Że często, o rzeczach w sumie błahych, mało istotnych, mało prawdziwych, mało interesujących, próbuje się opowiadać - ale! - wcale nie prosto, jasno i przejrzyście. Właśnie jak najbardziej niejasno, patetycznie metaforycznie, losowo patosowo albo zawile jak w szkole szyfrantów. Bo że tak niby bardziej artystycznie jest. Im gorzej (dla przejrzystości komunikatu), tym lepiej. Nie mogę się oprzeć, że w poszukiwaniu zaskakującej metafory (bo już nawet nie mądrej) często twórcy sami już przestają wiedzieć, co właściwie mieli na myśli.

ilu czytelników jest w stanie zrozumieć „Ulissesa” James Joyce’a, czy docenić poziom literacki „W poszukiwaniu straconego czasu” Prousta, na przykład?

Sposób wypowiadania danej osoby to kwestia wyrobienia, oczytania, praktyki. Nic więc dziwego, że dla kogoś może być niezrozumiały, dla innego przeciwnie.

2. nie wszystko dla wszystkich bywa tak samo zrozumiałe – tu biorę pod uwagę poziom literackiego obycia, a także amplitudę zainteresowań. (...)
Przestaliśmy być wymagający najczęściej z racji własnego niedouczenia, a także braków w obcowaniu z naprawdę dobrą literaturą.

Widzieć świat inaczej, to również inaczej go nazywać. Malarz ma łatwiej w tym wypadku, chociaż pierwsi nierealiści mieli trudno.
Jak przekazać za pomocą języka warstwę metafizyczną powszedniości? Tylko uciekać w obraz, metaforę, porównanie, przenośnię? Język sam w sobie ma kolory i brzmienia. Myślę, że wiele nieporozumień rodzi głuchota i ślepota na te aspekty słowa pisanego.

w literaturze w bardzo małym stopniu liczy się talent. Sukces w dużo większej mierze zależy od warsztatu niż talentu.

Dobry warsztat jest drugorzędny, bo jeśli ktoś ma talent do wymyślania fascynujących historii, to w sprawach warsztatowych mogą pomóc redaktorzy, a odwrotnie nie da się.

Przede wszystkim trzeba na starcie pojąć jedną rzecz: każdy autor pisze dla siebie.
Z jego mentalnych trzewi wyłania się twór, który potem podawany jest szerszej publice.

Czytelnik wyczuje fałsz, brak komunikacji, pisanie produkcyjniaków.

Jeśli pisze się dla siebie, naprawdę dla siebie, pisze się dla innych.
Nie ma innej drogi.

Ale dobrze, nie da się tu szukać kompromisu? Może nie. Impresja ponad wszystko? To po co język? Językiem szuka się zrozumienia. Czy może niekoniecznie? Chodzi dzisiaj w młodej, gniewnej literaturze tylko o ekspresję?

___________(C. K. Norwid)___________
Nie bronię się z zarzutu, iż ciemny jestem w piśmie moim - zarzutu, który nie zaprasza do porozumienia się, ale odpycha ostatecznie - bo jakimże językiem tłumaczyć się może ktoś, którego języka niepodobna zrozumieć?

Unikanie ciemności w wysłowieniu jest kierunkiem, który w tej chwili sam się pożera własną bez-twórczością swą - kierunkiem, którego myśl polska przyjąć nie może bez pokalania się, bez zajścia w brudne długi, na jakich się właśnie łamie ten kierunek (...)
Bo unikać-ciemności-wysłowienia jest toż samo, co szukać jej.

To tylko, co rozumne (to jest: konsekwentnie głupie), za cel może mieć jasność...
________________________________________
Oczywiście są to fragmenty wyrwane z kontekstu, dlatego dopowiem. To jest ciągle aktualny zarzut, bo nawet tutaj na PP, wśród samych literatów jakby nie patrzeć, wymagana jest komunikatywność - jak najskuteczniejszy transfer informacji z głowy do głowy. Taki język uśrednia nie tylko tego, kto mówi, ale uśrednia temat, w jakim język ten komunikuje myśl. Norwid, gdyby miał sprowadzić się do wspólnego, językowego mianownika z jemu współczesnymi, nie mógłby wybić się ponad swoją epokę, co jak wiadomo się stało.

Osoby, które słyszą kolory, widzą dźwięki, organizują dany temat przestrzennie w głowie czy wręcz aranżują go z sąsiadującymi problemami w celu uzyskania harmonijnej kompozycji wewnętrznej, chcą o tym mówić. Do tego potrzebna jest gęściej pofragmentowana siatka pojęciowa, potrzebne są "dogięte" odpowiednio wyrazy traktowane plastycznie. To musi być siłą rzeczy subiektywne i niestety wymagające wysiłku oraz dobrej woli czytającego.
Im bardziej przemyślaną i domyślaną ma ktoś myśl, tym pełniej chce ją wyrazić, z szacunku dla samego siebie chociażby. Norwidowi sumienie nie pozwalało pisać inaczej, był nadwrażliwy i nadsubtelny. Nie każdemu wystarcza bycie takim, jak inni, o konstrukcji wewnętrznej identycznej z pozorem zewnętrznym.

Skąd to uleganie pokusie - opowiem zawile, pokrętnie, sztucznie i tajemniczo, to będzie lepiej, bo w niejednoznaczności siła, a jak w niejednoznaczności, to może nawet lepiej w wieloznaczności, to pojedźmy dalej, niech to będzie tak pokręcone, że tych znaczeń będzie aż tyle że... No właśnie. Że w konsekwencji nie ma żadnego.

Ale jako czytelnik nie muszę się znać.

Najlepiej byłoby wskazać konkretny tekst sprawiający problem i na nim oprzeć dyskusję, bo rodzajów gmatwaniny jest sporo.

Podpowiedzcie, o czym jeszcze warto wspomnieć.