Plebiscyt na Młodzieżowe słowo roku 2017

Redakcja serwisu www.sjp.pwn.pl WN PWN, Instytut Języka Polskiego UW, oraz słownik miejski.pl zapraszają do udziału w plebiscycie na młodzieżowe słowo roku 2017.

 
Zeszłoroczny festiwal na słowo roku młodzieży spotkał się z zainteresowaniem uczniów, czytelników portalu słownikowego PWN, który udostępnił formularz głosowania. Nie uszedł też uwagi językoznawców, którzy starają się na bieżąco opisywać słownictwo.
 
Słowem roku 2016 w wyborach kapituły profesorów językoznawstwa był trybunał, internauci wybrali pięćset plus. W plebiscycie młodzieżowym najwięcej głosów padło na słowo sztos, 'szczęście, coś dobrego', choć ten wyraz zapożyczony z niemieckiego poprzez żargon graczy i przestępców nigdy nie był często używany. Na drugim miejscu znalazła się rodzina wyrazów utworzona od czasowników ogarnąć/ogarniać (się), w tym ogar i nieogar. Na trzecim miejscu są ex aequo: beka (beczka, bekowy), masakra(masakracja, masakryczny) i powitanie gitara siema. Kolejne słowa to: YOLOmegaLOLprzypałrak (rakowy), spokorozkminić (rozkminiaćrozkmina), kappahajsXD (emotikon), props (propsować).
 
Jeśli chodzi o zakres tematyczny słownictwa docenionego w plebiscycie, to jak zwykle w języku młodzieży, koncentruje się ono wokół wspólnego spędzania czasu; liczne są nazwy przyjęcia: dawniej impreza, dziś melanż i wiksa, gier komputerowych, pieniędzy, alkoholu, relacji uczuciowych i seksu, nierzadkie są odniesienia do współczesnej polityki. Wyniki plebiscytu potwierdzają dotychczasową charakterystykę komunikacji młodzieży: duży udział zapożyczeń z innych języków i rejestrów, jednoznaczne wartościowanie (częściej negatywne), bogatą synonimikę i obrazową metaforykę. Pokazuje także tendencję do uniwersalizacji gramatycznej jednostek leksykalnych. Sztos czy masakra to nie tylko rzeczowniki, ale też nieodmienne przymiotniki, np. maskara imprezasztos film, przysłówki, np. tam było sztos, lub wykrzykniki, np. Ale sztos/masakra.
 
Zanim uruchomimy formularz głosowania na młode słowo roku 2017, przyjrzyjmy się, jakie wyrazy zanotował od stycznia do września 2017 słownik miejski.pl – współorganizator naszego plebiscytu. Nie jest to lista ani kompletna, ani chronologicznie miarodajna. Słownik notuje także wyrazy starsze, niezauważone wcześniej lub przez jakiś czas nieużywane, np. skitrać 'schować', spławić 'pozbyć się kogoś', słodziak 'ktoś miły lub coś miłego', maniana 'pieniądze'. Nowe przyrostki uatrakcyjniają także istniejące słowa i wyrażenia bez dodawania nowych znaczeń, np. faktycha – ‘faktycznie’, no jacha – ‘no jasne’.
 
Slang jest ekonomiczny, powstają więc nowe lub umacniają się starsze skrótowce, używane szczególnie w komunikacji internetowej, np. „MSZ” – moim skromnym zdaniem, ZW – zaraz wracam KMWTW – „Kto ma wiedzieć, ten wie”, JP (wulgarne).
Z wyrazów znaczących, wprawdzie nienowych, ale obecnie ważnych w dyskursie publicznym, zwracają uwagę nazwy pokoleniowe: milbus – 'pokolenie dorastające w nowym tysiącleciu', ciekawe połączenie millenialsa z gimbusem oraz boomers/bumers – 'przedstawiciel pokolenia urodzonego w latach czterdziestych lub pięćdziesiątych (od ang. baby boom).
 
Nie tylko konflikt pokoleń odzwierciedlony jest w słowniku. Slang wyraźnie wartościuje różne sfery życia, często negatywnie, w sposób skrajnie emocjonalny, drastyczny lub wulgarny. Duża część nowych haseł słownika to tzw. pociski – krótkie cięte riposty lub komentarze, które potrafią w mig „pocisnąć” przeciwnika. Pocisk ma zwykle ogólne znaczenie 'spadaj' lub 'jesteś beznadziejny(a)', np. turlaj dropsa.
 
W ostrych ocenach język młodzieży nie zważa na poprawność polityczną ani na zwykłą grzeczność. Tak często wyśmiewana poprawność polityczna jest przeniesieniem zasad grzeczności na poziom międzygrupowy w dyskursie publicznym. Normy obu tych poziomów grzeczności są rozluźnione w slangu, który reaguje na przesadę i ograniczenia oficjalnego dyskursu.
 
W plebiscycie nie cenzurujemy poglądów, ale pomijamy zgłoszenia, które można zaklasyfikować jako hejt lub mowę nienawiści. Nie promujemy wyrazów takich jak obcuch – ‘obcy’ z pogardliwym przyrostkiem –uch, ani żartobliwego czasownika odjaniepawlać się ‘dziać się niespodziewanie’ ani bardziej bezpośrednich obrażających konkretne osoby lub grupy ludzkie.
Slang z jednej strony zwalcza polityczną poprawność liberalnego mainstreamu, z drugiej śmieje się z narzucanej sakralizacji tradycyjnych symboli, z deklarowanej głośno antyliberalnej niepoprawności, czyli poprawności politycznej à rebours. Wyrazem tego mogą być nowe określenia oszołoma – szur czy zwolennika teorii spiskowych – foliarz. Blokując hejt, nie cenzurujemy jednak poglądów i ocen innych poglądów.
Marek Łaziński
 
Jakie będzie młode słowo roku 2017? To zależy od Was. Czekamy na zgłoszenia, które będziemy jeszcze w trakcie plebiscytu regularnie omawiać (w wyborze). 
Wystarczy odwiedzić stronę Słownika języka polskiego PWN: i wypełnić krótki formularz, w którym można zaproponować swoje hasło. Do dzieła!
 

 

Esy Floresy · 20:38 14.11.2017 · 0 ·
Komentarze

Ten news nie został jeszcze skomentowany. Jeśli chcesz dodać komentarz, musisz być zalogowany.

Polecane
Ostatnie komentarze
Pokazuj tylko komentarze:
Do tekstów | Do zdjęć
Marek Adam Grabowski
29/03/2024 10:57
Dobrze napisany odcinek. Nie wiem czy turpistyczny, ale na… »
Kazjuno
27/03/2024 22:12
Serdeczne dzięki, Pliszko! Czasem pisząc, nie musiałem… »
pliszka
27/03/2024 20:55
Kaz, w niektórych Twoich tekstach widziałam więcej turpizmu… »
Noescritura
25/03/2024 21:21
@valeria, dziękuję, miły komentarz :) »
Zdzislaw
24/03/2024 21:51
Drystian Szpil - to i mnie fajnie... ups! (zbyt… »
Drystian Szpil
24/03/2024 21:40
Cudny kawałek poezji, ciekawie mieszasz elokwentną formę… »
Zdzislaw
24/03/2024 21:18
@Optymilian - tak. »
Optymilian
24/03/2024 21:15
@Zdzisławie, dopytam dla pewności, czy ten fragment jest… »
Zdzislaw
24/03/2024 21:00
Optymilian - nie musisz wierzyć, ale to są moje wspomnienia… »
Optymilian
24/03/2024 13:46
Wiem, że nie powinienem się odnosić do komentarzy, tylko do… »
Kazjuno
24/03/2024 12:38
Tu masz Zdzisław świętą rację. Szczególnie zgadzam się z… »
Zdzislaw
24/03/2024 11:03
Kazjuno, Darcon - jak widać, każdy z nas ma swoje… »
Kazjuno
24/03/2024 08:46
Tylko raz miałem do czynienia z duchem. Opisałem tę przygodę… »
Zbigniew Szczypek
23/03/2024 20:57
Roninie Świetne opowiadanie, chociaż nie od początku. Bo… »
Marek Adam Grabowski
23/03/2024 17:48
Opowiadanie bardzo ciekawe i dobrze napisane.… »
ShoutBox
  • Kazjuno
  • 28/03/2024 08:33
  • Mike 17, zobacz, po twoim wpisie pojawił się tekst! Dysponujesz magiczną mocą. Grtuluję.
  • mike17
  • 26/03/2024 22:20
  • Kaziu, ja kiedyś czekałem 2 tygodnie, ale się udało. Zachowaj zimną krew, bo na pewno Ci się uda. A jak się poczeka na coś dłużej, to bardziej cieszy, czyż nie?
  • Kazjuno
  • 26/03/2024 12:12
  • Czemu długo czekam na publikację ostatniego tekstu, Już minęło 8 dni. Wszak w poczekalni mało nowych utworów(?) Redakcjo! Czyżby ogarnął Was letarg?
  • Redakcja
  • 26/03/2024 11:04
  • Nazwa zdjęcia powinna odpowiadać temu, co jest na zdjęciu ;) A kategorie, do których zalecamy zgłosić, to --> [link]
  • Slavek
  • 22/03/2024 19:46
  • Cześć. Chciałbym dodać zdjęcie tylko nie wiem co wpisać w "Nazwa"(nick czy nazwę fotografii?) i "Album" tu mam wątpliwości bo wyskakują mi nazwy albumów, które mam wrażenie, że mają swoich właścicieli
  • TakaJedna
  • 13/03/2024 23:41
  • To ja dziękuję Darconowi też za dobre słowo
  • Darcon
  • 12/03/2024 19:15
  • Dzisiaj wpadło w prozie kilka nowych tytułów. Wszystkie na górną półkę. Można mieć różne gusta i lubić inne gatunki, ale nie sposób nie docenić ich dobrego poziomu literackiego. Zachęcam do lektury.
  • Zbigniew Szczypek
  • 06/03/2024 00:06
  • OK! Ważne, że zaczęłaś i tej "krwi" nie zmyjesz już z rąk, nie da Ci spać - ja to wiem, jak Lady M.
Ostatnio widziani
Gości online:67
Najnowszy:wrodinam