Na prze­strze­ni lat spo­tka­łem wielu ludzi, któ­rzy uwa­ża­li mi­ło­śni­ków sztu­ki Wa­gne­rów za ode­rwa­nych od rze­czy­wi­sto­ści sza­leń­ców. Mó­wio­no tak też o ko­ne­se­rach, zwy­kle alie­no­wa­nych, od­py­cha­nych dzi­wacz­ny­mi uprze­dze­nia­mi i nie­przyj­mo­wa­nych do po­waż­nych krę­gów to­wa­rzy­skich. Cza­sem na­zy­wa­nych cho­ry­mi de­wian­ta­mi, chcą­cy­mi je­dy­nie zi­ścić swe podłe i obrzy­dli­we fan­ta­zje przed por­tre­ta­mi prze­ra­ża­ją­cych masz­kar za­klę­tych w płót­nach.

Ja jed­nak nie mo­głem się z tym zgo­dzić.

Fakt, dzie­ła mał­żeń­stwa Wa­gne­rów były iście dia­bel­skie, wy­rwa­ne jakby z naj­gor­szych kosz­ma­rów, czy naj­ciem­niej­szych za­ka­mar­ków czło­wie­cze­go umy­słu, jed­nak­że nie miały nic wspól­ne­go z de­wia­cja­mi. Od­sła­nia­ły je­dy­nie to, co ludz­kie, co tkwi­ło w nas głę­bo­ko, od czasu do czasu dając o sobie znać, choć sami pra­gnę­li­by­śmy się tego wy­przeć. Nic nie umy­ka­ło by­strym oczom ar­ty­stów. Po­tra­fi­li wej­rzeć głę­biej, ob­na­żyć lęki każ­de­go, kto po­dzi­wiał ich dzie­ła.

Wła­śnie za to uwiel­bia­łem mrocz­ną sztu­kę Wa­gne­rów.

Przedstawiciele galerii niechętnie patrzyli na te groteskowe prace, więc Wa­gne­ro­wie sami or­ga­ni­zo­wa­li ka­me­ral­ne wy­sta­wy. Za­pro­sze­ni go­ście cza­sem omdle­wa­li bądź wy­cho­dzi­li znie­sma­cze­ni, nie mogąc unieść cię­ża­ru hor­ro­ru i przej­mu­ją­ce­go na wskroś nie­po­ko­ju, które wy­zie­ra­ły z płó­cien. Po­dob­no gro­żo­no we­zwa­niem po­li­cji, inni zaś żą­da­li od­szko­do­wań za po­nie­sio­ne stra­ty mo­ral­ne. Mimo to ma­la­rze zy­ska­li roz­po­zna­wal­ność w całej Pol­sce i ze­bra­li spore grono oso­bli­wych pa­sjo­na­tów, zwy­kle ob­ra­ca­ją­cych się w wy­so­kich sfe­rach, które lu­bi­ło łamać tabu albo po­szu­ki­wa­ło nie­za­po­mnia­nych wra­żeń, tak jak ja.

***

Do ple­ca­ka wrzu­ca­łem co tylko po­pad­nie, port­fel, la­tar­kę, notes i dwa dłu­go­pi­sy, a także mały po­wer­bank, na wszel­ki wy­pa­dek. Spoj­rza­łem na to wszyst­ko jesz­cze raz i wes­tchną­łem. Chyba po­win­no wy­star­czyć.

Po włożeniu butów poprawiłem jeszcze roztrzepaną fryzurę. Leżący na komodzie telefon wylądował w kieszeni, podobnie jak paczka papierosów i kluczyki do samochodu. Wziąłem jeszcze parę lateksowych, które miały mi się przy­dać do­pie­ro na miej­scu. Za­mkną­łem za sobą drzwi po­ko­ju, naj­ci­szej jak tylko mo­głem, lecz mimo to matka wszyst­ko usły­sza­ła.

– Se­ba­stian, wy­cho­dzisz gdzieś? – rzu­ci­ła bez­na­mięt­nie, po czym wy­szła z kuch­ni, pa­trząc na mnie pu­sty­mi, po­zba­wio­ny­mi emo­cji ocza­mi.

Śmierć ojca od­ci­snę­ła na niej ogrom­ne pięt­no. Prze­ży­ła ją o wiele go­rzej, niż ja czy Kasia i choć było to tak dawno, wciąż żyła tam­tym dniem. Nie dzi­wi­łem się i pra­gną­łem za wszel­ką cenę pomóc, lecz na nic się nie zga­dza­ła, upar­ta jak zwy­kle. Jej nocne szlo­chy przy­pra­wia­ły cza­sem o dresz­cze… Je­dy­ne co mo­głem zro­bić, to nie mie­szać jej w swoje ko­lej­ne, być może nie­bez­piecz­ne, plany.

W tym przy­pad­ku nie­wie­dza po­win­na być naj­lep­sza.

– Umó­wi­łem się z chło­pa­ka­mi na piwo – skła­ma­łem i po­pra­wi­łem ple­cak. – Prze­śpię się u Ma­te­usza, więc nie mu­sisz na mnie cze­kać.

Sio­stra wy­szła z po­ko­ju i uśmiech­nę­ła się dys­kret­nie w moją stro­nę. Do­brze wie­dzia­ła, że kła­mię, lecz mimo to czu­łem, że nic nie wy­ga­da. Znała moją ob­se­sję i choć była jej prze­ciw­na, to rów­nież ro­bi­ła wszyst­ko, by nie wcią­gnąć w to zroz­pa­czo­nej matki, która miała na gło­wie zbyt wiele pro­ble­mów. Byłem za to nie­zmier­nie wdzięcz­ny.

– Po­zdrów go od nas – rzu­ci­ła sar­ka­stycz­nie na pożegnanie, a ja tylko nie­zręcz­nie po­ki­wa­łem głową. Uca­ło­wa­łem matkę na po­że­gna­nie w po­li­czek i sprze­da­łem Kaśce kuk­sań­ca, na co ona od­po­wie­dzia­ła lek­kim kop­nię­ciem. Matka w ciszy wró­ci­ła do kuch­ni, a Kasia do swo­je­go po­ko­ju wy­peł­nio­ne­go dźwię­ka­mi la­su­ją­cej mózg mu­zy­ki.

Za­ci­sną­łem dłoń na klam­ce. Nie­pew­ność i zgro­za zro­dzi­ły się w moim umy­śle, lecz tylko na chwi­lę. Otwo­rzy­łem w końcu drzwi, po czym wy­sze­dłem na ciem­ną klat­kę scho­do­wą, zo­sta­wia­jąc matkę i sio­strę za sobą.

*

Słoń­ce cho­wa­ło się le­ni­wie za ho­ry­zon­tem, ma­lu­jąc niebo czer­wo­nopo­ma­rań­czo­wy­mi bar­wa­mi. Kiedy tylko wy­sia­dłem z golfa za­par­ko­wa­ne­go nie­da­le­ko urzę­du gminy, li­sto­pa­do­wy wiatr ob­da­rzył moje po­licz­ki lo­do­wa­tym po­ca­łun­kiem. Za­rzu­ci­łem stary oj­cow­ski płaszcz, jed­nak wciąż było mi zimno, jak­bym zna­lazł się w sercu za­mar­z­nię­te­go pie­kła.

Senna wieś wy­co­fy­wa­ła się po­wo­li z dzien­ne­go życia, a lu­dzie kie­ro­wa­li w stro­nę cie­płych łóżek i fo­te­li. Nie dla mnie jed­nak te wy­go­dy. Wy­ru­sza­łem bo­wiem na naj­więk­szą eska­pa­dę do­tych­cza­so­we­go życia, któ­rej suk­ces byłby wiel­kim kro­kiem w mojej ka­rie­rze. Kro­kiem ku sła­wie, a być może i małej for­tu­nie, która ze­trze szy­der­cze uśmiesz­ki z ust moich ko­le­gów po fachu. Po­nad­to matka nie bę­dzie mu­sia­ła się przej­mo­wać cią­gle ro­sną­cy­mi ra­chun­ka­mi, a i sio­stra mo­gła­by spoj­rzeć z więk­szą na­dzie­ją na wy­ma­rzo­ne stu­dia za gra­ni­cą.

Opła­ca­ło się pod­jąć takie ry­zy­ko.

Banie to opu­sto­sza­ła miej­sco­wość na za­cho­dzie Pol­ski, mała, lecz obar­czo­na nie­zwy­kłą hi­sto­rią. Dawno temu ziemia ta należała do Tem­pla­riu­szy, któ­rzy wznie­śli ka­mien­ny ko­ściół, od­re­stau­ro­wa­ny po licz­nych kon­flik­tach za­zna­czo­nych krwią na kar­tach lokalnych kronik. Ja jed­nak nie przy­je­cha­łem tutaj ani dla ka­pli­cy, ani dla wspo­mnie­nia za­kon­ni­ków. Nie byłem żad­nym hi­sto­ry­kiem, tylko po­cząt­ku­ją­cym dzien­ni­ka­rzem, a praw­dzi­wym celem mojej po­dró­ży był słyn­ny dwo­rek Wa­gne­rów, wzniesiony na krań­cu wsi. To tam zgromadzono ich pie­kiel­ne prace, to tam miała odbyć się w przy­szłym ty­go­dniu wy­sta­wa pre­zen­tu­ją­ca naj­now­sze dzie­ło ar­ty­stów.

Wy­sta­wa i dzie­ło o tyle nie­zwy­kłe, gdyż Wa­gne­rów od dawna uwa­ża­no za mar­twych lub za­gi­nio­nych tak jak ich syna, Jó­ze­fa, czło­wie­ka rów­nie, a być może i bar­dziej ta­jem­ni­cze­go od sa­mych ar­ty­stów.

Wy­cią­gną­łem pa­pie­ro­sa ze zmię­tej pacz­ki. Udało mi się za­pa­lić, choć nie­przy­jem­ny wiatr zdmu­chi­wał pło­mień za­pal­nicz­ki, ni­czym za­tro­ska­na matka. W końcu za­cią­gną­łem się i wy­pu­ści­łem dym przez lekko za­ci­śnię­te wargi, po­dzi­wia­jąc za­chód słoń­ca. Ostat­nie chwi­le spo­ko­ju, po­my­śla­łem.

Głę­bo­ko wes­tchną­łem i ru­szy­łem po­wol­nym kro­kiem w stro­nę dwor­ku, wciąż roz­my­śla­jąc nad swoim pla­nem. Żwir chrzę­ścił pod zno­szo­ny­mi bu­ta­mi, zimny wiatr mierz­wił włosy, a nagie ga­łę­zie drzew rzu­ca­ły na ulicę nie­wy­raź­ne cie­nie.

Co jakiś czas wcią­ga­łem dym, drżą­cy­mi pal­ca­mi strą­ca­jąc po­piół na zie­mię. Za­wsze mia­łem ja­kieś obawy, kiedy mu­sia­łem zmie­rzyć się z czymś po raz pierw­szy. Oddychałem płytko i nie mogłem opanować drżenia nóg. Była to jedna z moich bar­dziej iry­tu­ją­cych cech, dla­te­go mu­sia­łem wziąć się w garść, choć cały czas nie byłem pe­wien tego, co za­mie­rza­łem zro­bić. Jesz­cze nigdy nie wła­my­wa­łem się do żad­nej po­sia­dło­ści, zwłasz­cza kogoś tak bo­ga­te­go i sław­ne­go jak Wa­gne­ro­wie.

Nie za­mie­rza­łem ni­cze­go ukraść. Nie na­zwał­bym tego też wła­ma­niem, prę­dzej na­wie­dze­niem pu­ste­go domu, nie­pro­szo­ną wi­zy­tą niby dawno nie­wi­dzia­ne­go ku­zy­na. Mia­łem klu­cze do wszyst­kich drzwi, co praw­da pod­ro­bio­ne, wy­cią­gnię­te oso­bi­stym uro­kiem i cha­ry­zmą od ekipy sprzą­ta­czek przy­go­to­wu­ją­cej dom na wy­sta­wę.

Nie pra­gną­łem za­własz­czyć sobie ich dzieł ani ni­cze­go zbru­kać. Mój cel był inny, mniej pro­za­icz­ny. Chcia­łem zro­bić to, co oni po­tra­fią naj­le­piej. Ob­na­żyć ich przed świa­tem, po­znać pie­czo­ło­wi­cie skry­wa­ne se­kre­ty ge­niu­szu, zaj­rzeć tam, gdzie nie pa­trzył nikt, po czym opi­sać to w pierw­szej bio­gra­fii tych nie­sa­mo­wi­tych i ta­jem­ni­czych ar­ty­stów.

Na nic zdały się licz­ne maile z proś­bą o spo­tka­nie z mło­dym Win­cen­tym Wa­gne­rem, eks­cen­trycz­nym wnu­kiem ar­ty­stów, od­po­wie­dzial­nym obec­nie za ich do­ro­bek. Męż­czy­zna zda­wał się nie­uchwyt­ny, igno­ro­wał nie­mal każde wia­do­mo­ści, choć raz dał ostro do zro­zu­mie­nia, że nie ma za­mia­ru roz­ma­wiać z kimś tak ogra­ni­czo­nym i nie­wraż­li­wym jak ja. Nie wie­dzia­łem, co to miało do­kład­nie ozna­czać, ale w tych sło­wach, peł­nych jadu i po­gar­dy, wy­czu­łem wy­zwa­nie.

Wiatr przy­bie­rał na sile, mu­ska­jąc od­sło­nię­tą skórę na dło­niach i szyi. Zna­la­złem się w końcu przy małym roz­wi­dle­niu, gdzie po­pę­ka­ny as­falt ustę­po­wał miej­sca ścież­ce pro­wa­dzą­cej pro­sto do dwor­ku. Ulicz­ne oświe­tle­nie rów­nież miało tu swój ko­niec, przez co droga pogrążała się w mroku, choć wciąż było na tyle jasno, że mo­głem obyć się bez la­tar­ki.

Nie zmie­ni­ło to jed­nak faktu, że nadal czu­łem gry­zą­cą nie­pew­ność.

Po chod­ni­ku bie­gli dwaj męż­czyź­ni ubra­ni na spor­to­wo. Rzu­ci­li mi zło­wro­gie spoj­rze­nia, jak­bym fak­tycz­nie za­mie­rzał coś ukraść. Star­sza pani trzy­ma­ją­ca na smy­czy szcze­ka­ją­ce­go psa, rów­nież za­czę­ła na mnie pa­trzeć, kiedy tylko zna­la­złem się na szo­sie. Mimo iż sze­dłem szyb­kim kro­kiem, nie od­wra­ca­jąc się, cały czas czu­łem na ple­cach jej prze­ni­kli­wy, przy­pra­wia­ją­cy o dresz­cze wzrok.

Miesz­ka­ją tu bar­dzo dziw­ni lu­dzie, po­my­śla­łem, sta­ra­jąc się ich igno­ro­wać.

Na le­śnej dro­dze byłem już cał­kiem sam. Usi­ło­wa­łem utrzy­mać wy­bu­ja­łą wy­obraź­nię na wodzy, sku­pia­jąc swój wzrok na po­grą­ża­ją­cym się w mroku je­zio­rze, na­zy­wa­nym przez miesz­kań­ców Dłu­gie. Nie był to jed­nak naj­lep­szy po­mysł. Pa­mię­ta­łem pewną le­gen­dę o tym miej­scu, którą opo­wie­dział mi oj­ciec, dawno temu, zanim po­sta­no­wił ode­brać sobie życie.

W la­tach sie­dem­dzie­sią­tych jakiś chory męż­czy­zna be­stial­sko za­mor­do­wał całą swoją ro­dzi­nę i spa­lił dom razem z ich zma­sa­kro­wa­ny­mi zwło­ka­mi. Potem zbiegł z miej­sca zda­rze­nia, a wszel­ki słuch po nim za­gi­nął. Jed­nak sta­rzy miesz­kań­cy Bani twier­dzi­li, że męż­czy­zna w akcie roz­pa­czy i de­spe­ra­cji rzu­cił się do wody. Nawet kil­ka­dzie­siąt lat póź­niej, zwy­kle po zmierz­chu, można było po­dob­no do­strzec, jak przy brze­gu dry­fu­je jego obrzy­dli­wie sine, na­puch­nię­te ciało. 

Wie­dzia­łem, że to tylko głu­pia le­gen­da, wy­my­ślo­na przez znu­dzo­nych pi­jacz­ków albo bab­cie chcą­ce na­stra­szyć nie­grzecz­ne wnu­czę­ta, ale lęk i gęst­nie­ją­ca at­mos­fe­ra zro­bi­ły swoje.

Moje serce za­czę­ło bić jesz­cze szyb­ciej, kiedy w końcu uj­rza­łem ma­je­sta­tycz­ną, man­sar­do­wą bu­dow­lę, która po­wi­ta­ła mnie oso­bli­wym uro­kiem, wy­ła­nia­jąc się spo­mię­dzy na­gich ko­na­rów drzew. Stary dwo­rek Wa­gne­rów zda­wał się zimny i su­ro­wy, mimo że kilka lat temu prze­szedł grun­tow­ny re­mont. Jed­nak pia­sko­wa farba utra­ci­ła już świe­żość, przy­po­mi­na­jąc teraz ko­lo­ry zbli­żo­ne do roz­ma­itych od­cie­ni sza­ro­ści. To samo można było po­wie­dzieć o czer­wo­nej nie­gdyś da­chów­ce, teraz brud­nej od desz­czu i wil­go­ci, gdzie­nie­gdzie po­ro­śnię­tej mchem.

Że­la­zna brama skrzy­ła się wie­czor­ną rosą w bla­dym świe­tle wscho­dzą­ce­go księ­ży­ca. Byłem tu sam, nie li­cząc pta­ków, wbi­ja­ją­cych we mnie po­nu­re spoj­rze­nia z na­gich ga­łę­zi drzew.

Za­po­mnia­łem o klu­czach do furt­ki, jed­nak była na tyle niska, że bez pro­ble­mu ją prze­sko­czy­łem i po chwi­li wy­lą­do­wa­łem na pod­nisz­czo­nym chod­ni­ku Wa­gne­rów. Uczucie déjà vu oraz dreszcze przeszyły mnie od dołu do góry, jak­bym wstę­po­wał w nie­przy­ja­zne, choć zna­jo­me miej­sce.

Wy­pro­sto­wa­łem się, po czym ostroż­nie ru­szy­łem w stro­nę ciem­nych drzwi dwor­ku. Mi­ną­łem nie­ko­szo­ny od wie­ków trawnik, a także za­nie­dba­ne ro­śli­ny, przy­po­mi­na­ją­ce bar­dziej cmen­tar­ne chasz­cze, ani­że­li je­sien­ny ogród, po­zba­wio­ne ja­kie­go­kol­wiek pięk­na czy uroku. W od­da­li stało kilka gip­so­wych, brud­nych i po­pę­ka­nych po­są­gów praw­do­po­dob­nie imi­tu­ją­cych grec­kie rzeź­by – nie­god­nie, w mojej skrom­nej opi­nii.

Wresz­cie do­tar­łem do ma­syw­nych drzwi. Wstrzy­ma­łem od­dech. Z kie­sze­ni płasz­cza wy­cią­gną­łem la­tek­so­we rę­ka­wi­ce, które od razu wło­ży­łem, oraz pę­czek klu­czy do po­sia­dło­ści. Drżą­cy­mi dłoń­mi wsa­dzi­łem do zamka naj­więk­szy z nich. Chwi­la nie­pew­no­ści i… go­to­we. Za­krę­ci­łem dwa razy, aż po­czu­łem, że me­cha­nizm ustę­pu­je. Chwy­ci­łem mo­sięż­ną, lo­do­wa­tą klam­kę, po czym otwo­rzy­łem cięż­kie drzwi.

Wstrzy­ma­łem od­dech i nad­sta­wi­łem uszu, by upew­nić się, że wokół mnie nic się nie po­ru­sza, że je­stem sam, a od­głos otwie­ra­nych drzwi nie obu­dził ni­ko­go… i ni­cze­go.

Cicho, pusto. Wsze­dłem więc ostroż­nie do mrocz­ne­go środ­ka, zo­sta­wia­jąc wszyst­ko i wszyst­kich za sobą. Nie było już od­wro­tu.

Z ple­ca­ka wy­cią­gną­łem la­tar­kę. Blade świa­tło padło na prze­stron­ny salon Wa­gne­rów, sta­ro­mod­ny, jakby za­trzy­ma­ny w cza­sie. Drew­nia­na pod­ło­ga skrzy­pia­ła przy każ­dym kroku, a białe ścia­ny od­bi­ja­ły nie­przy­jem­nie świa­tło. Sze­dłem w ciszy, ob­ra­ca­jąc się co jakiś czas przez ramię. Czu­łem, że zry­wam za­ka­za­ny owoc. Nie­po­kój mie­szał się z nie­zdro­wą fa­scy­na­cją, a serce biło jak sza­lo­ne. My­śla­łem, że zaraz wy­sko­czy z pier­si.

Dwo­rek Wa­gne­rów na pierw­szy rzut oka nie przy­po­mi­nał żad­ne­go domu ro­dzin­ne­go, tylko sztyw­nie upo­rząd­ko­wa­ne mu­zeum z otwar­ty­mi po­miesz­cze­nia­mi oraz cia­sny­mi ko­ry­ta­rza­mi, wy­peł­nio­ne sta­ry­mi me­bla­mi i bi­be­lo­ta­mi.

Naj­pierw moim oczom uka­zał się czar­ny for­te­pian, który stał w kącie, cichy i za­po­mnia­ny, po­kry­ty lekką war­stwą kurzu. Obok in­stru­men­tu znaj­do­wał się ozdob­ny zegar sto­ją­cy oraz brą­zo­wy fotel ze skóry, wy­sie­dzia­ny, gdzie­nie­gdzie po­pę­ka­ny, ugry­zio­ny bez­li­to­snym zębem czasu. Tro­chę dalej mie­ści­ła się ma­syw­na ko­mo­da, na któ­rej le­ża­ły róż­no­ra­kie ru­pie­cie i fi­gur­ki przypominające afry­kań­skie bóstwa…

Od­wró­ci­łem głowę, usły­szaw­szy jakiś sze­lest w od­da­li. Za­świe­ci­łem la­tar­ką, szu­ka­jąc źró­dła ha­ła­su, jed­nak nic nie uj­rza­łem. Pusto, cicho i nie­przy­jem­nie. To mu­siał być tylko wiatr… albo moja wy­obraź­nia.

Po­świe­ci­łem w dal­szą część dwor­ku i nie­mal wrza­sną­łem. Nie było w ludz­kim ję­zy­ku słów opi­su­ją­cych prze­ra­że­nie, które mnie znie­nac­ka uką­si­ło. Oto moim oczom uka­zał się pierw­szy obraz Wa­gne­rów, nie­wia­ry­god­nie ohyd­ny i kosz­mar­ny, od­py­cha­ją­cy brzy­do­tą przed­sta­wio­nej po­sta­ci. Na­zy­wał się Ślicz­na Ali­cja i przed­sta­wiał dziew­czy­nę, bru­tal­nie po­zba­wio­ną nosa i dol­nej szczę­ki, z gar­dłem roz­szar­pa­nym jakby przez wście­kłe zwie­rzę­ta oraz ję­zy­kiem przy­po­mi­na­ją­cym wi­ją­ce­go się węża.

Kolor, ja­kie­go Wa­gne­ro­wie użyli do na­ma­lo­wa­nia krwi, był tak wy­ra­zi­sty i re­al­ny, że mia­łem wra­że­nie, jak­bym pa­trzył na do­sko­na­łą fo­to­gra­fię.

Jed­no­oka twarz dziew­czy­ny tylko w po­ło­wie za­cho­wa­ła dawne pięk­no, utra­co­ne na za­wsze. Znisz­czo­ne przez dziką i nie­zna­ną siłę, która mo­men­tal­nie od­sło­ni­ła ukry­te ob­li­cze czło­wie­ka. Mimo to dziew­czy­na po­zo­wa­ła do zdję­cia, na tle sta­ro­daw­nej bo­aze­rii, nie­wzru­szo­na sta­nem ciała, choć w głębi duszy czu­łem jej ból i prze­ra­że­nie.

Zna­łem ten por­tret z In­ter­ne­tu, jed­nak ekran mo­ni­to­ra nie był w sta­nie oddać nawet po­ło­wy grozy i brzydoty, które ema­no­wa­ły z ob­ra­zu i hip­no­ty­zo­wa­ły widza…

Tylko ge­niusz lub sza­le­niec mógł ska­zić płót­no czymś takim.

Drżąc, oświe­tli­łem drugą ścia­nę i uj­rza­łem ko­lej­ne ob­ra­zy, przed­sta­wia­ją­ce dzi­wacz­nych ludzi ob­dar­tych ze skóry, z po­wy­krę­ca­ny­mi koń­czy­na­mi, gni­ją­cy­mi mię­śnia­mi czy wy­bi­ty­mi zę­ba­mi. Wszech­obec­ny i przy­tła­cza­ją­cy tur­pizm, który Wa­gne­ro­wie opa­no­wa­li do per­fek­cji. Pla­kiet­ki z ty­tu­ła­mi por­tre­tów gło­si­ły: Ko­bie­ta w kon­wul­sjach, Naga praw­da Ta­de­usza, Ukry­te pięk­no Mag­da­le­ny czy Ana­to­mia Stra­chu Dok­to­ra Ko­wal­skie­go. Więk­szość z nich do­brze zna­łem, jed­nak teraz wy­da­wa­ły mi się obce, żywe, bar­dziej ta­jem­ni­cze… No i te oczy! Te prze­klę­te oczy, które śle­dzi­ły mnie nie­na­wist­nym wzro­kiem, prze­bi­ja­ły na wylot i wy­sy­sa­ły całą ener­gię. Czu­łem, jakby za­glą­da­ły w moją duszę, roz­kła­da­ły ją na czę­ści pierw­sze, po­si­la­ły się. 

Sku­pi­łem się na por­tre­cie Matki. Szpet­na ko­bie­ta sie­dzia­ła na fo­te­lu i trzy­ma­ła przy ob­wi­słej pier­si ja­kieś mon­strum, by­naj­mniej nie czło­wie­ka. Isto­ta ko­ści­sta, szara, dziw­nie po­wy­krę­ca­na z py­skiem jak u wilka, która ssała z wście­kło­ścią mleko matki.

Po­czu­łem, jak zimny dreszcz prze­szedł po ple­cach. Blade świa­tło padło na szka­rad­ną twarz ko­bie­ty, wy­krzy­wio­ną nie­moż­li­wym do opi­sa­nia bólem. Wa­gne­ro­wie zdo­ła­li wy­ra­zić emo­cje tak ge­nial­nie, iż mia­łem wra­że­nie jakby po­stać za­mie­rza­ła za chwi­lę wy­sko­czyć z ram, wy­lą­do­wać tuż obok i krzy­czeć, ile sił w płu­cach, bła­gać, żebym za­brał od niej tego po­two­ra. Pod wpły­wem tej wizji wy­obraź­nia, po­tę­go­wa­na pa­nu­ją­cą ciszą i ciem­no­ścią, spra­wi­ła, że przez chwi­lę wy­da­wa­ło mi się, jakby ko­bie­ta wy­ko­ny­wa­ła po­wol­ny ruch w moją stro­nę…

Wzdry­gną­łem się i ru­szy­łem, by odejść jak naj­da­lej od tego strasz­li­we­go dzie­ła. Mimo to cały czas czu­łem na szyi ja­kieś nie­rów­ne, chłod­ne od­de­chy, jed­nak ni­cze­go ni­g­dzie nie do­strze­ga­łem…

Kilka tu­tej­szych prac nigdy nie uj­rza­ło świa­tła dzien­ne­go, więc były dla mnie czymś nowym, fa­scy­nu­ją­cym. Obraz za­ty­tu­ło­wa­ny To­pie­lec przed­sta­wiał si­ne­go i na­puch­nię­te­go męż­czy­znę le­żą­ce­go na plaży, wcią­ga­ne­go do wody przez po­kracz­ne isto­ty wy­rwa­ne z naj­gor­szych kosz­ma­rów. Jego skóra wy­da­wa­ła się gąb­cza­sta, po­kry­ta bą­bla­mi i wrzo­da­mi.

Obok niego wi­siał por­tret tak od­ra­ża­ją­cy, że za­mkną­łem na chwi­lę oczy, gdy tylko go uj­rza­łem. Świa­tło roz­ja­śni­ło na­ma­lo­wa­ne ciało męż­czy­zny po­kry­te dzie­siąt­ka­mi – nie! – set­ka­mi ohyd­nych dziur, po­prze­dzie­la­nych je­dy­nie wą­ski­mi pa­sma­mi sza­rej skóry. Boże, cóż za okro­pień­stwo! Od­wró­ci­łem szyb­ko głowę i wy­pu­ści­łem po­wo­li po­wie­trze, usi­łu­jąc opa­no­wać za­wro­ty głowy i od­ru­chy wy­miot­ne.

Im dalej sze­dłem, tym coraz po­twor­niej­sze po­sta­cie spo­ty­ka­łem, jedne gor­sze od dru­gich. Od­py­cha­ją­ce, szka­rad­ne i ha­nieb­ne, wy­cią­gnię­te siłą z cze­lu­ści pie­kła, któ­rym sam Sza­tan bałby się sta­wić czoła…

W końcu za­trzy­ma­łem się przed ka­mien­nym ko­min­kiem i uj­rza­łem za­wie­szo­ny nad nim au­to­por­tret mał­żeń­stwa Wa­gne­rów. Za­mar­łem. Zofia i Fry­de­ryk wy­glą­da­li na nim tak… zwy­czaj­nie, nie­kon­tro­wer­syj­nie. Od ludzi okry­tych taką sławą ocze­ki­wa­ło się zu­peł­nie czego in­ne­go, bar­dziej ory­gi­nal­ne­go. Oboje byli ubra­ni w sta­ro­mod­ne, po­wie­dział­bym nawet, dzie­więt­na­sto­wiecz­ne ubra­nia. Do tego mieli szla­chet­ne rysy twa­rzy i po­zo­wa­li dum­nie, z peł­ną gra­cji, niby ary­sto­kra­ci.

Ich szare oczy rów­nież śle­dzi­ły każdy mój ruch, jed­nak po­zba­wio­ne były tej nie­na­wi­ści, za­klę­tej w śle­piach masz­kar… Jed­nak jakie inne se­kre­ty skry­wa­ły?

W na­pię­tej ciszy zwie­dza­łem par­ter. Na­li­czy­łem dwa­dzie­ścia dwie prace, jed­nak mu­sia­ła być to tylko po­ło­wa ich do­rob­ku, sły­sza­łem o znacz­nie więk­szej liczbie. At­mos­fe­ra była du­szą­ca, a chłód prze­ni­kał mnie do szpi­ku kości. Jesz­cze nigdy nie czu­łem się tak nie­pro­szo­ny, cią­gle ob­ser­wo­wa­ny. Żadne od­wie­dzo­ne przez mnie miej­sce nie było tak nie­go­ścin­ne, tak od­py­cha­ją­ce i wro­gie.

Świa­tło la­tar­ki padło na brą­zo­we drzwi znaj­du­ją­ce się w po­bli­żu kuch­ni. Po­cią­gną­łem ostroż­nie chłod­ną klam­kę, jed­nak ani drgnę­ła. Wy­pró­bo­wa­łem po kolei wszyst­kie klu­cze i nic, żaden nie pa­so­wał.

To mu­sia­ło być zej­ście do piw­ni­cy, któ­rej sprzą­tacz­ki miały uni­kać jak ognia. Jedna z nich, naj­bar­dziej za­uro­czo­na moim to­wa­rzy­stwem, zdra­dzi­ła, że w domu są trzy nie­do­stęp­ne dla nich miej­sca: piw­ni­ca, strych oraz pokój Jó­ze­fa Wa­gne­ra, znaj­du­ją­cy się gdzieś na pierw­szym pię­trze.

Ja na­to­miast za wszel­ką cenę mu­sia­łem do niego zaj­rzeć.

Sto­jąc już jakiś czas przy drzwiach do piw­ni­cy, wy­czu­wa­łem na­si­la­ją­cy się fetor stę­chli­zny zmie­sza­nej z innym, me­ta­licz­nym za­pa­chem, który draż­nił moje noz­drza. Nie mia­łem po­ję­cia, co to mogło być. Wzdry­gną­łem się tylko i ru­szy­łem w stro­nę scho­dów pro­wa­dzą­cych na pierw­sze pię­tro.

Stą­pa­łem po­wo­li, ostroż­nie, roz­glą­da­jąc się do­oko­ła. Na ścia­nie wi­sia­ły różne zdję­cia, jedne czar­no-bia­łe, inne w ko­lo­rze, przed­sta­wia­ją­ce zwy­kle Wa­gne­rów oraz ich córkę, Marię. Matka Win­cen­te­go była łu­dzą­co po­dob­na do swo­ich ro­dzi­ców, jakby odzie­dzi­czy­ła ich cechy po równi.

Do­kład­nie przy­glą­da­łem się zdję­ciom, jed­nak ni­g­dzie nie wi­dzia­łem Jó­ze­fa. Do­strze­głem tylko jedną fo­to­gra­fię ro­dzin­ną, na któ­rej mógł­by się znaj­do­wać, lecz była ro­ze­rwa­na na pół, jakby w celu wy­rzu­ce­nia z pa­mię­ci syna mar­no­traw­ne­go…

Coś mu­sia­ło się mię­dzy nimi wy­da­rzyć.

Wsze­dłem w końcu na górę i uj­rza­łem ko­lej­ne ob­ra­zy, rów­nie nie­po­ko­ją­ce, co po­przed­nie. Przed­sta­wia­ły mrocz­ne miej­sca, od­wie­dza­ne je­dy­nie przez sza­leń­ców czy de­spe­ra­tów po­szu­ku­ją­cych moc­nych wra­żeń. Za­po­mnia­ny cmen­tarz, puste po­miesz­cze­nie po­dob­ne do sa­lo­nu Wa­gne­rów oraz po­grą­żo­ne w ciem­no­ści mau­zo­leum z otwar­ty­mi gro­ba­mi.

Z dru­giej stro­ny wi­sia­ły prace pre­zen­tu­ją­ce cha­otycz­ne pa­le­ty krwi­sto­czer­wo­nych barw, na­ma­lo­wa­ne za­rów­no z praw­dzi­wą wście­kło­ścią, jak i za­bój­czą pre­cy­zją. Ich ty­tu­ły od­po­wia­da­ły róż­nym emo­cjom: Złość, Gniew, Żal, Smu­tek… Wy­da­wa­ły się nie­zwy­kle oso­bi­ste. Nic dziw­ne­go, że nie zna­la­złem ich zdjęć w In­ter­ne­cie. Po­sta­no­wi­łem więc wy­ko­nać je sa­me­mu, do wła­snej ko­lek­cji.

Pełen lęku, prze­mie­rza­łem ciem­ny ko­ry­tarz, za­glą­da­jąc do róż­nych pokoi, jed­nak nie zna­la­złem ni­cze­go cie­ka­we­go ani przy­dat­ne­go. Żad­nych al­bu­mów, pa­mią­tek, dzien­ni­ków, nic. Czu­łem, że błą­dzę jak w la­bi­ryn­cie. Więk­szość po­miesz­czeń wy­glą­da­ła tak samo, pro­ste łóżka, szafy i ko­mo­dy z ciem­ne­go drew­na, do tego sta­ro­mod­ne per­skie dy­wa­ny. Po­nad­to w każ­dym wi­sia­ły te prze­ra­ża­ją­ce por­tre­ty nie­ludz­kich istot… Jak kto­kol­wiek mógł przy nich spać?

W końcu na­tra­fi­łem na opór. Klam­ka, którą zła­pa­łem, drga­ła, spra­wia­ła, że dłoń dziw­nie mro­wi­ła, nawet przez rę­ka­wicz­kę. Czyż­by to był pokój Jó­ze­fa? Wy­pró­bo­wa­łem wszyst­kie klu­cze, jed­nak żaden nie pa­so­wał… Tak, to musi być to. Szarp­ną­łem klam­kę i po­czu­łem, że drzwi nie są do­brze za­mknię­te. Na­par­łem na nie cia­łem, coraz moc­niej i moc­niej, aż w końcu od­pu­ści­ły. Uchy­li­łem je ostroż­nie, po czym za­świe­ci­łem la­tar­ką, wy­peł­nia­jąc po­miesz­cze­nie bia­łym świa­tłem. Było bar­dzo cia­sne, dusz­ne. Gęsty kurz spo­wił biur­ko, ko­mo­dę oraz duży regał z książ­ka­mi. Przy brud­nym oknie bez klam­ki znaj­do­wa­ły się wiel­kie pa­ję­czy­ny ze zwi­sa­ją­cy­mi, od­ra­ża­ją­cy­mi pa­ją­ka­mi. Pod nimi że­la­zne łóżko, z cien­kim ma­te­ra­cem oraz białą koł­drą, przy­po­mi­na­ją­cą prze­ście­ra­dło, któ­rym za­kry­wa­ło się ciała w kost­ni­cy.

Dłu­gość po­miesz­cze­nia i pa­nu­ją­cy w nim mrok spra­wia­ły, że wy­glą­da­ło bar­dziej jak trum­na, niż pokój na­le­żą­cy do mło­de­go chło­pa­ka. Ro­zej­rza­łem się do­oko­ła, szu­ka­jąc cze­goś cie­ka­we­go, po­dzi­wia­jąc przy oka­zji stare lek­tu­ry, znaj­du­ją­ce się na re­ga­le. Szekspir, Do­sto­jew­ski, Con­rad. Wi­dzia­łem też Pismo Świę­te oraz sto­ją­cy obok niego me­ta­lo­wy krzyż.

Nigdy nie sły­sza­łem, by Wa­gne­ro­wie byli re­li­gij­ni, więc zdzi­wi­łem się obec­no­ścią tych przed­mio­tów w po­ko­ju Jó­ze­fa. Ich syn wy­da­wał się taki inny, taki obcy wśród in­nych człon­ków ro­dzi­ny, zu­peł­nie jakby do nich nie pa­so­wał…

Spoj­rza­łem teraz na puste biur­ko. Wy­su­ną­łem jedną z szu­flad, potem ko­lej­ną, mniej­szą niż po­przed­nia. Sku­pi­łem tam świa­tło la­tar­ki i po chwi­li coś uj­rza­łem – dru­gie dno. Pod­nio­słem po­wo­li cien­ką płytę i uj­rza­łem gruby ze­szyt oprawiony w czar­ną skórę, któ­re­go kart­ki były po­żół­kłe. Wzią­łem go ostroż­nie do ręki, bojąc się, że coś znisz­czę. Otwo­rzy­łem go naj­de­li­kat­niej, jak tylko mo­głem i prze­czy­ta­łem tłu­sto na­pi­sa­ne ostrze­że­nie na pierw­szej stro­nie:

Pa­mięt­nik ten zo­sta­je w tym plu­ga­wym miej­scu i nie ma prawa opu­ścić jego murów. Nigdy, pod żad­nym po­zo­rem, a kto­kol­wiek go od­czy­ta, nie­chaj zmi­łu­je się nad moją duszą. J.W, 1995r.

O mój Boże! To pa­mięt­nik Jó­ze­fa Wa­gne­ra. Jego pry­wat­ne wy­zna­nia i hi­sto­rie… Czu­łem się, jak­bym zna­lazł worek ze zło­tem. Taka zdo­bycz na pewno po­mo­gła­by mi zro­zu­mieć życie Wa­gne­rów, ich re­la­cje, drogę do mi­strzo­stwa, a i może od­po­wie­dzia­ła­by na py­ta­nie, do­ty­czą­ce ta­jem­nic Jó­ze­fa.

Nikt nie wie­dział, co się z nim stało. Pew­ne­go dnia po pro­stu za­gi­nął. Czyż­by uciekł z jakąś dziew­czy­ną? Wy­je­chał za gra­ni­cę? Po­peł­nił sa­mo­bój­stwo? Je­dy­ni mó­wi­li tak, a dru­dzy ina­czej, jed­nak wszy­scy wie­dzie­li, że wy­da­rzy­ło się tu coś dziw­ne­go, coś, o czym Wa­gne­ro­wie nie­chęt­nie wspo­mi­na­li.

Usia­dłem na łóżku, które ża­ło­śnie za­skrzy­pia­ło. Ro­zej­rza­łem się do­oko­ła jesz­cze raz, nad­sta­wia­jąc uszu. Cisza, byłem cał­kiem sam. Za oknem ze­rwał się po­ry­wi­sty wiatr, który wył prze­raź­li­wie i tar­gał ga­łę­zia­mi drzew.

Prze­łkną­łem gło­śno ślinę i za­czą­łem czy­tać przy świe­tle la­tar­ki.

Pismo Jó­ze­fa było bar­dzo nie­wy­raź­ne, ko­śla­we, ale sta­ra­łem się roz­szy­fro­wać wszyst­ko, co mo­głem. Pierw­sze wzmianki nie wnio­sły ni­cze­go in­te­re­su­ją­ce­go, młody Józef opi­sy­wał je­dy­nie swoje drew­nia­ne za­baw­ki, ulu­bio­ne filmy i książ­ki, szko­łę czy ko­le­gów. Nie wspo­mi­nał o ro­dzi­cach i ich twór­czo­ści. Do­pie­ro póź­niej­sze no­tat­ki z na­sto­let­nich lat Jó­ze­fa wpra­wi­ły mnie w praw­dzi­wą grozę i osłu­pie­nie.

…Widzę je wszę­dzie, ich ob­śli­zgłe, wi­ją­ce się ciała… już dłu­żej tak nie mogę. Czuję, jak po mnie łażą, ką­sa­ją […] Myślę, że mogą wy­cho­dzić z piw­ni­cy, ale jak do­sta­ją się aż tutaj… Mu­sia­łem się tego do­wie­dzieć.

[…] Oj­ciec zbił mnie po­rząd­nie, kiedy zna­la­złem do niej klu­cze. Krzy­czał, że na wszyst­ko jesz­cze przyj­dzie czas, że je­stem za młody i teraz ni­cze­go nie zro­zu­miem […] Mia­łem cier­pli­wie cze­kać i wszyst­kie­go się uczyć…

… Cza­sem wi­dzia­łem tu młodą ko­bie­tę z dziec­kiem, która roz­ma­wia­ła z ro­dzi­ca­mi, sie­dząc na fo­te­lu i kar­miąc syna pier­sią. Sły­sza­łem raz, jak na­rze­ka­ła na męża i pracę, że bra­ku­je im pie­nię­dzy, że nie tak to sobie wy­obra­ża­ła i to wszyst­ko wina tego prze­klę­te­go bę­kar­ta, który wy­sy­sa z niej życie […] Ro­dzi­ce da­wa­li jej cza­sem pie­nią­dze, jed­nak ta pro­si­ła o coraz wię­cej i wię­cej, aż w końcu prze­sta­ła od­da­wać. Nigdy wię­cej już jej nie wi­dzia­łem, tak samo jak tego dziec­ka…

… Ko­le­dzy prze­sta­li się do mnie od­zy­wać, kiedy do­wie­dzie­li się, kim są moi ro­dzi­ce. Nie wie­dzia­łem, dla­cze­go tak po­stą­pi­li, ale sły­sza­łem raz, że nie chcą mieć do czy­nie­nia z takim dzi­wa­kiem jak ja…

… Byłem sam, nie mia­łem z kim się po­ba­wić ani po­roz­ma­wiać. Mó­wi­łem więc do sie­bie, naj­pierw w gło­wie, a potem na głos. Nie spo­dzie­wa­łem się, że za­czną od­po­wia­dać…

Prze­le­cia­łem wzro­kiem przez kilka ko­lej­nych kar­tek, za­pi­su­jąc wszyst­ko skru­pu­lat­nie w no­te­sie, który wy­cią­gną­łem z ple­ca­ka. Prze­wró­ci­łem ko­lej­ną kart­kę pa­mięt­ni­ka, po­chła­nia­jąc wszyst­ko, co tylko roz­czy­ta­łem, jak­bym był w tran­sie…

… Maria cza­sem przy­pro­wa­dza­ła tu swoją star­szą ko­le­żan­kę, Ali­cję. Nigdy nie lu­bi­łem tej dziew­czy­ny, była taka wred­na i nie­mi­ła! […] W li­ceum wszy­scy za­chwy­ca­li się jej urodą, ślicz­ną twa­rzą, jed­nak ja wie­dzia­łem, że drze­mie w niej pod­łość i próż­ność, które czę­sto da­wa­ły się we znaki. Ła­ma­ła chło­pa­kom serca dla za­ba­wy, a innym dziew­czy­nom ro­bi­ła pa­skud­ne żarty […] Raz sły­sza­łem, że ukra­dła Marii ubra­nie, gdy ta brała prysz­nic po WF-ie, zo­sta­wia­jąc moją sio­strę nagą i prze­ra­żo­ną… Nasi ro­dzi­ce i zo­sta­li we­zwa­ni do szko­ły […] Po skoń­czo­nej edu­ka­cji Ali­cja wy­je­cha­ła na stu­dia do Po­zna­nia. Z tego co mi wia­do­mo, nigdy tam nie do­tar­ła…

Nie­po­kój wła­dał mną coraz moc­niej. Czyż­by ob­ra­zy były in­spi­ro­wa­ne ist­nie­ją­cy­mi oso­ba­mi? Praw­dzi­wą śmier­cią i praw­dzi­wym cier­pie­niem, z któ­rym Wa­gne­ro­wie mieli do czy­nie­nia? Coraz mniej mi się to wszyst­ko po­do­ba­ło, zwłasz­cza ton, w jakim Józef opi­sy­wał ro­dzi­ców. Za­czą­łem po­wo­li się skła­niać ku lu­dziom, któ­rzy uwa­ża­li Wa­gne­rów za praw­dzi­wych od­chy­leń­ców… Jed­nak to, co zna­la­złem na ko­lej­ne stro­nie, cał­ko­wi­cie zmro­zi­ło krew w moich ży­łach:

[…] Nigdy mnie nie ro­zu­mie­li. Ja też nigdy nie mo­głem pojąć ich dzi­wacz­nych umy­słów. Od dziec­ka bałem się za­snąć, kiedy ci roz­sta­wia­li szta­lu­gi na par­te­rze i ma­lo­wa­li, wy­da­jąc przy tym po­twor­ne dźwię­ki, jakby dzi­kiej, okul­ty­stycz­nej orgii, peł­nej wul­gar­no­ści i zła […] Uchy­li­łem raz drzwi swo­je­go po­ko­ju i uj­rza­łem czer­wo­ne, pul­su­ją­ce świa­tło, które ziało z par­te­ru jakby z sa­mych cze­lu­ści pie­kła, w akom­pa­nia­men­cie tej kosz­mar­nej, nie­ludz­kiej ko­ły­san­ki…

…Mia­łem na tyle wy­so­kie łóżko, że mo­głem się pod nim cho­wać, do­da­jąc sobie  fał­szy­we­go po­czu­cia bez­pie­czeń­stwa… Do tego ten ostry smród for­ma­li­ny i roz­kła­du, który czę­sto wy­peł­niał moje noz­drza […]

… Je­stem prze­klę­tym dziec­kiem po­two­rów!…

… Bałem się każ­dej nocy…

[…] Sły­szę ich krzy­ki… One żyją… ŻYJĄ! Wyją i pa­trzą na mnie ze ścian!

Boże, przez co on tu prze­cho­dził? Ko­lej­ne kart­ki za­wie­ra­ły coraz bar­dziej oso­bli­we opisy ha­ła­sów i cieni, które wi­dy­wał Józef. Mar­gi­ne­sy ze­szy­tu wy­peł­nia­ły ja­kieś ko­śla­we ry­sun­ki dzi­wacz­nych zna­ków i zwie­rząt, a fakt, że two­rzył je zaledwie na­sto­la­tek, wpro­wa­dzał mnie w jesz­cze więk­szy nie­po­kój.

Czu­łem się, jak­bym prze­glą­dał ten dzien­nik całą wiecz­ność… Tra­fi­łem na stro­ny za­peł­nio­ne sa­my­mi po­krę­co­ny­mi bo­ho­ma­za­mi, cza­sem li­te­ra­mi w dziw­nym ję­zy­ku, jakby ry­mo­wan­ka­mi czy wier­sza­mi...

Potem nic, puste stro­ny, nie­mal do sa­me­go końca… Dalej jed­nak coś było, coś in­ne­go, na­pi­sa­ne­go mniej ko­śla­wo, jakby innym sty­lem. Dziw­ne… Ton opi­sów Jó­ze­fa zmie­nił się dra­stycz­nie, pisał teraz, jak zwy­kły, szczę­śli­wy chło­pak, który po­znał jakąś dziew­czy­nę i rzu­cił dla niej wszyst­ko. Z tego co wy­czy­ta­łem, był to bar­dzo po­waż­ny zwią­zek, pierw­szy w jego życiu. Ostat­ni wpis po­kry­wał się z datą za­gi­nię­cia Jó­ze­fa – osiem­na­sty czerw­ca ty­siąc dzie­więć­set dzie­więć­dzie­sią­te­go pią­te­go.

…Mał­go­sia, Mał­go­sia, ko­cha­na Mał­go­sia! Tak śpiesz­no mi do cie­bie, każ­de­go wie­czo­ra myślę tylko o tym, że nie­dłu­go się stąd wyrwę, że za­miesz­ka­my w końcu razem! Tak, weź­mie­my ślub i nikt nie sta­nie nam na dro­dze, zwłasz­cza oni! Ku­pi­my kie­dyś to miesz­ka­nie, co tak Ci się po­do­ba­ło, trzy po­ko­je, żeby dzie­ci miały miej­sce […] Py­ta­łaś mnie, jak je na­zwie­my, choć do­brze wiesz, że nie je­stem w tym dobry… Uwa­żam jed­nak, że Se­ba­stian i Ka­ta­rzy­na to bar­dzo ładne imio­na…

Gło­śny i wy­raź­ny hałas do­bie­ga­ją­cy z dołu sprawił, że oderwałem się od lektury. Mo­men­tal­nie oblał mnie zimny pot, a od­dech stał się płyt­ki, drżą­cy. Boże, ktoś tu jest? Wa­gne­ro­wie? Za­mkną­łem po­śpiesz­nie dzien­nik Jó­ze­fa i odło­ży­łem go na miej­sce. Wy­chy­li­łem się ostroż­nie z po­ko­ju, po czym za­mar­łem. Uj­rza­łem pul­su­ją­ce, czer­wo­nopo­ma­rań­czo­we świa­tło, które pro­mie­nio­wa­ło z par­te­ru. Usły­sza­łem cichą, lecz po­twor­nie brzmią­cą ko­ły­san­kę śpie­wa­ną ni­skim, nie­ludz­kim gło­sem, brzmią­cym jakby wy­do­by­wał się z ja­kieś głębi.

Serce wa­li­ło mi jak sza­lo­ne, a nogi nie­mal cał­ko­wi­cie od­mó­wi­ły po­słu­szeń­stwa. Opar­łem się o ścia­nę i zga­si­łem la­tar­kę. Boże! Nie wie­dzia­łem co mam zro­bić, gdzie mam pójść, jak uciec. Je­że­li ktoś mnie tutaj zła­pie, to będę mógł po­że­gnać się z pracą i pla­na­mi… Nie. Myśl ra­cjo­nal­nie! Prze­cież Wa­gne­ro­wie nie byli w tym domu od lat, a wy­sta­wa jest do­pie­ro za ty­dzień. Dla­cze­go aku­rat teraz ktoś miał­by tu wpaść? O tej porze? Ale to pie­kiel­ne świa­tło, ta okrop­na me­lo­dia… Czy to tylko wy­obraź­nia?

Mu­sia­łem wziąć się w garść, po­ka­zać sa­me­mu sobie, że ir­ra­cjo­nal­ny strach nie może wy­grać.

Ru­szy­łem po omac­ku do tyłu, de­spe­rac­ko szu­ka­jąc in­ne­go wyj­ścia. Muszę jakoś opu­ścić ten prze­klę­ty dom, zanim ktoś mnie znaj­dzie… Po chwi­li za­ha­czy­łem o coś zwi­sa­ją­ce­go z su­fi­tu. Za­mar­łem po raz ko­lej­ny. Się­gną­łem po­wo­li dło­nią, bojąc się, co mogę zła­pać. Wy­czu­łem je­dy­nie długi sznu­rek za­koń­czo­ny ko­ra­li­kiem. Wej­ście na strych. Być może tam znaj­dę wyj­ście albo schro­nie­nie.

Głosy z par­te­ru na­si­la­ły się zło­wro­go, jakby zbli­ża­jąc w moją stro­nę. Szarp­ną­łem sznur­kiem i z su­fi­tu wy­pa­dła skła­da­na dra­bi­na. Za­ła­pa­łem jej drew­nia­ne szcze­ble i za­czą­łem wcho­dzić po­wo­li na górę, cały się trzę­sąc, po­grą­ża­jąc w jesz­cze głęb­szym mroku.

W końcu zna­la­złem się na stry­chu, a moje noz­drza wy­peł­nił za­pach for­ma­li­ny i octu… Za­świe­ci­łem la­tar­ką i za­mar­łem, kiedy blade świa­tło ob­ja­wi­ło mi ta­jem­ni­ce po­miesz­cze­nia. My­śla­łem, że uj­rze­nie z bli­ska ob­ra­zów Wa­gne­rów było prze­ra­ża­ją­cym do­świad­cze­niem, jed­nak teraz nie byłem w sta­nie okre­ślić skali po­twor­no­ści, która mnie ota­cza­ła. Za­kry­łem usta dło­nią, tłu­miąc krzy­ki. O mało nie zwy­mio­to­wa­łem.

Na pół­kach i sto­łach znaj­do­wa­ły się słoje, dzie­siąt­ki sło­jów i ter­ra­riów wy­peł­nio­nych for­ma­li­ną. A w nich… O zgro­zo! Wi­dzia­łem ludz­kie dło­nie, stopy, a także wy­rwa­ne pary oczu. Do tego coś na kształt mó­zgów, serc i nerek. Boże, jakie obrzy­dli­wo­ści!

Co tu się, kurwa, dzie­je?!

W od­da­li wi­dzia­łem rzeź­by… Nie, nie rzeź­by. Jezu! To były ludz­kie ciała! Złą­czo­ne, po­zszy­wa­ne, two­rzą­ce ja­kieś kre­atu­ry, prze­ra­ża­ją­ce mon­stra. Le­ża­ły na drew­nia­nych sto­łach, przy­kry­te nie­dba­le brudnymi szma­ta­mi. Ich usta oraz puste oczo­do­ły wy­peł­nio­no słomą, jak polnym strachom na wróble…

Jezu! Muszę jak naj­szyb­ciej stąd uciec.

Świa­tło la­tar­ki padło na sa­mot­ną szta­lu­gę, za­kry­tą ja­kimś prze­ście­ra­dłem. Tuż za nią znaj­do­wa­ło się okrą­głe okno, które wpusz­cza­ło de­li­kat­ny blask księ­ży­ca.

Droga wyj­ścia. Wy­ba­wie­nie.

Ru­szy­łem po­śpiesz­nie, nie oglą­da­jąc się do­oko­ła, igno­ru­jąc le­żą­ce zwło­ki i pły­wa­ją­ce w sło­jach na­rzą­dy. Mi­ną­łem coś, co wy­glą­da­ło na pusz­kę z czer­wo­ną farbą… lub krwią.

Boże, co oni tu ro­bi­li?!

Zna­la­złem się w końcu obok ste­la­ża skry­wa­ją­ce­go ko­lej­ną, być może jesz­cze gor­szą ta­jem­ni­cę. Czy to nowy obraz, który miał zo­stać wy­sta­wio­ny? Mimowolnie dotknąłem prze­ście­ra­dła, by je ścią­gnąć i uj­rzeć…

Gwał­tow­ny błysk za­pa­lo­ne­go świa­tła spra­wił, że wrza­sną­łem i upu­ści­łem la­tar­kę.

– Nie ro­bił­bym tego – rzucił jakiś zma­nie­ro­wa­ny głos. Od­wró­ci­łem się mo­men­tal­nie i uj­rza­łem Win­cen­te­go Wa­gne­ra, który stał przy wej­ściu na strych. Pierw­szy raz wi­dzia­łem go na wła­sne oczy. Ubrał się w do­pa­so­wa­ny do ciała swe­ter i czar­ne spodnie, które współ­gra­ły z uli­za­ny­mi, kru­czo­czar­ny­mi wło­sa­mi. – Uj­rze­nie dzie­ła przed pre­mie­rą przy­no­si pecha.

Wy­trzesz­czy­łem oczy i za­wa­ha­łem się. Nie wie­dzia­łem co po­wie­dzieć, co zro­bić. Sta­łem tylko w mil­cze­niu i ob­ser­wo­wa­łem płyn­ne jego ruchy. Win­cen­ty uśmiech­nął się nie­przy­jem­nie i ru­szył po­wo­li w moją stro­nę. Ja na­to­miast pod­sze­dłem w stro­nę okna.

– Daruj sobie, bo i tak go nie otwo­rzysz, Se­ba­stia­nie – rzu­cił Win­cen­ty i za­trzy­mał się. Na­stęp­nie wy­cią­gnął ręce, jakby w ge­ście po­wi­ta­nia. – Nie do­ce­ni­łem cię. My­śla­łem, że nigdy tu nie przyj­dziesz. Że je­steś tak samo nudny i słaby… Dziad­ko­wie jed­nak na­le­ga­li, my­śle­li, że coś z cie­bie bę­dzie. Chyba mieli rację.

Nic nie od­po­wie­dzia­łem. Sta­ra­łem się je­dy­nie uspo­ko­ić od­dech i drże­nie nóg.

– Se­ba­stia­nie, nie bój się! – Win­cen­ty zro­bił ko­lej­ny krok do przo­du. – No dalej, uści­skaj ku­zy­na!

Ku­zy­na? Ja­kie­go ku­zy­na?

– O czym ty mó­wisz? – spy­ta­łem ła­mią­cym się gło­sem.

– Byłeś tak da­le­ko od nas, zmie­sza­ny z in­ny­mi, lecz krew mamy taką samą. Nic dziw­ne­go, że sztu­ka dziad­ków tak cię fa­scy­no­wa­ła, bu­dzi­ła skry­wa­ne fan­ta­zje i lęki, przy­cią­ga­ła do sie­bie.

Kim na­praw­dę jest ten czło­wiek? Co tu się dzie­je?

– Wszyst­ko zo­sta­je w ro­dzi­nie…

– Nie pod­chodź! Je­ste­ście cho­rzy! – prze­rwa­łem mu mi­mo­wol­nie, wy­peł­nio­ny zło­ścią zmie­sza­ną z prze­ra­że­niem. Win­cen­ty za­trzy­mał się w pół kroku, a jego ra­do­sna mina zmie­ni­ła się mo­men­tal­nie w gry­mas za­wo­du i nie­ludz­kiej wście­kło­ści. Za­czął się trząść i za­ci­snął pię­ści. Nie wie­dzia­łem czego się po nim spo­dzie­wać, wy­da­wał się sza­lo­ny, nie­obli­czal­ny.

Czy rzuci się na mnie? Czy roz­bi­je sto­ją­ce obok słoje?

Win­cen­ty jed­nak cof­nął się i ude­rzył pię­ścią w ścia­nę.

– Mówiłem, że jest taki sam, jak jego ojciec!!! – wrza­snął gwał­tow­nie wnie­bo­gło­sy, a ja mia­łem wra­że­nie, jakby w od­po­wie­dzi za­trząsł się cały dwo­rek. – Tak samo zwyczajny i tchórzliwy!!!

Moje prze­ra­że­nie rosło z każdą chwi­lą. Roz­glą­da­łem się w pa­ni­ce, sku­pia­jąc wzrok na zej­ściu w pod­ło­dze. Muszę tam po­dejść. Muszę mu uciec…

– Je­ste­ście cho­rzy! Wszy­scy! – rzu­ci­łem po­now­nie, usi­łu­jąc go okrą­żyć i do­paść dra­bi­nę. Je­dy­ne o czym teraz my­śla­łem, to uciec stąd jak naj­szyb­ciej i nigdy nie wra­cać. Biec jak naj­szyb­ciej i nie oglą­dać się za sie­bie.

– Taki sam, jak oj­ciec – po­wtó­rzył i wy­tarł te­atral­nie łzy, które na­pły­nę­ły mu do oczu.

Za­wa­ha­łem się.

– O czym ty w ogóle mó­wisz? – spy­ta­łem.

– Nadal nie wiesz, nie­praw­daż? On nigdy ci nie po­wie­dział. Wy­cho­wy­wał was w igno­ran­cji i nie­wie­dzy…

Spoj­rza­łem na niego zdez­o­rien­to­wa­ny. Serce wa­li­ło mi jak osza­la­łe. 

– Czego mi nie po­wie­dział? – spy­ta­łem po­now­nie.

– Głu­piec my­ślał, że jeśli uciek­nie do ja­kiejś panny i zmie­ni na­zwi­sko, to dzie­dzic­two Wa­gne­rów go omi­nie. Że ode­tnie się od tego! Cóż za głu­piec! GŁU­PIEC!

Za­mar­łem. Skąd on znał mo­je­go ojca? Czy to… Nie, to nie moż­li­we!

– Józef No­wic­ki. – Win­cen­ty wy­pluł imię i na­zwi­sko mo­je­go ojca. – Mał­go­rza­ta No­wic­ka. Ka­ta­rzy­na No­wic­ka. Se­ba­stian No­wic­ki. Cóż za po­spo­li­te na­zwi­sko. – Męż­czy­zna spoj­rzał na mnie, a ja zbli­ży­łem się jesz­cze bar­dziej do zej­ścia. – Nie uwa­żasz, że twoje imię brzmia­ło­by o wiele le­piej z praw­dzi­wym na­zwi­skiem? Se­ba­stian Wa­gner… Tak, to brzmi do­brze.

Po­czu­łem się, jakby zdzie­lił mnie tępym na­rzę­dziem w tył głowy. To prze­cież nie­moż­li­we! Mój oj­ciec wy­cho­wał się w tym po­twor­nym miej­scu? Cier­piał każ­dej nocy, wi­dząc i sły­sząc te od­ra­ża­ją­ce rze­czy? Uciekł z uko­cha­ną, spło­dził dwój­kę dzie­ci, a na końcu po­wie­sił się w ga­ra­żu? Nigdy nie wspo­mi­nał o swo­jej ro­dzi­nie czy prze­szło­ści, ale… Nie, to nie mogła być praw­da…

– NIE! – krzyk­ną­łem, a Win­cen­ty spo­chmur­niał jesz­cze bar­dziej.

– Tak, ku­zy­nie, to praw­da – od­parł spo­koj­niej. – Jed­nak muszę ci coś przy­znać… Może i je­steś jak twój ża­ło­sny oj­ciec, ale przy­naj­mniej odzie­dzi­czy­łeś naszą nie­zwy­kłą cie­ka­wość do rze­czy bar­dzo oso­bli­wych. To ona za­pro­wa­dzi­ła cię w to miej­sce, to ona uka­za­ła ci praw­dzi­we ob­li­cze na­szej ro­dzi­ny. – Win­cen­ty spoj­rzał mi pro­sto w oczy, a ja po­czu­łem, jakby zaj­rzał w moją duszę. – Po­wia­da­ją, że cie­ka­wość to pierw­szy sto­pień do pie­kła, Se­ba­stia­nie, lecz ty wpa­dłeś w samo jego jądro.

Mój strach mie­szał się z obrzy­dze­niem. Mia­łem dość tego miej­sca i tego czło­wie­ka. Mia­łem dość wszyst­kie­go. Chcia­łem tylko wró­cić do domu i za­po­mnieć o tym cho­rym miej­scu.

– Ro­zej­rzyj się! – rzu­ci­łem mu z wy­rzu­tem, wciąż prze­twa­rza­jąc tę kosz­mar­ną in­for­ma­cję. – To chore! Te wszyst­kie ciała, te sło­iki… Nie wspo­mi­na­jąc tych pie­przo­nych ob­ra­zów! O co tu cho­dzi?! Z czego Wa­gne­ro­wie je ro­bi­li?!

Win­cen­ty uśmiech­nął się szel­mow­sko.

– To miej­sce jest strasz­ne! – do­da­łem zroz­pa­czo­ny. – Nie wi­dzisz tego?!

– To ma być strasz­ne? – Młody Wa­gner za­śmiał się nie­przy­jem­nie. – Masz szczę­ście, Se­ba­stia­nie, że nie zsze­dłeś do piw­ni­cy.

Zro­bi­łem krok w tył i po­czu­łem, jak spa­dam gwał­tow­nie przez otwór w pod­ło­dze. Wy­lą­do­wa­łem twar­do na drew­nia­nej po­sadz­ce, a nogę prze­szył prze­raź­li­wy ból. Krzyk­ną­łem. Chyba ją zła­ma­łem, nie mo­głem nią ru­szyć.

Dom Wa­gne­rów był teraz cał­ko­wi­cie ob­la­ny czer­wo­nym świa­tłem, a ob­ra­zy żywe, do­brze wi­docz­ne. Jeden z nich, przed­sta­wia­ją­cy pusty salon, za­wie­rał teraz dwie po­sta­cie, które ma­lo­wa­ły coś na szta­lu­dze, pa­trząc na mnie wście­kłym wzro­kiem.

Za­czą­łem czoł­gać się w stro­nę scho­dów, a po po­licz­kach spły­wa­ły mi łzy bólu i prze­ra­że­nia. Sły­sza­łem, jak Win­cen­ty scho­dził po dra­bi­nie i zmie­rzał po­wo­li w moją stro­nę.

W końcu do­tar­łem do zej­ścia, jed­nak zanim zdą­ży­łem zła­pać po­ręcz, coś lo­do­wa­te­go i szorst­kie­go chwy­ci­ło mnie za ręce i zrzu­ci­ło ze scho­dów jak szma­cia­ną lalkę. Upa­dłem, chyba ła­miąc przy tym nos. Boże! Po­twor­ny ból był nie do opi­sa­nia, z tru­dem ła­pa­łem od­dech. Sta­ra­łem się pod­nieść, jed­nak nie mia­łem na to sił, nawet czoł­ga­nie spra­wia­ło mi trud­no­ści. Peł­złem więc, szu­ra­jąc de­spe­rac­ko twa­rzą i cia­łem po pod­ło­dze.

Kątem oka wi­dzia­łem, jak masz­ka­ry z ob­ra­zów Wa­gne­rów ru­sza­ją dziko gło­wa­mi oraz rę­ko­ma, a inne wy­cho­dzi­ły z nich i upa­da­ły cięż­ko na podłogę, po czym pro­sto­wa­ły się i na­sta­wia­ły wy­krzy­wio­ne koń­czy­ny.

Wyły, wrzesz­cza­ły, war­cza­ły. Boże, co za kosz­mar! To się nie dzie­je na­praw­dę!

Do­tar­łem w końcu do drzwi, a przy­naj­mniej tak mi się wy­da­wa­ło. Leżąc na podłodze, wsa­dzi­łem obo­la­łą dłoń do kie­sze­ni płasz­cza, by zna­leźć klu­cze i w końcu się stąd wy­do­stać. Kiedy tylko po­czu­łem ich me­ta­lo­wy chłód, nie­zna­na siła rzu­ci­ła mną po raz ko­lej­ny i tym razem wy­lą­do­wa­łem cięż­ko na ple­cach. Z moich ust wy­rwał się ko­lej­ny jęk.

Prze­ra­ża­ją­ce kre­atu­ry z ob­ra­zów do­słow­nie ożyły, zbli­ża­ły się po­kracz­nie w moją stro­nę, zo­sta­wia­jąc za sobą ka­łu­że wody, śluzu i krwi. Czu­łem, jak całe moje ciało drży z prze­ra­że­nia. Łzy stra­chu i bez­sil­no­ści spły­wa­ły po po­li­czkach… Tak bar­dzo chcia­łem wró­cić do domu, do matki i sio­stry. Chcia­łem, by był przy mnie oj­ciec, by wy­rwał mnie stąd i oca­lił, choć mia­łem świa­do­mość, że jest to niemoż­li­we.

W od­da­li uj­rza­łem au­to­por­tret Wa­gne­rów. Za­klę­ci w nim ar­ty­ści pa­trzy­li na mnie su­ro­wym wzro­kiem, jakby smut­ni i za­wie­dze­ni fak­tem, że od­rzu­ci­łem ich dzie­ło.

– Nie chcia­łem zro­bić ni­cze­go złego! – wy­rzu­ci­łem z sie­bie reszt­ka­mi sił. – Ja tylko chcia­łem na­pi­sać tę pie­przo­ną bio­gra­fię! Pro­szę, po­zwól­cie mi wró­cić do domu! Nie za­bi­jaj­cie mnie!

Win­cen­ty Wa­gner zszedł w końcu po scho­dach, a nie­ludz­kie szka­ra­dy za­trzy­ma­ły się i zro­bi­ły mu miej­sce, wpusz­cza­jąc na śro­dek sa­lo­nu. Męż­czy­zna tylko po­ki­wał ze smut­kiem głową, po czym cmok­nął.

– Nie za­bi­je­my cię, drogi Se­ba­stia­nie, w końcu je­steś jed­nym z nas, czy tego chcesz, czy nie – po­wie­dział niby za­tro­ska­ny i po­chy­lił się nade mną. – Jed­nak strach i obrzy­dli­wość to bar­dzo oso­bli­wa sztu­ka. Nie każdy po­wi­nien na to pa­trzeć.

Czu­łem, jak nie­wi­dzial­na, zimna dłoń trzy­ma­ła mnie za rękę, w któ­rej ści­ska­łem klu­cze. Ich ostre koń­ców­ki zbli­ża­ły się nie­ubła­ga­nie do twa­rzy. Były coraz bli­żej i bli­żej… Nie mogłem nic zrobić, za­mkną­łem tylko oczy w prze­ra­że­niu.

Ostat­nim co wi­dzia­łem, były obrzy­dli­we, szka­rad­ne i mon­stru­al­ne dzie­ła wa­gne­row­skich pędz­li, które wpeł­za­ły wściekle do mo­je­go umy­słu.

Boże, bła­gam, pomóż.

Prze­szy­wa­ją­cy ból wy­peł­nił moje gałki oczne, a ciem­ność spo­wi­ła wszyst­ko do­oko­ła…

*

Póź­niej do­wie­dzia­łem się, że zna­le­zio­no mnie na roz­wi­dle­niu dróg, nie­przy­tom­ne­go, le­żą­ce­go w ka­łu­ży krwi oraz moczu. Udzie­lo­no pierw­szej po­mo­cy i we­zwa­no ka­ret­kę, która od razu za­bra­ła mnie do mia­sta. Jed­nak wciąż nie czu­łem się bez­piecz­nie. Świat był teraz dla mnie obcym miej­scem, mrocz­nym i nie­zna­nym, peł­nym pa­skud­nych kształ­tów i nie­ludz­kich dźwię­ków ukry­tych w za­ka­mar­kach pa­mię­ci.

W gry­fiń­skim szpi­ta­lu co­dzien­nie słyszałem kojące głosy pie­lę­gnia­rek, które po­ma­ga­ły mi oswo­ić się z nową rze­czy­wi­sto­ścią. Czę­sto po­wta­rza­ły, że wszyst­ko bę­dzie do­brze, że jestem bezpieczny. Fał­szy­wa na­dzie­ja do­da­je fał­szy­wej otu­chy. Nie wie­rzy­łem im, tak jak one nie uwie­rzy­ły­by w moją ma­ka­brycz­ną hi­sto­rię, która nie ujrzy już świa­tła dzien­ne­go, po­cho­wa­na w głębi mroku razem z ma­rze­nia­mi. Nie mia­łem już od­wa­gi o niej opo­wie­dzieć. Ni­ko­mu.

Po­li­cja prze­pro­wa­dzi­ła krót­kie śledz­two, roz­ma­wia­li ze mną, za­da­wa­li głu­pie py­ta­nia, jakby z przy­mu­su. W końcu jed­nak uzna­li to za nie­uda­ną próbę sa­mo­bój­czą, a mnie za sza­leń­ca i de­spe­ra­ta, któ­ry­mi prze­cież nie byłem…

Ponoć od­wie­dzi­li też Wa­gne­rów, jed­nak ni­cze­go tam nie zna­leź­li. Mój no­tat­nik był pusty, tak samo jak ga­le­ria w te­le­fo­nie. Nie wie­dzia­łem, co mam o tym wszyst­kim my­śleć… Czu­łem, że je­stem w tym cał­kiem sam, moja ro­dzi­na rów­nież trak­to­wa­ła mnie jak sza­leń­ca… Nie mo­głem jed­nak wy­znać praw­dy, to by ich zruj­no­wa­ło jesz­cze bar­dziej.

Na lewym nad­garst­ku wy­czu­wa­łem cza­sem grubą bli­znę, ukła­da­ją­cą się w skrót Z.F.W, lecz nikt jej nie wi­dział… Czyż­by była tylko dzie­łem mo­je­go umy­słu?

*

Cza­sem sły­szę głos ko­bie­ty, która dra­ma­tycz­nie woła o pomoc, krzy­czy, by nie szpe­ci­li jej twa­rzy… Innym razem głos na­le­ży do męż­czy­zny, wrzesz­czą­ce­go coś sza­le­nie w obcym, nie­ludz­kim ję­zy­ku… Do tego ta po­twor­na ko­ły­san­ka…

Są to je­dy­nie krót­kie uryw­ki, nagłe ukłu­cia bólu i stra­chu. Potem znów od­da­lam się w ciem­ność…

Prze­sta­ję ro­zu­mieć, co mówią do mnie pie­lę­gniar­ki. Zwy­kle spo­koj­ne, de­li­kat­ne, jed­nak z każ­dym dniem brzmią coraz dziw­niej, ostrzej… Czy to na pewno były one? Ktoś inny tu przy­cho­dzi? Jakaś obca siła przej­mu­je mój umysł? Nie mam po­ję­cia co się ze mną dzie­je…

*

Wkrót­ce prze­nio­są mnie do szpi­ta­la psy­chia­trycz­ne­go na ob­ser­wa­cję. Nie chcia­łem tam je­chać, bałem się tego miej­sca, ale każdy na­le­gał, zwłasz­cza matka i sio­stra, a ostat­nim czego pra­gną­łem, było za­da­wa­nie im więk­sze­go bólu…

Każ­de­go dnia mo­dli­ły się i dzię­ko­wa­ły Bogu za to, że prze­ży­łem… Ale cóż to za życie? Żyłem ślepy, oto­czo­ny pust­ką i ciem­no­ścią, z któ­rej cza­sem wy­ła­nia­ły się od­ra­ża­ją­ce kre­atu­ry z dzieł Wa­gne­rów, re­al­ne, głę­bo­ko za­ko­rze­nio­ne w moim umy­śle, uka­zu­ją­ce się w akom­pa­nia­men­cie tej kosz­mar­nej ko­ły­san­ki… Nie mo­głem już za­mknąć oczu, nie mo­głem im uciec ani się scho­wać.

Mu­sia­łem wal­czyć sam, każ­dej nocy, choć bra­ko­wa­ło mi już sił…

Mój umysł przy­po­mi­nał znisz­czo­ne płót­no, na które Wa­gne­ro­wie prze­la­li ko­lej­ne dzie­ło, być może naj­po­twor­niej­sze w całej swej ka­rie­rze. Czu­łem, że prze­ra­ża­ją­ce wspo­mnie­nie tego co za­szło miało mnie już nigdy nie opu­ścić, nieważne jak bar­dzo chciał­bym wy­ma­zać je z pa­mię­ci…

Czy wła­śnie z tym mu­siał mie­rzyć się mój oj­ciec? Tak bar­dzo mu współ­czu­łem.

***

Prze­stron­ny salon Wa­gne­rów roz­brzmie­wał de­li­kat­ny­mi dźwię­ka­mi Sym­pho­nie fan­ta­sti­que Ber­lio­za i gło­śny­mi roz­mo­wa­mi ze­bra­nych. Ele­ganc­ko ubra­ni go­ście trzy­ma­li w dło­niach kie­lisz­ki wy­peł­nio­ne czer­wo­nym winem i spo­glą­da­li w stro­nę scho­dów, z któ­rych scho­dził na­pu­szo­ny jak paw Win­cen­ty Wa­gner. Głosy za­mie­ni­ły się w szep­ty, kiedy męż­czy­zna kro­kiem peł­nym gra­cji pod­szedł do sto­ją­ce­go na środ­ku po­ko­ju ste­la­ża z za­sło­nię­tym ob­ra­zem.

Win­cen­ty uśmiech­nął się sze­ro­ko. Po chwi­li ścią­gnął za­sło­nę, a wszy­scy cie­kaw­scy go­ście uj­rze­li nowy, nie­zwy­kle re­ali­stycz­ny por­tret. Żywy i dziki, na­ma­lo­wa­ny pre­cy­zyj­ny­mi, acz­kol­wiek ostry­mi ru­cha­mi pędz­la. Przed­sta­wiał wrzesz­czą­ce­go męż­czy­znę ob­dar­te­go ze skóry, który wy­dłu­by­wał sobie oczy brud­nym, ostrym na­rzę­dziem. Jego za­la­na krwią twarz uka­zy­wa­ła prze­ra­ża­ją­cy gry­mas bólu i roz­pa­czy, nie­spo­ty­ka­ny dotąd w dzie­łach Wa­gne­rów.

Go­ście przy­glą­da­li się oso­bli­we­mu ob­ra­zo­wi w dłu­giej, nie­spo­koj­nej ciszy, prze­rwa­nej osta­tecz­nie na­gły­mi okla­ska­mi i gra­tu­la­cja­mi, ku wiel­kiej ucie­sze Win­cen­te­go oraz za­klę­te­go w au­to­por­tre­cie mał­żeń­stwa Wa­gne­rów.