Reprezentant Wit powoli zbliża się do ostatniego miejsca, w którym zastawił wnyki kilka dni temu łudząc się, iż powoli podchodząc zastanie w nich, choć najmarniejszą zdobycz. Nie może wrócić do domu z pustymi rękoma. Nie mógłby żonie spojrzeć w oczy. Musi przynieść mięso, którym nakarmi Rzepkę i dwójkę najstarszych dzieci, które zdołały przeżyć ostatnią ciężką zimę mimo niewielkich racji jakie otrzymywali. Młodsze zmarły wciągu ostatnich trzech roczników trwającego przesilenia. Zmarły, bo pisarz z grodu racji im nie wydzielił twierdząc, iż tylko spisowym wydawać może wszelakie racje. Wiadomo, iż w spisie ludnościowym są spisani tylko ci kmiecie, co normy naznaczone wyrabiają i dzieci, na które pozwolenie z grodu otrzymali, wszystkim innym racje nie należą się. Jeśli masz trójkę dzieci a pozwolenie na jedno to dwójka umrze z głodu, bo jak maleńkie dziecko, co ledwie urodziło się, ma normy wyrobić by racje otrzymać!? Możesz oddać swym pociechom własne racje, ale skąd potem sił wziąć na wyrabianie naznaczonych norm? Poza tym racji, które otrzymują nie starcza dla niego i żony, o dzieciach już nie wspominając. Od początku przesilenia przyzwolenia na dzieci nikt nie otrzymuje, a te pchają się na świat niewiadom po co, aż dziw iż Zakon Księgi Dnia Sądu Ostatecznego nie karze... Przecie miejsca i racji dla maleństw nie ma. Pisarz żaden nowonarodzonych dzieci do wpisu rejestrowych nie wpisze, racji nie wydzieli. Ostatni spis sporządzony został kilka roczników przed przesileniem, tuż po zaprzestaniu wypraw na niewierców. Od trzech roczników nie ma rodziny w kolektywie, w której chociaż by jedno dziecko nie zmarło z głodu lub choroby. Jeśli nie zdobędzie mięsa, nie wyżywi z otrzymanych racji swoich dziatek. Kolejne pewnie zimą zemrze. Żona nie przeżyje śmierci następnego dziecka, pęknie jej serce, a on zostanie sam. Już stała się oziębła i obwinia go o śmierć dwójkę najmłodszych, ale jakby od razu dziatki ich Zakonowi oddano, jak zawsze czyniono z dziećmi rodziców, którzy nie potrafią swojego potomstwa wyżywić, teraz oszczędziło by żonie żalu. Ale nie… Jeno powtarzała, iż na zatracenie dzieci nie odda, bo usłyszała, iż Zakon przed dwudziestoma rocznikami, na ostatnim przesileniu, chłopców wysłał na bagniska, na ofiarę Upiorom, by kolektywów więcej nie oczyszczały ze sprzeniewierzeńców. Głupia kobieta, musiała podsłuchiwać?
Westchnął rozgoryczony i zatrzymał się.
Wnyk zastał pusty. Kolejny tego dnia. Ostatni, jaki założył kilka dni temu.
Siarczyście zaklął, cisnął o ziemię słomianą torbę i łuk, po czym ciężko zwalił się na spróchniały pień powalonego drzewa, schował twarz w dłoniach i gorzko zapłakał nad okrutnym losem.
Jak ma wrócić z pustymi rękoma do domu? Do żony? Do dzieci? Czym napełni ich brzuchy? Kilkoma grzybami i garścią jeżyn, jakie znalazł we strefie? Racji żywnościowych, które co tydzień otrzymują w arendzie kolektywu jeszcze im nie wydano, chociaż wczoraj minął piąty dzień tygodnia. Piąty dzień od dnia, kiedy to powinien przybyć pisarz z grodu do arendarza Stefana z przydzielonymi racjami dla kolektywu. Nie doczekawszy się należnych racji, on reprezentant kolektywu nakazał arendarzowi by poszedł do grodu przypomnieć się. Z arendarzem ruszyło kilku kmieci, niby to, na co miesięczne ćwiczenia wojskowe. Może już wrócili z gródka i przynieśli racje? Ale w to wątpi. Grodowi pisarze, jeszcze nigdy nie wydali racji reprezentantom ni arendarzom w grodzie. Zawsze pisarz racje przywozi do kolektywu. Zawsze.
Nagród za wyrobienie nad norm też już nie przydzielają, ani nagród dla niego, reprezentanta kolektywu i arendarza za sprawowaną funkcję. Spóźniają się wydawaniem racji dwa, trzy dni każdego tygodnia, co gorsza nie wydają racji na „spóźnione” dni. Niby to racje przeznaczone zostały na ofiarę dla przeklętych z bagien, by kolektywów nie oczyszczały. Więc otrzymują racje na cztery, pięć dni zamiast na siedem. Przez resztę tygodnia głodują, chociaż podlegli mu kmiecie wyrobili założoną na kolektyw normę i zdali ją do grodu. Racji jeszcze na ten tydzień nie otrzymali, więc znowuż głodować przyjdzie nie wiadomo jak długo. Słuchać narzekań żony i płaczu głodnych dzieci, nie ma już sił, ni serca. Chyba jeno żyły podciąć sobie zostaje.