dobrze więc.
rejestr stylistyczny - inaczej styl funkcjonalny - to pewien zasób słów, sposobów budowania zdań, używania związków wyrazowych itp przydatny w mówieniu (pisaniu) w określonych sytuacjach i do określonych słuchaczy. Dobrze dobrany rejestr jest kluczem do sukcesu w kontaktach międzyludzkich.
Trzy podstawowe rejestry to:
niski (a więc potoczny, taki wiesz: z wulgaryzmami, przydatny do budowania wypowiedzi np. gdy ktoś nam nadepnie na kostkę
)
neutralny - przydatny w większości sytuacji życiowych, do normalnej rozmowy, pisania w codziennym, potocznym życiu itp.
wysoki - sięgamy do niego wtedy, gdy chcemy nadać wypowiedzi ton podniosły, uroczysty, patetyczny.
Oczywiście, nie należy sztywno trzymać się jednego rejestru zwłaszcza w pisaniu poezji, ale trzeba koniecznie wiedzieć, dlaczego teraz sięgam po taki rejestr, a teraz po taki. A jeśli nawet nie wiedzieć, to intuicyjnie wyczuwać. Umiejętne żonglowanie rejestrami wymaga oczytania. Tego się ze słowników nikt nie nauczy. Słownik może pomóc jedynie dobrać odpowiedni zasób wyrazów.
Zamiast powiedzieć
ściera można użyć określeń:
kawałek płótna, rąbek tkaniny, chustka.
w jednej sytuacji powiemy
Ładną masz chusteczkę
, w innej zaśpiewamy
rąbek z głowy zdjęła,
w jeszcze innej:
nie założę tej obrzydliwej ściery
ale wypowiedzi typu np
ładną masz tę ścierę pod szyją,
nie założę tego kawałka płótna lub zastąpienie ww. cytatu z kolędy następującym:
Ścierę ze łba zdjęła
będą świadczyły o braku umiejętności doboru rejestru stylistycznego do sytuacji