Brzoza

Mieszkam w samym środku miejskiej dżungli. Sam nie wiem, co to za miasto. Nie widzę więcej, niż po horyzont, na którym raz po raz migoczą światła samochodów. Co rano budzi mnie wschodzące słońce, szczypie delikatnie jak kochanka idealna i łechta, dopóki nie przywróci mi pełnej świadomości. Potem chowa się za koronami klonów, które są zaraz za mną, znika i już więcej go nie widzę, aż do następnego dnia. Ich liście często spadają na mnie, wplatają się w zieloną czuprynę i zostają tak długi czas, dopóki nie wypłucze ich chłodny wiatr; pewnie dzieje się tak dlatego, że one są znacznie wyżej ode mnie.

Jednak nie przeszkadza mi to. Więcej, bywa, że uważam te liście za ozdobę. Może z tego powodu, iż są one jedynym obiektem mojej styczności z klonami, które tak bardzo pragnąłbym uważać za braci. Podobnie jak i wiatr, ale i on nie chce mnie znać; czasem tylko dokucza mi swoim zimnem i wtedy nie da się go nijak odgonić. Chciałbym odezwać się do niego i niekiedy nawet porywam się na to – ale on śmieje się tylko i umyka dalej.

Chwilami dumam, jak cudownie jest być wiatrem. Jeśli istnieje jakakolwiek definicja wolności, dałbym się pociąć, że pisze się ją krótko: wolność = wiatr. Piękne uczucie. Latać po całym świecie, stykać się z każdą istotą i rzeczą, oglądać, dotykać, oddychać; mieć moc dawania i odbierania podług woli, moc kochania i nienawidzenia… Och, cóż to za odpowiedzialność! I cóż to za radość wielka. Tak, prawda, zazdrość nie jest mi obca. Zwłaszcza, że on ma mnie za nic. Bo pewnie jestem niczym. Jednym z wielu, bezwartościowym tworem. Pewnie tak właśnie jest.

Cały dzień nie robię nic wielkiego, więc mam okazję przyglądać się ludziom. Potem, nocą, zanim zasnę, wysnuwam sobie pewne wnioski z tego patrzenia. Dziwni oni są, ci ludzie. Tacy powtarzalni i jakże podobni. Podzieliłem ich sobie nawet na kilkanaście grup, a prawie każdy nowy do którejś się kwalifikuje. Wydaje mi się też, że dzieci mają inaczej. Dzieci zachowują się beztrosko, ci starsi zaś trzymają się sztywno ram swojej grupy, czy tego chcą, czy nie. Pamiętam, zdarzyło się kiedyś, że mijał mnie młody chłopak. Wejrzenie miał pogodne, z nutą arogancji i dystansu; nosił wytarte dżinsy i luźną, flanelową koszulę, która swobodnie dygotała na wietrze; w dodatku długie włosy pozostawione samym sobie i upaprane kropeczkami farby – a on wcale nie przejmował się tym. W ręku niósł jakiś kolorowy obraz, a z kieszeni sterczał mu długi pędzel. Nawet uśmiechnął się w moją stronę i nie w sposób, w jaki uśmiechają się tamci – oni sztywno i zgodnie z regułą; on zaś po swojemu, wesoło, szelmowsko i porozumiewawczo, choć nie znaliśmy się. A szkoda. Dobrze byłoby przyswoić sobie jego historię. Na swój sposób jego osoba dodawała mi przez jakiś czas otuchy. Kroczył tak swobodnie i bez niewidzialnych łańcuchów na kostkach, z pełną świadomością i pewnością, że świat jest taki a taki. On wiedział dużo i widział też niemało; jestem pewien, że nie starał się nie widzieć lub podporządkowywać. On był i to niemal biło od niego, choć inni ludzie nie dostrzegali owego faktu. Inni ludzie umiejętnie nie widzieli. Ośmielę się stwierdzić, że świat jest ślepy, zaś tylko wyjątki posiadają zdrowe oczy. Paskudna to umiejętność, nie dostrzegać.

Jakiś czas po tamtym dniu zobaczyłem go ponownie. Radowałem się już gdy wyłonił się zza zakrętu uliczki i szedł ku mnie, lecz kiedy zbliżył się na kilka kroków moja wesołość ustąpiła miejsca dwóm mieszanym uczuciom: rozczarowaniu i zdziwieniu. Albowiem maszerował on równo, niezręcznie; wzrok wlepił w chodnik, a spojrzenie miał zmartwione, policzki nieco bardziej zapadnięte i mniej rumiane; stąpał nieco przygarbiony i skulony, ustępował z drogi i pilnował się, by urzędowy garnitur nie upaprał się błotem. Ręce trzymał prosto, a włosy ściął na krótko, tak, żeby nie wyróżniały się w tłumie.
Potem zniknął za ogrodzeniem parku i już więcej go widziałem. O ile dobrze pamiętam, wieczorem z żalem sklasyfikowałem go jako element grupy czternastej. Do tej pory tabela „inni” spoczywa w mym umyśle pusta.

Kiedy tak tygodniami bytuję w jednym miejscu, bez nadziei na przemieszczenie się, bez nadziei, aby ktoś dostrzegł powolne ruchy obu moich jasnych, pełnych głębokich rys i o zgrubiałej pokrywie konarów, aby ktoś dostrzegł, jak powoli usycham, myślę sobie, dlaczego nazywam się Jan Brzoza, dlaczego pofarbowałem sobie włosy na zielono i dlaczego, do cholery jasnej, Bóg sparaliżował obie moje nogi.