za nimi mama, już szczupła i jak zawsze nienagannie ubrana, w kwiecistej sukience przewiązanej wąskim paskiem, z wyrazem zatroskanych i zmęczonych oczu, kochających i życzliwych. Wystarczy, Maju - słyszę jej głos. Wystarczy.

 

Poleć artykuł znajomym
Pobierz artykuł
Dodaj artykuł z PP do swojego czytnika RSS
  • Poleć ten artykuł znajomemu
  • E-mail znajomego:
  • E-mail polecającego:
  • Poleć ten artykuł znajomemu
  • Znajomy został poinformowany
Asocjacja · dnia 01.10.2018 11:07 · Czytań: 303 · Średnia ocena: 5 · Komentarzy: 2
Komentarze
JOLA S. dnia 01.10.2018 12:03 Ocena: Świetne!
Asocjacjo,
nie wiem, czy to powinny być ostatnie zapiski.
Na tego typu literaturę jest popyt. Przynajmniej przeszłość, o której piszesz nie odchodzi bezszelestnie w zapomnienie. Powinniśmy wiedzieć jak to onegdaj bywało, sięgnąć do korzeni, do naszej historii. Trzeba wyrobić sobie o niej własne zdanie. Nie bierzemy się znikąd, ani nasze wsie i miasta, ani ten piękny kraj.
Póki w żywych tkwią jeszcze wspomnienia, powinni mówić, lepiej czy gorzej, ale na pewno nie milczeć.
Już pisałam, że podjęłaś się niełatwego zadania, nie jesteś zapewne historykiem, ale chwalę Cię za pomysł i odwagę.

Dobrze się stało... :)
Tekst przeczytałam z zainteresowaniem. :)

Serdeczności.
Asocjacja dnia 01.10.2018 17:48
Droga Jolu,
dziękuję za miłe słowa i zachętę. To co do tej pory opisałam to dopiero wstęp. Długi. Teksty wymagają jeszcze objaśnień i powiązań z historią, nie tylko moją. Kontynuacja i zapięcie na ostatni guzik to praca co najmniej na dwa lata. Wiem, porwałam się z motyką na słońce. Jest coraz ciężej, coraz ciężej odsłaniać tajemnice...
Pozdrawiam :)

ps nie jestem historykiem
Polecane
Ostatnie komentarze
Pokazuj tylko komentarze:
Do tekstów | Do zdjęć
Kazjuno
18/03/2024 19:06
Pliszko, Posłużyłaś się skrótami myślowymi, ale pełnymi… »
Jacek Londyn
18/03/2024 18:15
Trening czyni mistrza. Kolejna okazja, tym razem… »
valeria
18/03/2024 11:41
Piękne, już bielonych rzeczy nie spotykam już:) chyba w… »
mede_a
18/03/2024 10:45
Jak ja kocham te Twoje maluchy! Ajw- poezji pełna - pisz,… »
Kazjuno
17/03/2024 22:58
Ja miałem skojarzenie erotyczne, podobne do Mike 17. Jako… »
Kazjuno
17/03/2024 22:45
Co do Huty masz rację. To poniemiecka huta do końca wojny… »
ajw
17/03/2024 21:52
Zbysiu - piękne miałeś skojarzenia :) »
ajw
17/03/2024 21:50
Tak, to zdecydowanie wiersz na pożegnanie. Na szczęście nie… »
Gabriel G.
17/03/2024 19:52
Nie ukrywam czekam na kontynuację. To się pewnie za trzy -… »
Kazjuno
17/03/2024 16:40
Dzięki Gabrielu za krzepiący mnie komentarz. Piszę,… »
valeria
17/03/2024 15:17
Gotowanie to łatwizna, tylko chęci potrzebne :) »
Gabriel G.
17/03/2024 12:46
Kazjuno Jestem świeżo po lekturze wszystkich trzech części.… »
Jacek Londyn
17/03/2024 10:31
Proszę o chwilę cierpliwości. Zanim odpowiem na komentarze,… »
Kazjuno
17/03/2024 04:17
Czekamy z Optymilianem, ciekawi twojego odniesienia się do… »
Jacek Londyn
16/03/2024 12:26
Drodzy Koledzy po piórze. Dziękuję za komentarze. Jest mi… »
ShoutBox
  • TakaJedna
  • 13/03/2024 23:41
  • To ja dziękuję Darconowi też za dobre słowo
  • Darcon
  • 12/03/2024 19:15
  • Dzisiaj wpadło w prozie kilka nowych tytułów. Wszystkie na górną półkę. Można mieć różne gusta i lubić inne gatunki, ale nie sposób nie docenić ich dobrego poziomu literackiego. Zachęcam do lektury.
  • Zbigniew Szczypek
  • 06/03/2024 00:06
  • OK! Ważne, że zaczęłaś i tej "krwi" nie zmyjesz już z rąk, nie da Ci spać - ja to wiem, jak Lady M.
  • TakaJedna
  • 05/03/2024 23:43
  • Nie poezją ja, a prozaiczną prozą teraz, bo precyzję lubię: nie komentarzem, a wpisem w/na shoutboxie zaczęłam, a jak skończę, to nie potomni, a los lub inna siła zdecyduje/oceni.
  • Zbigniew Szczypek
  • 05/03/2024 23:32
  • Pliszko - nie! Dość milczenia! Dopóki żyjemy! A po nas krzyczeć będą "słowa", na karcie, na murze...
  • Zbigniew Szczypek
  • 05/03/2024 23:28
  • To, jak skończysz pozwól, że ocenią potomni. Zaczęłaś komentarzem... pozwól/daj nam możliwość byśmy i Ciebie komentowali - jedno "słowo", póżniej strofy...
  • TakaJedna
  • 05/03/2024 23:20
  • ech, Zbigniew Szczypek, fajnie wszystko, wróżba jest, choć niedokończona, ale z tego, co pamiętam, to Makbet dobrze nie kończy ;)
  • pliszka
  • 05/03/2024 22:58
  • A reszta jest milczeniem...
Ostatnio widziani
Gości online:31
Najnowszy:pkruszy