Festyn trwał nadal. Przez pijackie śpiewy od czasu do czasu, przebijał się krzyk sołtysa, który karcił niepełnoletnią młodzież za spożywanie piwa. Ogon komety przeciął niebo na pół i ze wszystkich stron otoczyła mnie woń intensywnej, konwaliowej nuty zapachowej perfum „Pani Walewska”.
- Cześć, kotku - Gośka bez wątpienia przedrzeźniała moją nową fryzurę.
- Gośka! Bardzo się cieszę, że cię widzę! Co ty tu robisz? Myślałam, że pojechałaś odwiedzić ciotkę.
- Zrezygnowałam z wyjazdu. Nie mogłam przegapić takiej uroczystości. - Dziarskim ruchem ręki wskazała na górali, grających na scenie. - Poza tym, przecież mówiłaś mi, że wybierasz się na festyn. - Uściskała mnie, a ja zatopiłam się w jej ramionach.

Nasze spotkania są jak widok pierwszego przebiśniegu po mroźnej zimie. Razem z Gośką usmażyłam tysiące naleśników, omawiając przy tym każdy szczegół z naszego życia (a raczej to Gośka usmażyła, ja pomagałam jej robić ciasto). Od dzieciństwa jest moją najlepszą przyjaciółką. Złociste warkocze pól, wydeptane trawy boiska, mieszczącego się za kościołem i kamienisty brzeg Piszonu zbliżyły nas do siebie na tyle, że w swoim towarzystwie czułyśmy się najlepiej.

Węzeł naszej przyjaźni zacieśniła muzyka.
Uczyłyśmy się gry na skrzypcach u pewnej starszej damy - niegdyś sławnej wiolinistki, która była szczególnie brzydką kobietą. Jej nienaturalnie wypukłe kości policzkowe i trzy brodawki na nosie nie tylko przerażały mieszkańców wsi, ale budziły także respekt. Nikt o zdrowych zmysłach nie śmiał powiedzieć złego słowa na jej temat. Pani nauczycielka mieszkała w domku tporośniętym ni to mchem, ni to liśćmi. Ta mała rezydencja była enklawą dostojności. Gdy przekraczałyśmy próg salonu, naszym oczom objawiał się gigantyczny, dębowy kredens z rzeźbionymi po bokach kolumnami, który zajmował większą część pokoju. Pani nauczycielka bez trudu sięgała do półek, wbudowanych w wyższą część kredensu, gdzie za kryształowymi drzwiczkami piętrzyły się nieuporządkowane nutowe zapisy gam, menuetów, sonat. Wyciągała pożółkłe kartki i z namaszczeniem kładła je na żelaznym pulpicie. Wybijane w takt cztery czwarte słowa: „ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć”, spędzały nam sen z powiek. Ignorując bezsenne noce, postanowiłyśmy ujarzmić dzikie klucze wiolinowe. Na początku nie było to łatwe. Gdy ocierałyśmy smyczkiem o żelazne druty, muzyka skrzypcowej duszy przypominała wariacje staropolskich lamentów. Nie poddawałyśmy się i wytrwale piłowałyśmy wyczerpane struny. Po kilku latach ciężkiej pracy, której namacalnym dowodem stały się fioletowe opuszki naszych palców, instrumenty wydały prostą i śliczną melodię. Wtedy stała się rzecz straszna: Czarny futerał na naszych oczach zaczął przybierać kształt trumienki dla noworodka, a chudy smyczek - narzędzia, które noworodka zabija. Przerażone, rzuciłyśmy skrzypce w kąt.

Gośka ma pogodny wyraz twarzy. Widocznie festyn wprawił ją w dobry nastrój. Jest to jedna z nielicznych okazji, oprócz niedzielnej mszy, gdy w tym samym miejscu zbiera się komplet mieszkańców wsi. Siadamy na bocznych schodach remizy strażackiej, a ceremoniał wspólnych plotek zaczynamy od omówienia spraw dotyczących mężczyzn. Mój chłopak marzy o tym, aby zostać filozofem z prawdziwego zdarzenia.
- On kocha Kanta i Arystotelesa, a nie mnie! – kwituję.
- A mój chce się ze mną ożenić… - Gośka ciężko wzdycha.
Zadajemy sobie cztery istotne pytania: „Kiedy? Jak? Dlaczego? W jakim celu?” i wystarcza nam godzina, byśmy z czystą myślą przycupnęły na skraju wymyślonego wspólnie wniosku: jesteśmy zbyt młode na spędzanie wolnego czasu z chłopakiem-filozofem, na ożenek również. Po zamknięciu intymnych tematów natychmiast wkraczamy w ulubioną mantrę informacyjną: śluby, ciąże, pogrzeby.
- Czy wiesz, że zmarł stary Raczyński? - spytała Gośka.
- Nie… A kiedy?
- Wczoraj.

Stary Raczyński był już stary w czasach mojego dzieciństwa. Myślę, że on już urodził się w podeszłym wieku; z małym garbem na lewej łopatce, w sweterku w śmieszne wzorki, z siatką zmarszczek na twarzy, i tą drugą - siatką na ryby. Sędziwy Raczyński był absolwentem starej szkoły, która nauczyła go kłaniać się wszystkim do pasa i odpowiadać: „Dzień Dobry”, ściągać czapkę z głowy przed kapliczką i wrzucać węgiel do pieca w naszej szkole. W jego kotłowni chłopcy z szóstej klasy znajdywali schronienie. Co tam robili? Nie wiem. Nasz szkolny palacz był bezdzietnym kawalerem, a ojcowskie instynkty zaspokajał, zabierając chłopaków na ryby. Nie pił, nie szlajał się, nie przeklinał i pewnie nawet nie kłamał, chwaląc się wielkością okonia, którego schwytał poprzedniego dnia. Pan Raczyński z pewnością przekroczył wyższy pułap odczuwania szczęścia. Swoją mądrością przestąpił granicę wszelkich filozofii. Zachodzę w głowę, jakiego użył sposobu? Spędził ponad pół wieku w roboczych rękawiczkach, z twarzą umorusaną od węgla, w dymie, smrodzie, ciasnocie, ze zgrają dzieciaków, wybuchającą nieznośnym wrzaskiem w kotle bijatyki, a on zawsze był tym samym, szczerze uśmiechniętym, starym Raczyńskim.