Opowiadania bandyty dla Laury Laurki.


Śmierć kury.


Zbliżały się wakacje. Mój pierwszy rok pobytu w przedszkolu dobiegł końca. Matka z babcią zakończyły rok szkolny. Zajmowały się przygotowaniami do wyjazdu na wakacje nad morze. Będą to trzecie moje wakacje, kiedy będę mógł biegać po polach i lasach, kąpać się w zimnym morzu. Woda ocieplała się dopiero w drugiej połowie lipca. Na razie jednak przebywałem w swoim rodzinnym mieście, najstarszym mieście w tym kraju. Pierwsze pogromy Żydów miały tu miejsce w trzynastym wieku. Mnie jednak, w tamtym okresie mojego życia historyczne zawieruchy przeszłości i teraźniejszości zupełnie nie obchodziły. Żyłem w błogim stanie nieświadomości, w świecie własnej wyobraźni, wyimaginowanych bohaterów, których sam sobie wymyślałem. Przyzwyczaiłem się już do nieobecności ojca, który odszedł od nas ponad półtora roku temu. Nie pamiętam pożegnania. Podobno dzieci w tym wieku, w którym ja wtedy byłem niczego nie pamiętają. Lecz to nieprawda; pamiętam zimę z przed półtora roku, zaspy śniegu i ojca w czapce z niedźwiedzia, zwanej stalinówką. Przywiózł ją sobie z jednego z licznych wyjazdów zagranicznych, gdzie jeździł występując w jednym z zespołów ówczesnego reżimu. Zwiedził kawał świata. Dotarł nawet daleko, do Azji. Wietnam, Kambodża. W późniejszym wieku miałem okazję oglądać zdjęcia z tych wypadów.
Z tamtej zimy, pamiętam go szczęśliwie śmiejącego się razem z matką, gdy ciągnął nas na sankach. Wyraźnie pamiętam te obrazy: śnieg, sanki, ojca, matkę i rodzeństwo. Miałem wtedy trzy i pół roku. Mój młodszy brat półtora a siostra cztery i pół. Po tej zimie wszystko się zmieniło. Ojciec odszedł a jego miejsce zajęła babcia. I tak już miało pozostać. Nie przeszkadzało mi to zupełnie, gdyż żyłem własnym życiem, a ojciec i tak rzadko się pojawiał, kiedy miał przerwy w trasach koncertowych, które trwały czasami i cały miesiąc. Ale to było już półtora roku temu. Zbliżał się wyjazd na wakacje, a jeszcze przed wakacjami będę obchodził urodziny. W tym roku już piąte.
Okolica w której mieszkaliśmy znajdowała się wtedy na obrzeżach miasta. Mieszkaliśmy w domu rodzinnym mojej babci. Mieliśmy do dyspozycji pokój i kuchnię. Było bardzo ciasno, ale świadomość ciasnoty wtedy do mnie nie docierała. To był mój świat od urodzenia. Mieszkanie było ogrzewane węglem. W pokoju był piec kaflowy, a w kuchni kaflowy piec kuchenny i koza stojąca pośrodku kuchni, otoczona blaszanym parawanem. Przy kozie odbywaliśmy kąpiele w wielkiej miednicy. Wody bieżącej nie było. Przynosiło się ją ze studni z żurawiem, która była tuż za oknem kuchennym. Za studnią zaczynał się ogród. Było to najwspanialsze miejsce na świecie. Znikałem w nim na całe dnie. Ogród był ogromny. Ciągnął się ponad pół kilometra w głąb od ulicy, gdzie stał dom, a kończył dopiero nad rzeką. Znałem w nim wszystkie zakamarki, miałem też swoje ulubione miejsca i drzewa. Brat babci zajmował się ogrodem. Miał pasiekę i produkował miód. Lubiłem się za nim włóczyć i patrzeć jak dymną dmuchawą wyganiał pszczoły z uli, żeby wybrać drewniane ramy pełne miodu, które potem odwirowywał w specjalnie skonstruowanej beczce wypełnionej wodą z cukrem.
Nasz ogród nie był jedynym. Ogrody ciągnęły się po obu stronach naszej ulicy. Zresztą cała dzielnica nazywała się Ogrody, a nasza ulica Ogrodowa. Żeby dojść do dzielnicy, trzeba było przejść przez ulicę zwaną Opłotki. Była to bardzo niebezpieczna ulica. Mówiono że fruwają tam noże. Ulica Ogrodowa kończyła się pod krzyżem, spod którego wykopano zwłoki jakiegoś zasztyletowanego nieszczęśnika. To były naprawdę zupełnie inne czasy, pełne innych ideałów i bohaterów. Tamten świat odszedł na zawsze, ale wtedy był mój i najwspanialszy.
Znałem nie tylko nasz ogród. Poznawałem z czasem ogrody po obu stronach naszej ulicy. Lecz nie tylko ogrody, ale i innych mieszkańców. Zawiązywały się przyjaźnie, jedne mniej, inne bardziej zażyte, ale przeważnie nic z nich nie wynikało. Byłem typem samotnika, który jeśli wchodził w jakiś układ grupy, przejmował przywództwo. Z tego powodu najczęściej kończyły się znajomości z innymi rówieśnikami. Ale po takich niepowodzeniach, mogłem zawsze wrócić do naszego ogrodu, gdzie byłem sobie panem.
Jednym z moich rówieśników był Stefek, mieszkający w połowie ulicy, po drugiej jej stronie. Wybraliśmy się tam na wspólne zabawy; był ze mną młodszy brat. Nie miał jeszcze trzech lat i chodził w spodenkach wypchanych pieluchą, przez co wyglądał przezabawnie, kołysząc się krok za krokiem, gdyż na pieluchę miał założoną jeszcze ceratkę. Był chodzącym obrazem nieszczęścia. Gdy miał sześć miesięcy wypadł z łóżeczka i urwał mu się nerw w lewym oku, przez co miał ekstremalnego zeza. Baba, która się nami zajmowała (tak ją nazywaliśmy), była bardzo leniwa. Większą część czasu zamiast się nami zajmować, spała. Po wypadku przywiązywała braciszka za nogę do łóżeczka, żeby więcej nie wypadał. Dopiero gdy miał sześć lat przeszedł operację podwiązania nerwu i oko wróciło, ale nie do końca, na miejsce. Musiał nosić okulary.
Tak więc wybraliśmy się do Stefka... Po krótkiej naradzie postanowiliśmy pobawić się w dzikich indian, tropiących wrogie plemię. Było nas w sumie czterech. Czwartym był Krzyś, mieszkający naprzeciwko Stefka. Ponieważ wszyscy chcieliśmy należeć do jednego plemienia, musieliśmy znaleźć jakieś wrogie plemię. Jako osobnik z cechami przywódczymi znalazłem nam szybko przeciwnika. Były to kury, których spora gromadka biegała po ogrodzie Stefka, nieświadoma czyhających na nie wrogo nastawionych przedstawicieli innego plemienia. Najpierw sporządziliśmy odpowiednie uzbrojenie. Najlepiej do tego celu nadawały się gałęzie leszczyny; długie, sprężyste i wytrzymałe. Mieliśmy więc wspaniałe dzidy. Ale trafienie w uciekającego przeciwnika wcale nie było łatwe. Potrzebowaliśmy unieruchomionego przedstawiciela przeciwnego plemienia. Wpadłem na fantastyczny pomysł, a ponieważ potrzeba matką wynalazków znalazłem odpowiedni przedmiot – kawałek sznurka sizalowego, który był bardzo popularny w ogrodowych gospodarstwach domowych.
Wytropiliśmy grupę przeciwników bez trudu. Kury grzebały najczęściej w piasku w plamach słońca. Zarzuciłem pętlę właśnie w takim miejscu i zgodnie przycupnęliśmy w krzakach, oczekując na nieuważnego osobnika. Po jakichś piętnastu, dwudziestu minutach pojawiła się kura, krocząc z głową przy ziemi, szukając czegoś w drobinach piasku lub trawie. Krok za krokiem zbliżała się do naszej pułapki. Gdy tylko jej noga znalazła się w pętli, pociągnąłem mocno i sznurek zacisnął się. Nasz przeciwnik był złapany. Ale to był dopiero początek jego męk. Sznurek zarzuciłem na gałąź podciągając kurę do góry i przywiązałem do drzewa. Kura zawisła za jedną nogę ; szamotała się bijąc skrzydłami. Uderzyliśmy na nią zgodnie, okładając ją naszymi dzidami. Ptak był bardzo żywotny. Miotał się na sznurku, a my uderzaliśmy bezlitośnie z czterech stron. Trwało to już parę ładnych chwil, gdy Stefkowi udało się trafić kurę w szyję. Złamał jej kręgosłup. Byliśmy usatysfakcjonowani. Pokonaliśmy wreszcie przeciwnika. Opuściłem ptaka na ziemię, gdzie powoli dokańczał żywota wywracając oczami w które zaczęła zaglądać śmierć. Nie miałem sumienia. Przepojony byłem mocą odbierania życia. Mój młodszy braciszek bardzo się przestraszył i odrzuciwszy swoją dzidę uciekł do domu. Pożegnałem się z moimi współplemieńcami i też ruszyłem w kierunku naszego domu.
Za bramą podwórka, gdzie mieszkał Stefek, obok jego domu był sklep rzeźnicki, jedyny na naszej ulicy. Z pozoru był to zwykły sklep, lecz dla mnie bardzo magiczny. Miał dużą szybę w kształcie prostokąta stojącego w pionie, za którą różowiły się różne gatunki mięs i wędlin. Ta szyba oddziaływała na mnie hipnotyzująco. Codziennie chodząc do przedszkola i wracając z niego wpatrywałem się w tą szybę. Czasami matka musiała mnie siłą ciągnąć, gdyż stawałem i wpatrywałem się w nią nie pozwalając jej iść dalej.
Tamtego dnia, po zabiciu kury, szyba znów przywołała mnie swoją mocą. Nie mogłem oprzeć się pokusie... Podniosłem luźny brukowiec, jakimi wyłożona była nasza ulica i z całej siły cisnąłem nim w szybę. W sklepie były dwie osoby, ale żadna nie oberwała kamieniem. Szyba poszła z hukiem w drobny mak, a ja pędem ruszyłem do domu. Ze sklepu wybiegła właścicielka, grube babsko w białym fartuchu; ruszyła biegiem za mną. I tak nie miałem szans, gdyż mnie znała. Tak, że trafiła za mną do naszego domu. Ja byłem jednak szybszy i schowałem się w kuchni za szafą. Babsko zrobiło awanturę mojej matce; matka wyciągnęła mnie zza szafy i nieźle mi się dostało. Musiała zapłacić za szybę, co uszczupliło finanse przeznaczone na wakacje nad morzem.
A ja i tak byłem odtąd panem życia i śmierci, i nie istniały dla mnie żadne autorytety. Było to przyczyną różnych dziwnych incydentów, jakie przytrafiały mi się w moim późniejszym życiu.
Następnego dnia skończyłem pięć lat i wkrótce wyjechaliśmy na następne wakacje nad morze, gdzie czekały na mnie następne przygody.



Dla mojej Leny.